نفت ارزان مانع رشد انرژی خورشیدی در خاورمیانه نشد

اعتمادآنلاین| نفت ارزان سابق بر این مانع سرمایه‌گذاری در انرژی تجدیدپذیر در کشورهایی می‌شد که به درآمدهای حاصل از فروش نفت وابسته هستند اما اکنون هزینه‌های پروژه‌های انرژی خورشیدی به مدد تجهیزات ارزان‌تر و فناوری بهتر، نسبت به یک دهه گذشته به حدود یک دهم رسیده است.

نخستین تجربه ورود خاورمیانه به انرژی تجدیدپذیر هنگامی که قیمت نفت کاهش پیدا کرد یا اولویتهای رسمی دولتها تغییر کردند، ضعیف شد. برنامه‌های خورشیدی که عربستان سعودی و ابوظبی یک دهه قبل یا بیشتر آغاز کردند به ده‌ها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داشتند و هرگز پیشرفت چندانی نکرد. از آن زمان دولتها شرکایی برای برعهده گرفتن هزینه ها پیدا کرده‌اند و با وجود تاخیر احتمالی ناشی از شیوع ویروس کرونا، بلندپروازیهای خورشیدی آنها رو به پیشرفت است.

بنجامین آتیا، تحلیلگر شرکت مشاوره وود مک‌کنزی در این باره اظهار کرد: انرژی خورشیدی ارزان‌ترین منبع تولید برق در خاورمیانه است و پروژه‌های جدید در این منطقه به جای بودجه دولتی، به تامین مالی خصوصی متکی هستند و بنابراین از موانع مربوط به قیمتهای پایین نفت مصون خواهند ماند.

طبق آمار آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، تقاضا برای برق در خاورمیانه از سال 2000 سالانه حدود شش درصد رشد کرده است. به گفته رابین میلز، موسس شرکت مشاوره قمر انرژی، در کشورهای این منطقه که سابق بر این نیروگاههایشان برای تولید برق از گاز طبیعی یا نفت استفاده می‌کردند، نیروگاههای خورشیدی می‌توانند همه رشد تقاضا را تامین کنند.

بنا بر گزارش بلومبرگ اینتلیجنس، نیروگاههای بادی و خورشیدی تنها حدود پنج درصد از برق در خاورمیانه و شمال آفریقا را تولید می‌کنند و کشورهای تولیدکننده نفت در منطقه خلیج فارس در زمره بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه جهان قرار دارند. روزنامه انگلیسی گاردین در تحلیلی در اکتبر تخمین زد که نفت شرکت آرامکوی سعودی بیش از هر شرکت دیگری در جهان عامل انتشار گازهای گلخانه‌ای است.

به گفته جنی چیس، تحلیلگر بلومبرگ نیو انرژی فاینانس، خاورمیانه مدتهاست که برای کاهش وابستگی به نفت سرگرم برنامه‌ریزی بوده است.

قیمت نفت برنت از ابتدای امسال تا هفته گذشته 36 درصد افت داشته و به پایین سطح قیمتی رسیده که اکثر دولتهای منطقه برای متوازن کردن بودجه‌شان نیاز دارند. در این بین ویروس کرونا هم ساخت تاسیسات خورشیدی در ابوظبی، اردن و قطر را به تاخیر انداخته و بسیاری از این پروژه‌ها تا سال آینده به تعویق افتاده است.

با وجود ابهاماتی که در خصوص پاندمی ویروس کرونا وجود دارد، جمعیت رو به توسعه خاورمیانه همزمان با بهبود تدریجی اقتصادهای منطقه مطمئنا به برق بیشتری نیاز دارد. کشورهای خاورمیانه حداقل تا سال 2025 هزاران مگاوات ساعت ظرفیت خورشیدی جدید را اضافه خواهند کرد.

عربستان سعودی که در حال حاضر حدود 500 مگاوات ظرفیت تجدیدپذیر دارد، افزایش 120 برابری آن به 60 گیگاوات را تا سال 2030 هدف گرفته است که عمده آن خورشیدی خواهد بود. این هدف بسیار بلندپروازانه بوده و در حالی که پیشرفت ابتدایی آهسته بوده است، وزارت انرژی عربستان سعودی گامهای جدی برداشته و قرار است اواخر امسال برندگان دومین دور مناقصه پروژه‌های خورشیدی را اعلام کند و در آوریل برای دور سوم مناقصه پروژه‌های خورشیدی فراخوان داد.

در امارات متحده عربی، ابوظبی اخیرا اعلام کرد که پیشنهادی با قیمت پایین برای ساخت نیروگاه دو گیگاواتی دریافت کرده است. این پروژه که قرار است از سال آینده فعالیتش را آغاز کند، ظرفیت خورشیدی ابوظبی را دو برابر خواهد کرد. یک روز بعد دوبی هم قراردادی برای پروژه تولید نیرو با قیمت پایین اعطا کرد که بخشی از پارک خورشیدی عظیم طراحی شده برای تولید پنج گیگاوات نیرو تا سال 2030 است.

قطر اوایل امسال شرکایی را برای ساخت نخستین نیروگاه خورشیدی در این کشور انتخاب کرد و در مارس شرکای خصوصی مقدمات فاینانس برای بزرگترین پروژه در عمان که بزرگترین تولیدکننده نفت خاورمیانه خارج از گروه اوپک است را کامل کردند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، موسس شرکت قمر انرژی می‌گوید سازندگان خصوصی نیروگاههای خورشیدی که می‌توانند از منابع مالی بین‌المللی با نرخهای بهره اندک بهره ببرند به کاهش هزینه‌های تامین مالی کمک می‌کنند که باعث ارزان‌تر شدن برق می‌شوند. تداوم توسعه نیروگاه خورشیدی در منطقه به رشد فاینانس و تقاضا برای نیرو منوط است.

منبع: ایسنا