در سال‌های بعد از انقلاب تولید شکر بیش از 245 درصد رشد داشت/ 27 کارخانه بزرگ قند در کشور مشغول فعالیت هستند

اعتمادآنلاین| علیرضا یزدانی مجری طرح چغندر قند و نیشکر وزارت جهادکشاورزی، با اشاره به اینکه شکر به عنوان یک کالای اقتصادی-سیاسی در امنیت غذایی کشور نقش تعیین کننده‌ای دارد، گفت: ایران در میان 118 کشور تولیدکننده شکر، جزو 10 کشوری است که استحصال شکر از چغندرقند و نیشکر را داراست.

وی با اشاره به اینکه کشت نیشکر به لحاظ شرایط آب و هوایی منحصر به استان خوزستان است، افزود: این درحالی است که به سبب طول و عرض جغرافیایی و شرایط آب و هوایی در خیلی از دشت‌ها و مناطق کشور به جز مناطق شمالی دو استان گیلان و مازندران امکان تولیدچغندر قند وجود دارد.

به گفته یزدانی، طی چند سال اخیر سیاست توسعه کشت پاییزه چغندر قند در راستای افزایش بهره وری آب و پایداری تولید شکر در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است.

مجری طرح چغندر قند و نیشکر وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: در فصل زمستان، در مناطقی از استان‌هایی که دارای آب و هوای معتدل هستند، امکان کشت چغندر قند پاییزه در آن استان‌ها وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه طی 40 سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در تولید شکر اتفاقات بسیار خوبی در کشور رقم خورده است، بیان کرد: تولید و کشت چغندر قند در ایران همزمان با احداث اولین کارخانه در سال 1273 هجری شمسی در کهریزک شروع شد که با نگاهی به آمار‌های تولید شکر از چغندر قند و نیشکر در می‌یابیم که علی رغم کاهش سطح زیر کشت، میزان تولید و عملکرد در هکتار افزایش چشمگیری داشته است.

یزدانی سطح زیر کشت چغندر کشور در سال 57 را حدود 150 هزار هکتار اعلام کرد و افزود: طی 40 سال اخیر، سطح زیر کشت با کاهش 20 درصدی به حدود 120 هزار هکتار رسیده است، در حالیکه با وجود کاهش این میزان سطح زیر کشت، تولید 116 درصد رشد داشته است.

این مقام مسئول مجموع تولید چغندر قند کشور در سال 57 را یک میلیون و 700 هزارتن اعلام کرد و گفت: این در حالی است که در پایان سال 96، تولید چغندر قند به 8 میلیون تن رسید که این امر بیانگر رشد چشمگیر تولید نسبت به سال‌های گذشته است.

وی با اشاره به اینکه تولید نیشکر تنها در استان خوزستان انجام می‌شود، بیان کرد: تولید نیشکر از یک میلیون و 194 هزارتن سال 57 به حدود 7 میلیون و 900 هزارتن در سال 96 رسید که این امر رشد 560 درصدی تولید را نشان می‌دهد.

رشد بیش از 245 درصدی تولید شکر طی سال های بعد از انقلاب

یزدانی طی مقایسه‌ای درباره آخرین وضعیت شکر استحصالی از تولید نیشکر و چغندر قند گفت: در سال 57، مجموع تولید شکر کشور حدود 580 هزارتن بود، در حالیکه این میزان با رشد بیش از 245 درصدی در پایان سال 96 به بالای 2 میلیون تن در کشور رسید.

مجری طرح چغندر قند و نیشکر ادامه داد: اعداد و ارقام تولید و سطح زیر کشت چغندر قند و نیشکر طی 40 سال اخیر نشان دهنده وضعیت رو به رشد صنعت تولید شکر و همراهی صنعت قند در این زمینه بوده است.

به گفته وی، با وجود آنکه طی سال‌های بعد از انقلاب به سبب تلاطم‌هایی که در تولید چغندر قند و نیشکر در کشور وجود داشت، کشاورزان و صنایع قند دچار خسارت شدند، اما به جرئت می‌توان گفت که تولید شکر در میان محصولات زراعی از زنجیره کامل در تولید چغندر قند و فرآوری زنجیره برخوردار است.

یزدانی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر، بحران کم آبی به عنوان یک تهدید جدی کانون‌های تولید چغندرقند در کشور را تحت تأثیر قرار داد، افزود: در چند سال اخیر، بحران کم آبی سطح زیر کشت چغندر قند در مناطق اصلی تولید را به شدت کاهش داد، در حالیکه با افزایش عملکرد در واحد سطح و توسعه کشت پاییزه چغندر قند پاییزه همزمان با هدف افزایش بهره وری به این توفیقات دست یافتیم.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه در سال 57 به ازای هر متر مکعب آب تنها حدود 200 گرم شکر در کشور تولید می‌شد، اظهار کرد: این درحالی است که در سال زراعی 96-97 این رقم به 700 کیلوگرم در هکتار رسید.

وی، افزایش تولید در واحد سطح را ناشی از ورود ارقام جدید برای کشت چغندرقند، آموزش و ترویج، آشنایی کشاورزان با شیوه‌های نوین، همراهی صنعت قند و اجرای سیستم‌های نوین آبیاری در بخش اعلام کرد.

خوداتکایی 85 درصدی تولید شکر در کشور/ عوامل موثری در رکود تاریخی تولید شکر موثرند

مجری طرح چغندر قند در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به اینکه در پایان سال 96 خوداتکایی در تولید شکر به 85 درصد رسیده است، بیان کرد: تولید شکر در کشور در راستای طرح افزایش ضریب خوداتکایی، اهمیت طرح‌های اقتصاد مقاومتی، اعمال سیاست‌های حمایتی در تولید چغندر قند و توسعه کشت چغندر قند پاییزه موجب شد تا در پایان سال گذشته به خود اتکایی 85 درصدی دست یابیم.

یزدانی ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی به منظور توسعه سیاست کشت چغندرقند پاییزه و حمایت از کشاورزان، در مناطق جدید که امکان کشت چغندر قند پاییزه وجود دارد، 50 درصد بذر را به صورت بلاعوض و همچنین تسهیلات با کارمزد کم را در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهد.

مجری طرح چغندرقند و نیشکر وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به دیگر عوامل موثر در افزایش تولید شکر طی سال‌های بعد از انقلاب افزود: ورود ناوگان مکانیزاسیون، افزایش عملکرد در واحد سطح، اختصاص بخشی از یارانه خرید دستگاه و ادوات جدید مثل کمباین‌های برداشت چغندرقند، کارنده‌های زراعت چغندرقند و توسعه کشت نشایی چغندر قند دلیل اصلی رکورد تاریخی تولید شکر در سال گذشته است.

وی ادامه داد: بنا بر تکلیف قانونی ما در برنامه ششم توسعه، کشت نشایی چغندر قند به منظور کاهش 40 درصدی مصرف آب و همچنین کاهش مصرف بذر در دستور کار قرار گرفته است. ناگفته نماند که کشت چغندر قند در تناوب زراعی به سبب جذب نمک خاک، بافت خاک را اصلاح می‌کند.

یزدانی با اشاره به اینکه برای اولین بار در طول تاریخ تولید شکر، سهم چغندرقند از نیشکر پیشی گرفت، بیان کرد: براین اساس در سال 96 حدود 7 میلیون و 900 هزارتن نیشکر و بیش از 8 میلیون تن شکر استحصال شد که با این وجود 53 درصد تولید شکر را چغندر قند و 47 درصد را شکر نیشکری به خود اختصاص داده است.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه پیشی گرفتن سهم چغندرقند از نیشکر در تولید شکر به سبب اهمیت بالای تولید این محصول در کشور است، گفت: وزارت خانه در نظر دارد که تولید شکر را با افزایش ضریب خوداتکایی به صورت پایدار داشته باشد چرا که تولید شکر در ایجاد ارزش افزوده و اشتغالزایی تاثیر بسزایی دارد.

وی از احداث چند کارخانه جدید در قطب تولید چغندرقند پاییزه اظهار کرد: هم اکنون 2 تا 3 کارخانه نسبت به اخذ مجوز در استان اصلیتولید چغندر قند همچون خوزستان اقدام کردند که با راه اندازی این کارخانه‌ها و در مدارقرار گرفتن انتظار می‌رود که طی سال‌های آتی به خوداتکایی 100 درصدی در تولید شکر دست یابیم.

تا پایان سال نیازی به واردات شکر نداریم/ ضرورت اصلاح قیمت تضمینی چغندر قند برای سال زراعی 97-98

یزدانی درباره آخرین وضعیت خرید تضمینی چغندر قند بیان کرد: همه ساله قیمت تضمینی چغندر قند همانند سایر محصولات توسط شورای اقتصاد قیمت گذاری می‌شود که براساس قیمت تضمینی، کارخانه‌های قند مبادرت به خرید می‌کنند.

مجری طرح چغندر قند و نیشکر وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: اگرچه روند قیمت تضمینی چغندر قند و نیشکر تا سال 96 منطقی بود، اما قیمت تضمینی در سال 97 به سبب تلاطم بازار، اعمال سیاست ارزی، افزایش تورم و هزینه‌های تولید مورد رضایت کشاورزان نیست و همواره این نگرانی وجود دارد که اگر قیمت تضمینی تعدیل نشود، مطمئنا سطح زیر کشت سال زراعی 97-98 با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود که انتظار می‌رود مسئولان به این امر توجه کنند.

وی با اشاره به اینکه پیشنهاد وزارت خانه برای قیمت تضمینی چغندر قند نسبت به سال گذشته 30 تا 32 درصد رشد داشته است، افزود: اگر قیمت تضمینی چغندر قند نسبت به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی تغییر کند، کشاورزان نسبت به کشت دلگرم خواهند شد و در غیر این صورت سطح زیر کشت چغندر قند کاهش می‌یابد که دولت برای تامین نیاز کشور باید مبادرت به واردات کند.

یزدانی با اشاره به اینکه به طور متوسط هر هکتار چغندر قند 3 نفر اشتغال در بر دارد، بیان کرد: این درحالی است که با عدم افزایش نرخ خرید تضمینی برای سال زراعی 97-98 و کاهش سطح زیر کشت محصول، اشتغال در این بخش از بین می‌رود.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه سالانه به طور متوسط 2 میلیون و 200 هزارتن شکر در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، افزود: سال گذشته بیش از 2 میلیون تن شکر در کشور تولید شد که با این وجود میزان واردات به طور چشمگیری کاهش یافت که با توجه به وضعیت موجود تا پایان سال نیازی به واردات شکر نداریم.

وی با اشاره به اینکه میزان واردات طی سال‌های اخیر کاهش چشمگیری داشته است، اظهار کرد: سال 92 حدود یک میلیون و 500 هزارتن شکر وارد کشور شد، این در حالی است که میزان واردات در سال 97 تنها به 88 هزارتن رسید که این میزان مربوط به ثبت سفارش در پایان سال 96 است.

یزدانی با اشاره به اینکه طی 16 سال اخیر سال زراعی 85-86 بالاترین میزان واردات شکر را به خود اختصاص داد، گفت: در سال زراعی 85-86، بیش از 2.5 میلیون تن شکر وارد کشور شد که این امر باعث شد سطح زیر کشت چغندر قند در سال 87 در مجموع کشور به 51 هزار هکتار برسد که این کاهش چشمگیر سطح زیر کشت در اقتصاد کشاورزان و تعطیلی و ورشکستگی کارخانه‌های قند کشور تاثیر بسزایی داشت.

به گفته وی، با روی کارآمدن دولت یازدهم به منظور حمایت از تولید داخل نگاه ویژه‌ای بر کاهش واردات و افزایش تولید محصولات استراتژیک صورت گرفت.

هم اکنون27 کارخانه قند در کشور مشغول فعالیت‌اند

مجری طرح چغندر قند و نیشکر وزارت جهاد کشاورزی درباره آخرین وضعیت کارخانه‌های قند طی سال‌های قبل و بعد از انقلاب در کشور افزود: اگرچه قبل از انقلاب 35 کارخانه قند در کشور احداث شد، اما دو کارخانه بعد از انقلاب مورد بهره برداری قرار گرفت. ناگفته نماند که هم اکنون 27 کارخانه در کشور مشغول فعالیت اند چرا که برخی از کارخانه‌ها به دلیل مشکلات شدید خشکسالی، کاهش سطح زیر کشت و مشکلات مدیریتی تعطیل شده است.

وی در پایان تصریح کرد: با توجه به میزان تولید شکر و توسعه سطح زیر کشت چغندرقند پاییزه در نظر داریم که کارخانه‌های تعطیل شده را وارد مدار تولید کنیم، ضمن آنکه در استان‌هایی همچون خوزستان کارخانه‌های جدید در حال احداث هستند.

منبع: