موسیقی عاشیق میراث ناملموس آذربایجان غربی

اعتمادآنلاین| احد هوشمند رئیس حوزه هنری آذربایجان غربی گفت: اگر نهادها و سازمان‌های استان همکاری لازم را داشته باشند، حوزه هنری توانایی برگزاری جشنواره بین المللی عاشیق‌ها را دارد.

هوشمند با اشاره به اینکه برگزاری جشنواره بین المللی عاشیق ها نیازمند 300 میلیون تومان اعتبار است، تصریح کرد: به دلیل مشارکت نکردن بیشتر سازمان‌ها و کمبود اعتبار، جشنواره عاشیق‌ها که قرار بود تابستان امسال بصورت بین المللی برگزار شود، 21 بهمن سال جاری به مدت 3 روز و تنها در سطح استانی برگزار خواهد شد.

وی هدف از برگزاری جشنواره عاشیق ها را توسعه سطح موسیقی عاشیقی در استان دانست وگفت: متاسفانه مسئولان استانی تمایل چندانی برای برگزاری جشنواره ها و مراسم های برای توسعه هنر عاشیقی ندارند. هنر عاشیقی یکی از اصیل ترین و مردمی ترین هنرهای آذربایجان بوده و برگزاری سالانه کنگره بین المللی عاشیق ها در ارومیه یکی از نیاز های این هنر برا شناساندن آن در کشور و دنیا است.

هوشمند بااشاره به اینکه هر اداره‌ای دارای بودجه فرهنگی است ولی در جامعه شاهد اجرای برنامه های فرهنگی یکپارچه نیستیم، تاکید کرد: با وجود اینکه سال2020، ارومیه شهر بین المللی نامیده شده ولی تاکنون هیچ کار فرهنگی و هنری شاخصی در شهر انجام نگرفته است.

وی با اشاره به برگزاری برنامه‌های مختلف فرهنگی توسط حوزه هنری در استان ادامه داد: فستیوال نمایشنامه خوانی سپید 28 آذر سال جاری باحضور 36 نفر در 5 گروه در سطح استانی برگزار خواهد شد.

پیش از این رئیس حوزه هنری آذربایجان غربی در تعریف موسیقی عاشیقی گفته، موسیقی عاشیق جز میراث ناملموس ارومیه است و اصیل ترین عاشیق ها در ارومیه زیست می‌کردند و هنرموسیقی عاشیق تنها هنری است که به نام ارومیه ثبت ملی شده است.

وی با اشاره به اینکه موسیقی عاشیق یک موسیقی فولکلور است، اظهار کرد: نحوه آموزش این هنر به صورت تجربه و همراهی با استاد بوده و سینه به سینه به هنرمندان عاشیق امروز رسیده است. در استان نزدیک به 100 نفر عاشیق وجود دارد و علاوه بر ارومیه در ماکو، سلماس، نقده، میاندوآب و خوی هنرمند عاشیق فعالیت دارند. ارومیه همچنین مرکز داستانهای فولکلور ترکی با بیش از 30 داستان است ولی به دلیل عدم ثبت داستان‌ها از بین رفته اند و حتی برخی دیگر کشورها چون ترکیه به اسم خود ثبت کرده‌اند.

هوشمند در خصوص توجه به هنرمندان و شاعران نام آور استان گفت: احیای قبر شاعران، عارفان و هنرمندان باعث جذب توریست و رونق اقتصادی و اجتماعی استان می‌شود که متاسفانه با کم کاری مسئولان متولی تاکنون اقدامی در احیای قبور نشده و این کم کاری باعث عدم شناخت هنرمندان به ویژه عاشیق های استان در سطح کشور شده است.

وی با اشاره به اینکه صنعت گردشگری امروزه در جهان حرف اول را می زند افزود: باید از تمام ظرفیت ها برای جذب گردشگر و توریست داخلی و خارجی استفاده کرد و یکی از راه های جذب گردشگر به استان تبلیغ موسیقی عاشیق است زیرا که برای بیشتر مردم کشور هنر ناشناخته است. حوزه هنری استان دو دوره جشنواره عاشیق را برگزار کرده و درصدد است در صورت تامین بودجه برای گسترش تبادلات فرهنگی و جهانی کردن این هنر در شش ماهه دوم سال جاری این جشنواره را به صورت بین المللی در ارومیه برگزار کند.

موسیقی «عاشیقی» یکی از مکاتب مهم و مادر موسیقی آذربایجان است که تاریخ هزاران ساله‌ی آن ریشه در اعماق فرهنگ این مرز و بوم دارد و از «شامانلیخ» در آغاز، با طی مسیر ترقی چند هزار ساله و با تغییرات بسیار در عناوین و محتوای آن به «اوزانلیخ» رسیده و با ادامه این مسیر تکامل، تبدیل به «عاشیقلیخ» شده است.

طبق اسناد تاریخی موجود، قدمت موسیقی عاشیقی حداقل به 600 سال قبل می‌رسد و در واقع با عاشیق «قربانی» که در دربار شاه اسماعیل صفوی حضور داشته، آغاز و با تغییرات اندکی تا به امروز رسیده است، «عاشیق»، نوازنده ساز، راوی دردها، رنج‌ها، شادی‌ها، قهرمانی‌ها و در یک کلام، تاریخ یک ملت است که در ادبیات شفاهی از او به عنوان ریش سفید یک قوم نیز یاد شده است.

موسیقی عاشیقی در مدت‌های مدید با جریان ادبیات شفاهی که به صورت سینه به سینه از یک نسل به نسل بعدی منتقل شده، پیش می‌رفت که تدریس، یادگیری و انتقال آن به نسل‌های بعدی با این روش بسیار سخت و طاقت فرسا بود و برخلاف سایر مکاتب موسیقی، کسی نبود که الفبای این نوع از موسیقی را در قالب «نت» به صورت علمی و متدیک به رشته تحریر درآورد.

منبع: ایسنا