عزم وزیر ارتباطات برای مبارزه با متخلفین بازار «وَس» جدی است/ برای پایان «وَس» انگیزه سیاسی نداریم/ ​خط قرمز ما حق‌الناس است/ بیش از 90 درصد بازار «وَس»، بستر سو استفاده شده است/ گردش مالی 2500 میلیارد تومانی در بازار «وَس»

اعتمادآنلاین| حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در مورد تصمیم قاطع وزیر ارتباطات برای پایان دادن به «وس» گفت: در پروانه‌هایی که برای اپراتورها صادر کردیم یک سری خدمات پایه مثل خدمات صوتی، داده و پیامک تعریف‌شده است که بر این بستر یک سری خدمات دیگر تحت عنوان خدمات ارزش‌افزوده شکل‌گرفته است که همان‌طور که از اسم آن مشخص است، یعنی یک ارزش اضافه‌تری به مشترکین ارائه دهیم که این در پروانه اپراتورها به‌عنوان سرویس‌های مجاز ذکرشده است؛ اما امروزه این خدمات باعث نارضایتی و سوءاستفاده از مشترکین شده‌ است.

وس به جای ایجاد ارزش برای مشترک، موجب کلاهبرداری شده است

وی افزود: برای مثال خدماتی در بستر پیامک در قالب اطلاع‌رسانی، فرهنگی، آموزش و سرگرمی شکل‌گرفته‌اند که امروزه به‌جای آن‌که ارزش برای مشترک ایجاد کند موجب کلاهبرداری و سو استفاده‌شده است. بر اساس برآوردهای ما بیش از 90 درصد بستر وس، بستر سوءاستفاده است که در بسیاری موارد بدون اطلاع مشترک سرویسی برای او فعال‌شده که برای حل این مشکل به اپراتورها دستور دادیم علاوه بر اطلاع دادن به مشترک، تائید دوباره هم از او گرفته شود.

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اشاره به مطالبات به‌حق مردم درباره‌ی این موضوع گفت: نگاه ما برای رفع این مشکل، راهکار مدیریت کنترلی است. ازجمله کارهایی که در این سال‌ها انجام داده‌ایم، راه‌اندازی سامانه #800* و برخورد با متخلفان است. در این سامانه مشترک می‌تواند تمام سرویس‌های ارزش‌افزوده‌ی فعال خود را مشاهده و برای غیرفعال سازی آن کدی را ارسال کند و البته ضروری است فرایند غیرفعال سازی سرویس نباید آن‌قدر پیچیده باشد که مشترک برای تحقق خواسته‌اش به دردسر بیفتد. راه‌اندازی این سامانه مفید و تا حدی کنترل‌کننده بازار بوده است از سوی دیگر هم روش‌های دور زدن به‌روزتر شده و نیاز است دراین‌باره فکر اساسی کنیم.

در ماجرای وس خوب عمل‌ نکرده‌ایم که مردم ناراضی اند

وی در ادامه از عزم جدی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برای برخورد با متخلفین خبر داد و تصریح کرد: اگر منصفانه به این قضیه نگاه کنیم، می‌بینیم که در این ماجرا ما خوب عمل‌نکرده‌ایم که مردم ناراضی هستند. ازنقطه‌نظر ما به‌عنوان رگولاتوری و همچنین ازنظر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات قطعاً این موضوع، موضوع حق‌الناس است و باید به‌ حقوق مردم توجه شود.

رئیس رگولاتوری کشور تأکید کرد: مردم حق‌دارند بدانند در ازای پولی که پرداخت می‌کنند چه سرویسی دریافت می‌کنند و باید بتوانند آن را مدیریت کنند. این بحثی است که در همه جای جهان مطرح است. در دنیا برای این موضوع مقررات و چارچوب دارند. حتی مصوبه‌ی شورای عالی فضای مجازی برای این است که این حوزه را قانونمند کند تا همه در چارچوب مقررات و قوانین اقدام کنند.

فلاح جوشقانی بابیان این‌که افراد بسیاری در این حوزه از قانون پیروی نمی‌کنند گفت: در این سال‌ها سعی بر آن بوده است که بازار را مدیریت و شفاف کنیم اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و همچنین فضای گسترده‌ی ICT زمینه برای سو استفاده با روش‌های مختلف مانند دور زدن قوانین فراهم‌شده است. در رابطه با سرویس خدمات ارزش‌افزوده، سال گذشته تخلف‌هایی از سوی شرکت‌هایی که با اپراتورها کار می‌کردند صورت گرفت که متخلفان شناسایی و با آن‌ها برخورد شد و همان‌طور که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره‌ی این موضوع اطلاع‌رسانی کردند اپراتورها مجبور به بازگرداندن چهار تا پنج میلیارد از وجوه دریافتی به مردم شدند.

موضوع وس باید ریشه‌ای حل شود

وی افزود: بااین‌حال معتقدیم این مسئله باید ریشه‌ای حل شود. یکی از راه‌حل‌ها این است که اختیار فعال کردن سرویس‌ها در دست مشترک باشد نه اپراتور. اقدامی که ما می‌خواهیم انجام بدهیم این است که ابتدا تمام سرویس‌ها را غیرفعال و به مشترک برای فعال‌سازی مجدد پیام درخواست ارسال کنیم و اگر مشترک تمایل داشت در سرویس باقی بماند و آن را تائید کرد، دوباره هم از او تائید مجدد گرفته شود تا سرویس موردنظر برای او فعال شود. من فکر می‌کنم با این روش می‌توان بازار سرویس خدمات ارزش‌افزوده را کنترل و مدیریت کرد؛ اما اگر در ادامه دیدیم که بازهم ممکن است بستر سو استفاده و کلاه‌برداری باقی بماند، تمام سرویس‌های ارزش‌افزوده را تعطیل می‌کنیم.

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در ادامه درباره اینکه چرا پس از تأکید وزیر ارتباطات مبنی بر «پایان وس» شاهد صف‌بندی‌ها سیاسی بودیم گفت: سه گروه ذی‌نفعان ما هستند؛ اپراتورها و بخش‌های خصوصی - که در قالب دریافت پروانه‌ها با ما کار می‌کنند- دولت و مردم؛ اما ذی‌نفع اصلی ما در حوزه رگولاتوری مردم هستند. ما هیچ انگیزه‌ای جز تحقق نفع مردم نداریم. اگر در این سال‌ها بازاری که توانایی ارائه سرویس مناسب به مردم دارد کنترل و مدیریت می‌شد نیاز به اقدامات سلبی و برخورد هم نبود.

به‌عنوان رگولاتوری برای پایان وس هیچ انگیزه‌ی سیاسی نداریم

فلاح جوشقانی افزود: در این قضیه ممکن است ذی‌نفعان بازار ارزش‌افزوده پای مباحث سیاسی را هم وسط بکشند که من دراین‌باره نمی‌توانم نظر بدهم اما همان‌طور که وزیر ارتباطات در توییتر خود منتشر کردند موضوع حق‌الناس مسئله‌ای است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. من انگیزه‌ی کسانی که موضوع را سیاسی می‌کنند را نمی‌دانم. ممکن است این نظرات به خاطر بحث‌های مالی باشد؛ اما یقیناً ما به‌عنوان رگولاتوری پیگیر حقوق مردم هستیم و در این مسئله هیچ انگیزه‌ی سیاسی نداریم.

وی با تأکید بر اینکه قطعاً نفع مالی هم در ماجرای پایان وس از جانب وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات رادیویی مطرح نیست افزود: ما به‌عنوان رگولاتوری عملکرد اپراتورها را بررسی می‌کنیم و طبیعتاً هر چه اپراتورها سرویس بیشتری فعال کنند، سهم بیشتری هم دریافت می‌کنند که درصدی از آن به سازمان تنظیم مقررات تعلق می‌گیرد. اگر ما نگاه مادی به این قضیه داشتیم هرگز پایان «وس» را مطرح نمی‌کردیم. نفع و هدف اصلی ما در ارائه خدمات به مردم، خود مردم هستند. مردم باید از سرویس‌هایی که دریافت می‌کنند رضایت داشته باشند.

رئیس رگولاتوری درباره گردش مالی بازار ارزش‌افزوده گفت: ما تخمین می‌زنیم که بازار وس گردش مالی حدود دو هزار تا دو هزار و 500 میلیارد تومانی دارد. ممکن است بخشی از این بازار، بازار درستی باشد و منجر به شغل و یا تولید محتوای مناسب شده باشد اما عمدتاً این بازار، بازاری غیر شفاف که نیازمند مدیریت است.

وی درباره اینکه گفته می‌شود پشت این بازار مافیایی قرار دارد که به‌راحتی حاضر نیست از خالی کردن جیب مردم عقب‌نشینی کند گفت: من نمی‌دانم چه تعبیری برای این جریان باید به کاربرد اما فرایند درهم‌تنیده‌ای بین شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی «وس» وجود دارد که باید شفاف شود تا مشخص شود آن‌ها این پول‌ها را از کجا دریافت و در کجا خرج می‌کنند.

اعلام آمادگی اپراتورها پایان دادن به «وس»

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در ادامه در پاسخ به این پرسش که اپراتورها هم از سرویس ارزش‌افزوده درآمد قابل‌توجه ای کسب می‌کند در این شرایط آیا آن‌ها حاضر هستند از این درآمد دست بکشند گفت: در جلساتی که با اپراتورها داشتیم آن‌ها آمادگی خود را برای اعمال نظارت بیشتر و یا حتی پایان دادن به «وس» را اعلام کرده‌اند. اپراتوری که سالانه 12 هزار میلیارد تومان درآمد دارد هیچ‌گاه به خاطر چنین مبالغی اعتبار خود را از بین نمی‌برد. ممکن است افرادی در اپراتورها، در زیرمجموعه‌های آن‌ها و یا کسانی که با آن‌ها قرارداد دارند و با آن‌ها همکاری می‌کنند فشارهایی هم بیاورند؛ اما من فکر می‌کنم اگر اپراتورها بلندمدت و راهبردی‌تر فکر کنند حتماً مدیریت و شفاف‌سازی حوزه‌ی «وس» را به نفع خودشان می‌دانند.

وی درباره‌ی موج تخریب و تبعاتی که پس از اعلام پایان «وس» برای وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به دنبال داشت گفت: زمانی که بخواهیم بازار غیر شفافی را شفاف کنیم طبیعتا شاهد چنین تبعاتی خواهیم بود؛ اما هنگامی‌که بحث حق‌الناس در میان باشد ما باید کار خود را درست انجام دهیم و تبعات آن را هم می‌پذیریم و مشکلی با آن نداریم. همان‌طور که تبعات توییت‌هایی که وزیر ارتباطات کرده‌اند را در شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مختلف داریم می‌بینیم. پایان «وس» به معنای شفاف کردن این جریان و پایان سو استفاده‌گری‌ها است.

وی افزود: ما جلوی فعالیت سرویسی که در بستر قانونی فعالیت می‌کند و موجب رضایت مشترک شده است را نمی‌گیریم اما اگر در این فضا تخلفاتی صورت گیرد که موجب نارضایتی و سو استفاده از مشترک شود با آن قاطعانه برخورد می‌کنیم و فکر نمی‌کنم هیچ مرجعی در کشور مخالف این رویکرد ما باشد.

وزارت ارتباطات مجوزی برای شرکت‌های فعال در حوزه «وس» صادر نکرده است

فلاح جوشقانی در ادامه درباره مرجع صادرکننده مجوز فعالیت شرکت‌هایی که در حوزه سرویس خدمات ارزش‌افزوده فعالیت می‌کنند گفت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات متولی ایجاد زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات است و زمانی که بحث محتوای سرویس‌های محتوایی (ارزش‌افزوده) مطرح می‌شود قطعاً نهادهای دیگری مسئول هستند. مثلاً در مورد خدمات ارزش‌افزوده‌ی پیامکی، یک سری وظایف در مصوبه‌ی شورای عالی فضای مجازی که در سال 93 تصویب‌شده است که بخشی از آن بر عهده‌ی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به‌عنوان نهاد نظارتی و بخشی دیگر بر عهده‌ی نهادهای دیگر مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. آنچه مسلم است مجوزی از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای شرکت‌های فعال در حوزه «وس» صادر نشده و نمی‌شود و ممکن است نهادهای دیگری مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و یا صداوسیما به‌عنوان بخشی که کار محتوا انجام می‌دهند، درگیر این مسئله باشند.

وی همچنین در خصوص خلأهای قانونی در حوزه سرویس ارزش‌افزوده گفت: ممکن است ایرادات قانونی هم در این حوزه وجود داشته باشد اما موضوعی که الان اتفاق افتاده فراتر از این است که بگوییم قانون نداریم. ما در این سال‌ها سعی کردیم با مقررات گذاری و نظارت موضوع را کنترل کنیم که البته در مقطعی بدون رضایت مشتری سرویسی فعال می‌شد که برای حل این موضوع اعلام کردیم اپراتورها باید خود بر فعال‌سازی سرویس‌ها نظارت داشته باشند و کسی که صرفاً فراهم‌کننده محتوا است توانایی فعال‌سازی سرویس‌ها را نداشته باشد.

رئیس رگولاتوری با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای مدیریت «وس» گفت: تیم نظارتی ما طی یک الی دو روز آینده برای افزایش نظارت بر حوزه سرویس ارزش‌افزوده در اپراتورها مستقر می‌شوند و همچنین اقدامات دیگری هم طی یک الی دو هفته‌ی آینده با توجه به مهلت‌هایی که تعیین‌شده انجام می‌دهیم که بعد از به سرانجام رسیدن آن نتایج را اعلام خواهیم کرد.

منبع: روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات