مقابله با یکه‌تازی آمریکا، موضوع مشترک نشست شانگهای و جی هفت

اعتمادآنلاین| در نشست «سازمان همکاری های شانگهای» که چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان پاکستان و هند اعضای اصلی و ایران، بلاروس، مغولستان و افغانستان اعضای ناظر آن به شمار می روند، اعضا از برجام حمایت کردند.

سران سازمان همکاری های شانگهای به دنبال فلسفه وجودی تشکیل این سازمان که برقراری موازنه در برابر نفوذ آمریکا در منطقه است، در سخنرانی ها و دیدارهای خود اعلام کردند که جامعه جهانی باید به تعهدات خود در مورد برجام پایبند بماند.

در این ارتباط، «حسن روحانی» رئیس جمهوری در سخنرانی خود در اجلاس سران عضو سازمان همکاری شانگهای، گفت: «بی تردید یکجانبه گرایی اقتصادی، سیاسی و حقوقی در مسیر تضعیف همگرایی منطقه ای است. در این زمینه، تلاش ایالات متحده برای تحمیل سیاست های خود بر دیگران، خطری در حال گسترش است.»

وی با صراحت اعلام کرد که «جمهوری اسلامی ایران فرصتی محدود در اختیار کشورهای باقی مانده در برجام و سایر اعضای ملل متحد قرار داده تا چنانچه در عمل بتوانند نسبت به اجرای تمامی موارد توافق شده در برجام تضمین لازم را ارائه کنند، به حضور خود در این توافق ادامه دهد. مطمئنا آمریکا عکس العمل دیگران نسبت به خروج خود از برجام را رصد کرده و عدم پاسخ نسبت به این اقدام را به منزله بی هزینه بودن یکجانبه گرایی قلمداد می کند که نتیجتا آثار بسیار زیانباری برای جامعه جهانی در بر دارد.»

همزمان با مطرح شدن برجام به عنوان یکی از موضوع های اصلی گفت و گوهای میان اعضای سازمان همکاری های شانگهای، تغییر وضعیت ایران از عضویت ناظر به رسمی به طور جدی تر مورد توجه اعضا قرار گرفته است؛ به زعم کارشناسان مسایل سیاسی، کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای با تغییر وضعیت ایران قصد دارند نشان دهند که با سیاست های آمریکا در قبال توافق هسته ای مخالف هستند.

سازمان همکاری شانگهای اکنون با حدود سه میلیارد نفر جمعیت و پهنه سرزمینی به 35 میلیون و 972 هزار کیلومتر مربع به یکی از بزرگ ترین قدرت های منطقه ای جهان تبدیل شده است که منافع دو جانبه و چندجانبه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای اعضا و شرکای اقتصادی غیر عضو دارد.

«اسدالله عسگراولادی» که ریاست اتاق بازرگانی مشترک «ایران و چین» را بر عهده دارد و عضو هیات مدیره اتاق مشترک «ایران و روسیه» نیز هست، به مزایای عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای پرداخت و افزود: با عضویت رسمی ایران در این سازمان، تعرفه های گمرکی تغییر می کند و روند صادرات و واردات ما با کشورهای عضو بهبود می یابد.

وی با اشاره به حمایت روسیه از عضویت ایران در این سازمان، افزود: احتمالا تغییر وضعیت ایران از عضو ناظر به رسمی، در جلسه دو ماه آینده این سازمان مورد بررسی قرار می گیرد.

این فعال بخش خصوصی، مبادله از طریق «روبل و ریال» با روسیه و «یوان و ریال» با چین را از دیگر مزایای عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای ذکر کرد و گفت: عضویت ایران، منجر به افزایش کیفیت و شفافیت تجارت میان ایران و کشورهای عضو می شود.

تقابل، جنس همکاری آمریکا در گروه جی هفت

در روزهای اخیر، نشست سران سازمان همکاری های شانگهای به سمت همگرایی پیش رفت اما در آن طرف دنیا، نشست کشورهای گروه هفت (G 7) همراه با تنش برگزار شد و این تنش پس از اتمام اجلاس، به «کُری خوانی های توئیتری» انجامید.

تنش های جی هفت از چند موضوع نشات می گرفت و مهمترینِ آنها، «جنگ جهانی تجاری» بود که آمریکا با اعلام افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم آن را آغاز کرده است.

دونالد ترامپ اردیبهشت ماه امسال تعرفه واردات فولاد را 25 درصد و تعرفه واردات آلومینیوم را 10 درصد افزایش داد که این تصمیم، موجی از انتقادات و تصمیم های متقابل از طرف کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک را به دنبال داشت.

اتحادیه اروپا در نخستین اقدام از واشنگتن به سازمان تجارت جهانی شکایت کرد و سپس از برنامه اقدام متقابل وضع تعرفه های مشابه بر واردات کالاهای ساخت آمریکا خبر داد. این موضوع به نزاع تجاری شدیدی میان آمریکا و متحدانش تبدیل و از آن به عنوان مقدمه ای بر آغاز «جنگ جهانی تجاری» نام برده شد که بر اجلاس دو روزه جی 7 یا گروه 7 نیز سایه سنگینی انداخت و تقریباً به شکست کشاند.

اعضای گروه هفت، در این ارتباط سیاست «حمایت گری» را رد و بر تجارت آزاد تاکید کردند که این موضوع نیز به وضع تعرفه توسط آمریکا برای واردات فولاد و آلومینیوم مربوط می شود.

دومین مساله ای که آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، انگلیس و کانادا را در نشست گروه هفت مقابل آمریکا قرار داد، موضوع خروج یک جانبه این کشور از برجام بود.

مساله برنامه هسته ای ایران در درجه ای از اهمیت برای کشورهای عضو گروه هفت قرار داشت که در بیانیه اجلاس نیز به آن پرداخته شد؛ در این بیانیه که به امضای همه سران این کشورها رسید، بر تعهد اعضا برای «اطمینان از صلح‌آمیز ماندن برنامه هسته‌ای ایران» تاکید شد.

اختلاف نظرها، فقط به این دو موضوع محدود نشد؛ آنها در بیانیه خود اذعان کردند که اعضا نتوانستند درخصوص مساله آب و هوایی با آمریکا به توافق برسند؛ علاوه بر این، پیشنهاد آمریکا - مبنی بر عضویت روسیه در گروه هفت - نیز با مخالفت اعضا مواجه شد و امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه پس از نشت گروه هفت اعلام کرد که اعضای اروپایی گروه هفت توافق کرده اند که بازگشت روسیه به این گروه قابل قبول نیست مگر این که پیشرفتی در بحران اوکراین ایجاد شود.

به این ترتیب، در روزهای اخیر کشورهای عضو سازمان همکاری های شانگهای یک گام به هم نزدیک شدند اما سران هفت کشور صنعتی جهان با فهرستی از اختلاف نظرها کِبِک کانادا را ترک کردند.

منبع: ایرنا