حاشیه‌های هدفمندی یارانه‌ها ادامه دارد/ یارانه نقدی نصیب ثروتمندان شد؟/ یارانه پنهان چه بلایی بر سر اقتصاد آورد؟

اعتمادآنلاین| ‌ یارانه‌ها هدفمند شد یا به هدر رفت؟ این پرسشی است که این روزها بسیار شنیده می‌شود، چه از سوی مردم و چه از سوی مسئولانی که سال‌ها پیش شاید موافق اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بودند. حالا رصد اخباری که دست‌کم طی هفته گذشته در رسانه‌ها منتشر شده، نشان می‌دهد مسئولان تعارف را کنار گذاشته‌اند و به شکست این سیاست تعدیل اقتصادی اعتراف می‌کنند.

شیوه‌های اعتراف اما متفاوت است؛ بعضی از کارشناسان اقتصادی می‌گویند چنین قانونی اساساً نباید در اقتصاد بیمار ایران وضع می‌شد، اما برخی دیگر از تحلیلگران شیوه ناقص اجرا را مسبب این هرج و مرج می‌دانند.

ثروتمندان 23 درصد بیشتر یارانه می‌گیرند

با وجود تمام اختلاف نظرهایی که بر سر چگونگی اجرای این قانون وجود دارد، همه منتقدان بر یک نکته اتفاق نظر دارند؛ اینکه اگر چه قرار بود با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها وضعیت معیشت اقشار ضعیف رو به بهبود رود، چرا در تمام این سال‌ها یارانه به نفع ثروتمندان پرداخت شد؟ چه در بررسی‌های صورت‌گرفته مشخص شد ثروتمندان 23 درصد بیشتر از فقرا یارانه بنزین دریافت کرده‌اند.

توزیع یارانه ناعادلانه است

عدالتی که به واسطه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها زیر سوال رفت، حالا صدای انتقاد نمایندگان مردم در خانه ملت را هم بالا برده است. پانزدهم مهرماه بود که حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، از روند اجرای این قانون انتقاد کرد و گفت : «آنهایی که درآمد کمتری دارند یارانه کمتری دریافت می‌کنند و آنهایی که ثروتمند هستند بیشتر از یارانه استفاده می‌کنند.»

در هیاهوی انتقادها از مصائبی که هدفمندی برای اقتصاد ایجاد کرد، اخبار حذف یارانه ثروتمندان نیز به داستانی دیگر تبدیل شد. دولت تصمیم گرفت برای سروسامان دادن به وضعیت یارانه‌بگیران، یارانه نقدی 700 هزار نفر از ثروتمندان را حذف کند. این ماجرا نیز حاشیه‌ساز شد.

پیش از این طهماسب مظاهری، رئیس اسبق بانک مرکزی، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین گفته بود: «من به این آمار و ارقام اعتماد ندارم و باید دید چه تعریفی از ثروتمند وجود دارد.» از منظر بسیاری از آگاهان اقتصادی نیز، نبود جامعه آماری دقیق اجرای قانون هدفمندی یارنه‌ها را با شکست مواجه کرد.

دردسر یارانه‌های پنهان

پرداخت یارانه پنهان یکی از حواشی هدفمندی یارانه است . در این باره هم اظهارنظرهای فراوانی وجود دارد. بسیاری از آگاهان اقتصادی دولت را در توزیع پنهانی 900 هزار میلیارد تومان یارانه مقصر می‌دانند. این یارانه‌ها عمدتاً مربوط به انرژی است.

مرکز پژوهش‌های مجلس در جدیدترین گزارش خود اعلام کرده است: «نرخ ارز مبنای تبدیل قیمت فروش انرژی است و بخش زیادی از یارانه پنهان تحت تاثیر افزایش نرخ ارز است، بدون اینکه در مصرف واقعی مردم تغییر محسوسی صورت گرفته باشد.»

از سال 89 که فاز اول اجرای هدفمندی یارانه‌ها اجرا شد تا به امروز، این قانون بارها هدف انتقاد کارشناسان و برخی مسئولان قرار گرفت، اما انگار دولت‌ها در رودربایستی اجرای آن مانده‌اند و با چنگ و دندان هم که شده اجازه نداده‌اند این قانون روی زمین بماند.