راه‌حل کنترل حجم نقدینگی، آموزش به سرمایه‌داران خرد است/ افکار عمومی را بسیج کردیم تا به سودهای کوتاه‌مدت فکر کنند/ حجم عظیم نقدینگی آثار مخربی بر اقتصاد گذاشت/ موسسات مالی-اعتباری با افزایش نرخ بهره شرایط تولید را سخت کردند

اعتمادآنلاین| علیرضا اصغرزاده- ابراهیم جمیلی، رئیس خانه اقتصاد ایران، گفت: «متاسفانه دولت‌ها موفق نشدند حجم نقدینگی را به بازار سرمایه و تولید وصل کنند و نتوانستیم از این پتانسیل برای بهبود وضعیت اقتصادی استفاده کنیم.»

نقدینگی حجم پول نقد در خارج از سیستم بانکی است که قابلیت تورم‌زایی دارد؛ بدین معنی که چنانچه حجم پول نقد بالا باشد، قدرت خرید افزایش می‌یابد و باعث گرانی کالا یا خدمات می‌شود. بنابراین حجم نقدینگی باید متناسب با میزان تولید کالا و خدمات باشد، در غیر این صورت تورم یا رکود را در پی خواهد داشت.

نقدینگی بدون قاعده و رشد بدون ضابطه آن، معضلات بسیاری برای کشور به وجود آورده و ریشه بسیاری از نارسایی‌های اقتصادی و به تبع آن مسائل اجتماعی و سیاسی شده است.

برای حل بحران نقدینگی، متخصصان و اهالی فن، شیوه‌ای پیشنهاد می‌دهد که هر کدام به فراخور موضوع، مناسب و برخی نیز در این شرایط قابل تامل است.

در همین راستا ابراهیم جمیلی، رئیس خانه اقتصاد ایران، در‌باره مشکلات ناشی از حجم عظیم نقدینگی با اعتمادآنلاین گفت‌و‌‌گو کرده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

*امروز در کشور با حجم عظیمی از نقدینگی مواجه هستیم، این نقدینگی چه ضرباتی به اقتصاد کشور وارد می‌کند؟

تضعیف پایه پولی کشور و افزایش حجم نقدینگی نمی‌تواند به هیچ اقتصادی کمک کند، به‌ خصوص در کشور که متاسفانه نقدینگی به‌ جای اینکه در تولید سرمایه‌گذاری شود، بیشتر در واسطه‌گری سرمایه‌گذاری می‌شود و عامل یکسری از تخریب‌های اقتصادی است.

دولت‌ها نتوانستند حجم نقدینگی را به بازار سرمایه و تولید وصل کنند

چه در دولت یازدهم و چه در دولت‌های قبلی، موفق نشدیم حجم نقدینگی را به بازار سرمایه و تولید وصل کنیم و نتوانستیم از این پتانسیل برای بهبود وضعیت اقتصادی استفاده کنیم.

متاسفانه حجم کلانی از نقدینگی سرگردان است، یک روز در بازار مسکن، روز دیگر در بازار سکه و روزی هم در بازار خودرو وارد می‌شود و آثار تخریبی زیادی در بخش‌های اقتصادی به‌ جای می‌گذارد.

باید تلاش کنیم حجم نقدینگی را به سمت بازار سرمایه و تولید سوق دهیم که سرمایه‌گذاری شود تا بتوان از آن استفاده بهینه کرد.

*راه‌حل علمی و فنی‌ برای کنترل حجم نقدینگی در کشور چیست؟

راه‌حل کنترل حجم نقدینگی و جهت دادن به آن، آموزش به سرمایه‌داران خرد است؛ سرمایه‌داران خرد کسانی هستند که سرمایه اندکی دارند و نمی‌دانند آن را در کجا و چگونه سرمایه‌گذاری کنند تا دارایی خود را حفظ کنند.

آموزش صحیحی برای سرمایه‌گذاری در بازارهای اقتصادی وجود ندارد

متاسفانه آموزش صحیحی برای سرمایه‌گذاری در بازارهای اقتصادی وجود ندارد و تمام افکار عمومی را بسیج کردیم که به سودهای کوتاه‌مدت فکر کنند یا اصطلاحاً هیچ‌وقت ضرر و زیان ریسک‌پذیری را قبول نداشته باشند.

اگر در کنار این سرمایه‌های خرد، آموزش دهیم و حجم عظیم نقدینگی را به بخش‌های پذیره‌نویسی و تشکیل شرکت‌های بزرگ تولیدی رهنمون کنیم و شرکت‌های بزرگ تولیدی را درست مدیریت کنیم، قطعاً تمامی این روش‌ها به سود اقتصاد کشور تمام می‌شود، اما چنین اتفاقی تاکنون رخ نداده است.

حجم عظیم نقدینگی آثار مخربی بر اقتصاد گذاشت به این دلیل که تمام مردم می‌خواستند زودتر پولدار شوند و به هر دری می‌زدند تا سرمایه‌های اندک خود را خیلی سریع چندبرابر کنند غافل از اینکه نقدینگی بسیار سبب تخریب هر بازاری خواهد شد.

*متاسفانه بی‌اعتمادی به‌ نظام بانکداری نیز باعث شد این حجم سرمایه‌های سرگردان مردمی به‌ جای اینکه وارد بانک‌ها شود، وارد بازارهایی مثل خودرو، طلا، سکه و ارز و... شود. چاره کار چیست؟

به دلیل اینکه بر بانک‌ها و موسسات مالی-اعتباری نظارت نمی‌کردیم؛ در سال‌های نه‌چندان دور خسارتی که موسسات مالی-اعتباری به‌ نظام پولی و بانکی کشور وارد کردند کم نبود.

موسسات مالی-اعتباری با افزایش نرخ بهره شرایط تولید را سخت کردند

موسسات مالی-اعتباری با افزایش نرخ بهره عملاً شرایط را برای تولید سخت کردند و بعد از مدتی هم با اقتصادهای کلان از سیستم حذف شدند. باید نظارت کنیم تا جلوی این موارد گرفته می‌شود.

اگر سیستم نظارتی درست عمل می‌کرد، به قطع و یقین دچار مشکلات حاد ناشی از نقدینگی نمی‌شدیم.

برای نمونه می‌توان گفت بانک مرکزی با نظارت توانست نوسانات نرخ ارز را کنترل کند. یا اینکه چک‌های رمزدار حجم عظیمی از نقدینگی به بانک‌ها تحمیل می‌کرد بدون اینکه شناسایی شود و قابل‌ ردیابی باشد، بانک مرکزی نیز با حذف این چک‌ها توانست خیلی از مشکلات نقدینگی را کنترل کند.