قبول نداریم 90 درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود

اعتمادآنلاین| عباس سعیدی با بیان اینکه کشاورزی دو وظیفه مهم دارد و دنیا خیلی به بخش کشاورزی اهمیت می‌دهد و ما نیز باید اهمیت بدهیم، گفت: تامین غذای جامعه به عهده بخش کشاورزی است و امنیت غذایی مسئله دیگر است. لذا تامین غذا در هر مکان، هر محل و هر زمان به عهده بخش کشاورزی است و نمی‌شود در یک فصل غذا تامین شود و در یک فصل تامین نشود. بنابراین به دلیل اینکه بخش کشاورزی زنده و با محیط بیرون سر و کار دارد، هر لحظه ممکن است تحت تاثیر حوادث مختلف قرار بگیرد و باید ذخیره استراتژیک داشته باشیم تا در زمان حادثه جایگزین محصول خسارت دیده شود.

وی بیان کرد: امنیت غذایی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد و محصولی که مورد مصرف مردم قرار می گیرد باید سالم باشد. غذای ناسالم خسارت‌ها و هزینه‌های بزرگ بهداشتی به دنبال داشته و سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد. کشت و کار کشاورزی در همه دنیا نسبت به سایر صنایع آب بیشتری نیاز دارد و ماهیت بخش کشاورزی و مهم‌ترین نهاده آن، آب است.

وی با بیان اینکه استان کرمان در یک کمربند خشک و نیمه خشک قرار گرفته و متوسط بارندگی استان پایین است، افزود: در گذشته 145 میلیمتر بوده و به حدود 130 میلیمتر رسیده که چندین سال همین میزان بارندگی را نیز نداریم و در سال گذشته 85 درصد استان با خشکسالی شدید مواجه بوده و 75 درصد بارندگی کمتری نسبت به سال 95 داشته‌ایم.

سعیدی تصریح کرد: بیش از 90 درصد آب بخش کشاورزی استان کرمان از منابع زیرزمینی (چاه های عمیق) تامین می‌شود اما اینکه دوستان می گویند بخش کشاورزی 95 درصد آب را مصرف می کند، ما به عنوان یک مرجع تخصصی این مسئله را قبول نداریم. آنها می‌خواهند از زمانی که باران از آسمان می‌بارد، آب را پای ما حساب کنند و می‌گویند آب در اختیار ماست.

این مسئول بیان کرد: اگر آب حجمی در مزرعه تحویل ما داده شود 65 تا 70 درصد در بخش کشاورزی مصرف می شود و ما نیز وظیفه داریم در بخش کشاورزی با همکاری کشاورزان و سایر دستگا ها آب را درست مصرف کنیم. در استان کرمان محصولاتی کشت شده که با کم آبی و شوری سازگاری دارد و باغ احداث کرده اند که دوراندیشی کرمانی ها را نشان می دهد و یک چهارم باغات کشور در استان کرمان وجود داشت و اکنون استان های دیگر در حال توسعه باغات هستند و باغات ما به 20 درصد رسیده است.

سعیدی با اشاره به اینکه ما رتبه اول پسته، گردو و خرما را در کشور داریم، تصریح کرد: از گذشته در استان های دیگر زراعت کرده و در استان کرمان به جهت دوراندیشی، باغ احداث کرده‌اند و این به معنی توسعه زراعت نیست. ما سطح زیرکشت زراعت آب بَر را کاهش داده و باغ احداث کرده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه راه دیگر برای مصرف بهینه آب، استفاده از آبیاری نوین در استان است، بیان کرد: از اول انقلاب تا پنج سال قبل 45 هزار هکتار از اراضی کشاورزی شمال استان کرمان تحت پوشش سیستم آبیاری نوین قرار داشت که در پنج ساله دولت تدبیر و امید نزدیک به 25 هزار هکتار به این میزان اضافه شده و در این مدت به استفاده صحیح از آب توجه شده است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با تاکید بر اینکه منابع آبی ما کاهش یافته و 30 لیتر در ثانیه آب چاه تبدیل به 20 لیتر در ثانیه و به کشاورز توصیه می کنیم سطح زیرکشت را متناسب با آب کاهش بدهد افزود: در زراعت از نوار تیپ استفاده می کنیم و سیستم‌های بارانی و غرقابی دارد حذف می‌شود و می طلبد همه کمک نموده و کشاورز را متقاعد کنند.

سعیدی با اشاره به اینکه تا زمانی که منابع آب مدیریت نشود، بهره‌وری آب و کاهش مصرف آب چشمگیر نخواهد بود، ادامه داد: تا زمانی که چاه‌های غیرمجاز ما فعال بوده و کنتورهای حجمی نصب نشود، بیلان منفی داریم و کشاورز باورش نمی‌شود که باید از سیستم آبیاری تحت فشار استفاده کند و تا زمانی که مطابق با پراونه صادره وزارت نیرو آب برداشت نشود، بهره‌وری بالا نمی‌رود.

رییس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان بیان کرد: باید این مسائل رعایت شود که کمک بزرگی به بهره‌وری آب می‌کند و کشاورز خودش دنبال سیستم‌ها می‌آید. با توجه به خشکسالی‌های چندین ساله، از پنج سال قبل برنامه مفصل برای بهره‌وری آب، سازگاری با کم آبی و... در استان تدوین کردیم و برنامه این است محصولات آب بَر حذف شود و یکی از محصولات هندوانه است که از 12 هزار هکتار به حدود 4500 هکتار کاهش یافته و با آموزش و بعضا اجبار این مسئله را دنبال کرده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه کشت ذرت را در دست کاهش داریم، گفت: سطح زیرکشت گندم را از 55 هزار هکتار به 35 هزار هکتار رساندیم و باید زراعت های کوچک گندم در استان کرمان حذف شود.گندم 8000 مترمکعب آب مصرف می‌کند و چهار تن محصول می دهد. کشاورز باید بداند و محاسبه کند که چه محصولی با آبی که از عمق 90 متری بیرون می آید، اقتصادی است و با کشاورزان صحبت می کنیم که کشت را تغییر بدهند.

وی بیان کرد: در باغات پسته کشاورز را متقاعد می کنیم که متناسب با کاهش آب، سطح زیرکشت را کاهش داده، از سیستم نوین استفاده کرده و عملکرد محصول را افزایش بدهند که به همین تناسب داریم در باغات پیش می رویم. در کاهش سطح زیرکشت محصولات زراعتی، متناسب با آب، کشت صورت می گیرد و محصولات کم آب کشت می شوند. محصولاتی جایگزین می شود که نیاز آبی کم و بازدهی بالا داشته و اقتصادی و صادراتی هستند که از جمله کلزا در محصولات زراعی به دلیل اقتصاد مقاومتی و نیاز جامعه کشت می شود.

سعیدی با اشاره به اینکه زعفران محصولی کم آب، کم حجم، اقتصادی و صادراتی است، عنوان کرد: ایران 90 درصد زعفران دنیا را تامین می کند و متوسط عملکرد هر هکتار 4 کیلو زعفران است که ارزش 40 میلیون تومانی برای کشاورز دارد در حالی که ارزش محصول تولیدی گندم در هر هکتار 5 میلیون تومان است.

وی بیان کرد: زرشک محصول بسیار اقتصادی، سازگار با کم آبی و خشکی، محصول پرفروش و صادراتی است، چرا باید گندم، ارزن و جو کشت شود که یا مورد حمله جوندگان و پرندگان قرار بگیرد یا درآمد پایینی داشته باشد؟ گیاهان دارویی دامنه بسیار وسیع و مصرف بسیار زیادی در داخل و خارج از کشور دارد و متقاضیان زیادی دارد و در استان کرمان به جهت شرایط آب و هوایی، مواد موثره گیاهان دارویی بسیار بالا و کیفیت محصولات دارویی ما خوب است و ارزش اقتصادی بسیار خوبی دارند.

وی با اشاره به اینکه یک کشاورز در شهرستان سیرجان کشت گیاهان دارویی را آغاز کرده و دارد آنجا را تبدیل به قطب گیاهان دارویی می‌کند، گفت: داریم گیاهان دارویی را جایگزین می‌کنیم و این کار را انجام داده ایم و نتایج آن چند سال آینده در استان مشخص می‌شود که چه حرکت‌هایی از پنج سال قبل آغاز شده و مطمئن هستم با این نتایج، خود کشاورزان دیگر دنبال کشت گندم نمی‌روند.

سعیدی با اشاره به اینکه کیفیت و عطر و اسانس بی نظیر گل محمدی در استان داریم، اظهار کرد: با فعالیت کارخانه گلاب‌گیری در بردسیر و توسعه کشت گل محمدی، صنایع تبدیلی و تکمیلی متناسب با سطح زیرکشت و گل تولیدی توسعه پیدا کرده و در فصل غیرگل نیز از دیگر گیاهان دارویی عرق گیری می‌شود.

وی تصریح کرد: در راستای مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی توسعه محصولات کم آب دیگر از جمله سیر، نعناع، ترخون و ... را دست اقدام داریم و امیدواریم کشاورزان استقبال کنند زیرا هم ارزش اقتصادی بالایی نصیب آنها می‌کند و هم آب درست استفاده می‌شود و زحمت آنها کمتر است. در بخش گیاهان دارویی هم معین‌های اقتصادی شهرستان‌ها وارد شده‌اند و هم ما در جهاد کشاورزی تسهیلات می‌دهیم.

وی ادامه داد: این‌ها سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی است که در استان کرمان فکر می کنم خوب کار کرده ایم و سیاست دیگر توسعه کشت گلخانه ای است که در پنج سال گذشته از 60 هکتار به 170 هکتار افزایش یافته و با محاسبه جنوب استان رتبه دوم کشت گلخانه‌ای کشور را داریم. این فعالیت‌ها هم در راستای سازگاری با کم آبی و هم در زمینه اقتصاد مقاومتی صورت گرفته و هیچ محدودیتی در ایجاد کشت گلخانه‌ای در چند منطقه نداریم، محدودیت تسهیلات هم نداریم و مجوز می‌دهیم و تلاش بر این است بروکراسی اداری به منظور دریافت جواز کوتاه شود.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با تاکید بر اینکه درخواست داریم رسانه‌ها کشاورزان را مطلع کنند که بدانند درآمد زعفران، گیاهان دارویی چقدر و گندم چقدر است؟ گفت: ما متولی نان مردم هستیم و مخالف کشت گندم نیستم اما می‌گوییم جایی کشت شود که سطح وسیع باشد و بتوان از آب سبز استفاده کرد و ماشین آلات کاشت و برداشت باشد تا هزینه‌ها کاهش یابد.

وی افزود: در استان کرمان غیر از منطقه ارزوئیه، در جاهایی گندم را کشت می کنیم که ارزش اقتصادی ندارد و کشاورز فقیر مانده و آب مصرف می شود.لذا باید رسانه ها بحث های اقتصادی را اطلاع رسانی کنند. باید این کشت ها حذف و جایگزین شوند. شرایط بسیار مناسب است دانش وجود دارد و در اختیار می گذاریم.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: متولی آب وزارت نیرو و مصرف کننده ما هستیم که عدد اعلام شده در زمینه مصرف کشاورزی را قبول نداریم. اگر مصرف کننده عمده ما هستیم مدیریت را هم به ما بدهند تا بتوانیم کشاورزان را مجبور کنیم چه محصولی کشت و چگونه مصرف کنند. باید ابزار دست من باشد و آب ابزار اصلی بخش کشاورزی است که دست فرد دیگری است و مدیریت آن را از ما می‌خواهند. در صورتی که اگر مدیریت هم دست ما باشد، می‌گوییم کشاورزان کشت متناسب با بازار انجام دهند و من می توانم توصیه کنم وگرنه آب را اجاره و هر کشتی انجام می‌دهند.

منبع: ایسنا