دستیابی به مدل عملیاتی برای معاملات نفت بورسی

اعتمادآنلاین| مدیر عامل بورس انرژی پیرامون مزیت و امکان عرضه نفت در بازار شفاف بورس انرژی و تفاوت‌های آن با مکانیزم‌های سنتی سابق،گفت: بورس یک سازوکار جهان شمول و تجربه شده بوده و بنا به تجربه، امتحان خود را سال‌ها پس داده است.

مدیر عامل بورس انرژی با بیان اینکه قوانین و منطق اقتصادی حکم می‌کند، باید از سازوکار بورس به نحو احسن و حداکثری استفاده کرد، افزود: بطور حتم بسیاری از مشکلات در حوزه اقتصادی از طریق سازوکار بورس به حداقل کاهش می‌یابد. مثلاً در مورد عرضه محصولات پتروشیمی،فلزی و فراورده‌های هیدروکربوری، به اندازه ای که از سازوکار بورس استفاده شده منجر به کاهش رانت و فساد و جلوگیری از عدم شفافیت شده است و این چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد.

به گفته این مقام مسئول پیرامون وضعیت عرضه یک یا دو کالای خاص مثل نفت یا میعانات گازی در حجم‌های بزرگ می‌توان به وضوح تجربه موفق بورس انرژی در زمینه عرضه مستمر میعانات گازی از سال 93 تا کنون را دید و در حال حاضر تأمین بازار داخلی از طریق میعانات گازی انجام می‌شود.

حسینی تصریح کرد: بر روی صادرات محصولات نفتی در حجم بزرگ مشابه نفت خام هم اکنون محدودیت‌هایی از جمله نقل و انتقال پول و ارز در شبکه بانکی و از طرفی محدودیت‌های حمل و نقل دریایی وجود دارد. به دور از واقعیت نیست که عرضه نفت خام در بورس انرژی در زمانی شروع شده که خریداران داخلی و خارجی با نگرانی‌ها و فشارهای بین المللی مواجه هستند و آن‌ها نمی‌توانند در حال حاضر مثل شرایط عادی تصمیم گیری کنند. این موارد از واقعیت‌های موضوع عرضه نفت خام و میعانات گازی است.

وی افزود: اینکه چرا معتقدم با وجود این شرایط اما همچنان وزارت نفت و وزارت صنعت توفیقاتی در سال جاری داشته‌اند فقط از یک رخداد مهم ناشی می‌شود و آن اینکه در سال 97 تابو عرضه غیر شفاف نفت در بازار شفاف بورس شکسته شد و توانستیم به مدل عملیاتی اولیه برای انجام معاملات این کالای استراتژیک برسیم.

مدیر عامل بورس انرژی انتشار اطلاعیه عرضه نفت خام بطور فارسی و انگلیسی را به تنهایی یک دستاورد بسیار مهم عنوان کرد و افزود: بر اساس متن اطلاعیه عرضه توانستیم تمام طرف‌های درگیر را راضی کنیم که کار عرضه را بر اساس مقررات منعطف مذکور شروع کنند.موضوعی که 15 سال در کشور با وجود قوانین و برنامه‌های توسعه ای و نظرات مقامات عالی دولت و یا تصمیم گیرندگان و سیاست‌گذاران عالی رتبه مثل نمایندگان مجلس بلاتکلیف بوده و دغدغه آن‌ها این بوده که آیا از سازوکار بورس استفاده می‌توان کرد یا نه؟

حسینی ادامه داد: بخش خصوصی امروز مطمئن شده که مسیر عرضه نفت از طریق بورس باز است و برای آن می‌تواند برنامه ریزی و تجدید قوا کرده و نیروهای خود را منسجم کند که از این بازار استفاده کنند.

به گفته وی، گاهی اوقات برخی اشخاص در اتاق بازرگانی خطاب به متولیان بازار سرمایه عنوان می‌کردند که به نظر می‌رسد که هنوز وزارت نفت عزم جدی برای شفاف کردن مسیر عرضه نفت از طریق بورس ندارد اما امروز نمی‌توان منکر عرضه نفت در بورس شد و این زمینه فراهم شده که بتوان نظرات بازیگران و بازخورد رفتار آن‌ها را دریافت و در عرضه‌های آتی بر اساس صلاح دید وزارت نفت برای در اطلاعیه عرضه اعمال کرد تا این بازار تقویت شود.

وی در برابر این پرسش که آیا به نظر شما اظهارات برخی مدیران ارشد وزارت نفت درباره شفافیت بازار بورس در شرایط تحریم، انگیزه خریداران برای استفاده از سازوکار بورس انرژی را کاهش نمی‌دهد، گفت: شاید با تدبیر بیشتری می‌توان موضوعات مربوط به نفت خام و کار کردن با سازوکار بورس را مطرح کرد اما سوء نیتی در این بین دیده نمی‌شود. در شرایط فعلی نیز وزارت نفت دغدغه این را دارند که نتایج بهتری را بگیرند. می‌شود با خویشتن داری بیشتری با مشکلات عرضه نفت برخورد کرد اما سوء نیتی در این بین دیده نمی‌شود.

حسینی یادآور شد: سال 97 توانست وفاقی بین بازار سرمایه ، مجلس، وزارت نفت و سران سه قوه ایجاد کند تا مسیر عملیاتی برای عرضه نفت در بورس طراحی و اجرایی شود.امید می‌رود در صورت صبوری، ممارست و وفاق جمعی همه ناظران و متولیان کشور و اقتصاد، محدودیت‌های خارجی نیز از پیش پا برداشته شود.

وی با اشاره به تجربه ورود محصولات پتروشیمی در بورس کالا و فشارها و مقاومت‌های مختلف در برابر متولیان بازار سرمایه گفت: در بازار پتروشیمی، گروه‌های مختلفی در بخش فروش و بازرگانی دست داشتند اما در بخش فروش نفت و میعانات گازی همواره بطور متمرکز از طریق شرکت ملی نفت ایران این فرایند انجام می‌شده و نمی‌توان آن روزگار را با امروز مقایسه کرد . اگر محصولات پتروشیمی در چند دهه قبل وارد بورس نمی‌شد قدر مسلم امروز به مراتب مشکلات بزرگ‌تری را در کشور نظاره گر بودیم در حالی که ورود پتروشیمی‌ها در بورس توانسته رانت‌ها و فسادها را کاهش دهد.

مدیر عامل بورس انرژی تاکید کرد: باید مسیر عرضه فراورده‌های هیدروکربوری شامل نفت خام، میعانات گازی، فراورده‌های اصلی و ویژه ای که پالایشگاه‌ها تولید می‌کنند در بورس انرژی باید تقویت شود تا در آینده با چالش‌هایی مشابه بازار پتروشیمی مواجه نباشیم.

منبع: فارس