برای جبران کسری بودجه نباید سراغ راهکارهای بحران‌زا رفت/‌یک اتفاق عجیب در مالیات‌ستانی‌

اعتمادآنلاین| ‌ وحید عزیزی، کارشناس مسائل اقتصادی هدفمند کردن معافیت‌های مالیاتی، تعریف جدید پایه‌‌های مالیاتی و اصلاح نظام مالیاتی را پایدارترین روش برای جبران کسری بودجه دانست تا بدین ترتیب کمتر به سراغ صندوق توسعه ملی برویم.

وحید عزیزی درباره مصوبات بودجه‌ای سران قوا و لزوم اصلاح‌ رویه برداشت از صندوق توسعه ملی، اظهار داشت: در تشریح اصلاح بودجه‌ای که مقام معظم رهبری سال گذشته هم بر آن تاکید داشتند درواقع باید الگوی صورت می‌گرفت که ناظر بر شرایط فعلی و روند‌ بلند‌مدت کشور باشد.

وی ادامه داد: همچنین اصلاح بودجه باید راهکارهایی داشته باشد که در بخش درآمدی پایدار ایجاد شود، زیرا قرار است که این بودجه مقاوم باشد و بخش درآمدی آن جایگزین درآمدهای نفتی شود.

این کارشناس اقتصادی افزود: بنابراین نمی‌توانیم از منابعی استفاده کنیم و یا سراغ روش‌هایی برویم که این روش‌ها ناکارآمد باشد، عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد، ناپایدار باشد و نتوان‌ در سال‌های بعد از آن استفاده کرد، نظیر‌ همین روشی که شورای سران با هدایت دولت انجام داد و به نوعی استفاده از راهکارهای دم دستی و بحران‌زا بود.

وی بیان کرد: این برداشت از صندوق توسعه ملی مشخص نیست چگونه است و با چه نرخ ارزی انجام می‌شود و ثانیاً مشخص نیست این بخش درآمدهایی که درباره قابل برداشت بودن آنها هم تردید وجود دارد، قرار است به پایه پولی جدید تبدیل شود یا خیر؟ که همه اینها جای سوال دارد.

عزیزی افزود: اصلا ما امسال از منابع صندوق توسعه ملی، که برای روز مبادا است، استفاده کردیم، سال آینده را می‌خواهیم چه کار کنیم؟ انتشار و چاپ اوراق خود به نوعی ‌ایجاد بدهی است، این بدهی را‌ دولت در این سال‌ها ایجاد و آن را به آینده موکول کرده است اما مشخص نیست چه کسی می‌خواهد این بدهی‌ها را جبران کند؟

این کارشناس اقتصادی افزود: بنابراین الگوی که برای اصلاح ساختاری بودجه مد نظر بوده است، روشی که دولت انجام داد قطعاً نبوده است.

‌
وی درباره قاعده «پول در برابر اصلاح» و برداشت از منابع صندوق توسعه ملی به صورت گام به گام و صرفاً در قبال انجام اصلاحات ساختاری واقعی توضیح داد: این مورد روشی است که هم در جریانات داخلی اقتصادهای دنیا انجام می‌شود و هم در جاهایی که نهادهای بین‌المللی به برخی کشورها امتیازهایی می‌دهند، مورد استفاده است؛ نظیر تعامل کشورها با برخی نهادهای بین‌المللی، که تسهیلاتی گرفته می‌شود که باید در زمینه‌های خاصی هزینه شود و یا کشورهای دیگر تسهیلاتی از بانک جهانی دریافت می‌کنند که در عوض باید اصلاحاتی در شرایط اقتصادی آنها صورت پذیرد.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: ما از این روش یا چندان استفاده نکرده‌ایم و یا درخواستی را نمی‌پذیرفتیم، ‌یکی از معدود جاهایی که این مورد استفاده شد بحث درخواست دولت برای برداشت از صندوق توسعه ملی برای کمک به سیل زده‌ها بود، که مقام معظم رهبری در این باره فرمودند نیازها به صورت دقیق احصاء شود و اگر بودجه جاری کشور امکان تامین نبود از صندوق توسعه ملی برداشت شود.

این کارشناس اقتصادی درباره راهکار جبران کسری بودجه در این شرایط توضیح داد: اصلی‌ترین راه و پایدارترین روش جبران کسری بودجه «اصلاح نظام مالیاتی» است که از چند جنبه می‌توان به آن نگریست.

عزیزی ادامه داد: بحث اول تکمیل نظام اطلاعاتی و طرح جامع مالیاتی است که از 14 سال پیش قرار است انجام شود و همیشه اعلام می‌شود بیش از 90 درصد تکمیل شده است اما اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد.

وی افزود: همچنین اجرای ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، که باید سامانه‌های اطلاعاتی کشور به یکدیگر متصل شوند، به جایی نرسیده است که باید در این باره دولت در درون خود هماهنگی‌ها را برای تحقق این اهداف داشته باشد و البته عزم جدی هم در این‌باره لازم است تا اینکه به قانون جدیدی نیاز داشته باشیم،همین مورد اصلی‌ترین عامل فرار مالیاتی است.

عزیزی ادامه داد: ‌همچنین موضوع دیگر بحث تعریف جدید پایه‌های مالیاتی است با این قید که فشار آن به دهک‌های پایین و بخش تولید شفاف کشور وارد نشود؛ در این باره بحث مهم مالیات بر عایدی سرمایه مطرح است که متاسفانه طرح آن به مجلس داده شد و دولت آن را متوقف کرد و لایحه‌ای هم نداد.

این کارشناس اقتصادی افزود: بحث بعدی مالیات بر مجموع درآمد است که به دی ماه امسال موکول شد که هم فصل بودجه و هم فصل انتخابات مجلس است و احتمالا این مجلس تمام می‌شود و پیش‌بینی می‌شود به عمر این مجلس قد ندهد و شاید به عمر دولت فعلی هم قد ندهد، چون هر بار که بحث اصلاح قانون جامع مالیاتی را داشتیم حداقل سه سال به طول انجامیده است.

وی افزود:‌ بحث سوم هدفمند کردن معافیت‌های مالیاتی است؛ فرض کنید تولید کننده باید مالیات‌های زیادی بپردازد اما کسی که پول خود را در بانک می‌گذارد و ماهانه چندین میلیارد سود دریافت می‌کند معاف از مالیات است و یا اینکه فرض کنید افرادی در کشور که درآمدهای هنگفتی دارند در بخشی نظیر فعالیت‌های هنری مالیاتی نمی‌پردازند.

عزیزی افزود: بنابراین به نظر می‌رسد به جای آنکه دولت به دنبال تحقق موارد باشد و مردم و کارشناسان مخالفت کنند، امروز مردم و کارشناسان به دنبال این هستند که پایه‌های مالیاتی و تغییرات در این حوزه انجام شود اما دولت مقابله می‌کند که این اتفاق عجیبی است.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد:‌ مهمترین و کارآمدترین روش بحث اصلاح نظام مالیاتی است و این دریافت‌های دولت اگر اجباری است و چاره‌ای ندارد باید مشروط شود به اینکه اصلاح نظام مالیاتی تا سال 99 رخ دهد.

منبع: ایسنا