«اعتمادآنلاین» گزارش می‌دهد:
چرا دلار ارزان شد؟
در روزهای اخیر به رغم تنش‌های سیاسی و بین‌المللی علیه ایران که همیشه عامل التهاب بازار ارز در داخل کشور بوده، شاهدیم که نرخ ارز در بازار به صورت پلکانی و هرروزه در حال کاهش است و مدیریت بازار ارز باعث شده به گفته بلومبرگ بر ارزش پول ملی ایران طی یک ماه گذشته هشت درصد افزوده شود.
اعتمادآنلاین| الیاس جرجندی- این روزها شاهد کاهش قیمت ارزهای خارجی از جمله دلار آمریکا هستیم. این در حالی است که اخباری که در ارزش‌گذاری قیمت ارزهای خارجی اهمیت دارد همواره جزو دسته خبرهای منفی بوده‌اند؛ برای مثال تحریم سپاه و مقام معظم رهبری و برخی چهره‌های مدیریتی کشور توسط آمریکا یا منهدم کردن پهپاد آمریکایی و امثال اینها تا پیش از این همواره قیمت دلار را بالا می‌بردند، اما به راستی چه فرایند و اتفاقاتی منجر شده به رغم تشدید این اتفاقات به ظاهر به ضرر ایران، ارزش پول ملی در برابر ارزهای خارجی و به ویژه دلار وضعیت خوبی پیدا کند؟ به طور خلاصه می‌توان گفت سه عامل بر کاهش نرخ ارز در بازار تاثیرگذار بوده است:
1- شدت رکودی که بر اقتصاد کشور حاکم است.
2- بسته بودن ثبت سفارش و واردات جز برای کالاهای اساسی و دارو
3- مداخلات و فروش ارز توسط بانک مرکزی در بازاری که به شدت تضعیف شده است.
نقش بانک مرکزی در کاهش نرخ ارز
به دلیل تضعیف بازار ارز در بخش تقاضا، بانک مرکزی با کوچک‌ترین تزریق ارز قادر به کنترل بازار ارز و قیمت‌گذاری شده است. با توجه به اینکه تقاضای ارز در بازار کاهش یافته و مردم فاقد نقدینگی کافی هستند و تولید هم در کشور با مشکل روبه‌روست، می‌توان این عامل را یکی از دلایل کاهش نرخ ارز در بازار عنوان کرد.
بسته بودن ثبت سفارش و واردات
برای واردات کالا از زمان مشروطه تا چندی پیش، که بحران‌های اقتصادی کوچک‌تری نسبت به زمان حال داشتیم، وقتی دولت‌ها با مشکل ارزی مواجه می‌شدند تخصیص ارز را برای واردات کالا ممنوع اعلام می‌کردند، اما واردات همچنان ادامه داشت. این در حالی است که امروزه نه تنها به واردات کالا ارزی تخصیص نمی‌دهند، که حتی ثبت سفارشات از گمرک هم ممنوع شده است. بر همین اساس تجاری که ارز از سیستم بانکی تهیه نکرده باشند و سفارشی هم از طریق وزارت صمت ثبت نکرده باشند، کالاهایشان مجوز ترخیص نخواهند گرفت. این مساله باعث شده دولت تسلط بیشتری بر بازار ارزی داشته باشد.
نقش بازار متشکل ارزی در کاهش نرخ ارز؟
شاید بسیاری از کارشناسان یکی از جدی‌ترین دلایل کاهش قیمت ارز را راه‌اندازی بازار متشکل ارزی اعلام کرده باشند، اما باید دانست که بازار متشکل ارزی در وهله اول قرار است برای سامان دادن به بازار اسکناس کشور و در مرحله بعد در جهت یکسان‌سازی نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز در سامانه سنا راه‌اندازی شود و در حال حاضر موجودیتی ندارد!
نقش بانک مرکزی در بهبود ارزش پول ملی؟
در بین نهادهای اقتصادی کشور مهم‌ترین نقش را بانک مرکزی ایفا می‌کند، اما مقوله‌ای که همیشه مورد سوال بوده این است که آیا بانک مرکزی در تصمیم‌گیری استقلال دارد؟ گفتنی است که بانک مرکزی طی یک سال اخیر در قالب یک هیات سه نفره در حال گرفتن این اختیارات است.
در گذشته هر کاری که بانک مرکزی انجام می‌داد مورد سوال و مؤاخذه قرار می‌گرفت و هیچگونه مصونیت قضایی‌‌ای نداشت؛ اما امروزه مورد سوال قرار نمی‌گیرد و مصونیت دارد.
پیش‌بینی از بازار ارز؟
بازار ارز در ایران از سه عامل عمده تاثیر می‌پذیرد؛ یکی از این عوامل وضعیت حاکم بر اقتصاد جهان یعنی چرخه‌های مالی تجاری و همچنین چرخه‌های پولی است.
یکی دیگر از عواملْ تحریم‌ها و محدودیت‌هایی است که مرتب از سوی خارجی‌ها به کشور ما تحمیل می‌شود.
مورد دیگر عدم تحلیل مناسب این مسائل از سوی سیاست‌گذاران کشورمان است، به نحوی که سیاست‌گذاران ما در این زمینه به صورت آزمون و خطا عمل می‌کنند و این مسائل را پی نمی‌گیرند.
با توجه به تمام این موارد است که نرخ ارز در کشور ما همواره مواج و ناپایدار بوده و دچار افزایش و کاهش می‌شود. در اکثر کشورهای دنیا مانند ترکیه و روسیه برای کنترل شوک‌های سیاستی بر بازار ارز را از طریق نرخ بهره کوتاه‌مدت کنترل می‌کنند.
متاسفانه در ایران به دلیل اینکه نسبت به نرخ بهره ذهنیت منفی وجود دارد و به لحاظ اجرایی با آن مشکل داریم، تمامی شوک‌های ناشی از مسائل سیاسی وارد تراز پرداخت‌ها می‌شود و به همین خاطر شاهد بی‌ثباتی نرخ ارز در بازار هستیم. در نهایت باید گفت تا ایران صاحب نرخ بهره نشود، مشکلات موجود بر سر نرخ ارز کماکان بر قوت خود باقی خواهد ماند.
دیدگاه تان را بنویسید