سیاست ارتقای سرانه مصرف گوشت قرمز مقرون به صرفه نیست/ صنعت طیور برای کشور 35 درصد ارزش افزوده داشت

اعتمادآنلاین| علی رغم پتانسیل بالای صنعت طیور، ظرفیت تولید 4 هزار تن مرغ زنده و امکان صادرات 800 هزار تن گوشت مرغ به بازارهای هدف، سیاست ارتقای سرانه مصرف گوشت قرمز از سوی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی دنبال می شود که از لحاظ اقتصادی اتخاذ چنین سیاستی مقرون به صرفه نیست.

با توجه به رشد 5 برابری سرانه مصرف گوشت مرغ طی سال های بعد از انقلاب و اختلاف 2 برابری سرانه مصرف با متوسط دنیا، ارتقای سرانه مصرف گوشت مرغ و جایگزینی آن با گوشت قرمز در اقلیم خشک و نیمه خشک کشور ما امکان پذیر نیست چرا که توسعه تولید گوشت قرمز به معنای افزایش واردات علوفه دامی یا فشار بر منابع آبی و تخریب محیط زیست تمام می شود. بنابر آمار برای تولید یک کیلو گوشت مرغ 5 هزار لیتر آب مورد استفاده قرار می گیرد، در حالیکه برای تولید گوشت قرمز این میزان به بالای 16 هزار لیتر می رسد.

بسیاری از مسئولان بر این باورند که با وجود سرمایه گذاری هنگفت در صنعت طیور کشور و امکان تامین نیاز داخل و ارزآوری 1.5 تا 2 میلیارد دلاری صادرات گوشت مرغ، ارتقای مصرف گوشت قرمز به معنای نابودی این صنعت است که این سیاست در تضاد با منطق اقتصادی است.

چندی پیش صفرعلی ماکنعلی رئیس سازمان دامپزشکی کشور در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه دولت به دنبال افزایش سرانه مصرف گوشت مرغ نیست، اظهار کرد: بر اساس برنا‌مه ها، دولت به دنبال افزایش سرانه 32 و نیم کیلوگرمی مصرف مرغ در کشور نیست، بلکه برنامه ریزی شده است که سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور ارتقا یابد.

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین جزئیات سیاست ارتقای سرانه مصرف گوشت قرمز و تاثیر آن بر صنعت طیور کشور با خبر شویم:

سیاست جایگزینی گوشت قرمز به جای مرغ دهک های ضعیف جامعه را دچار مشکل می کند

سعید سلطانی سروستانی مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه کاهش مصرف گوشت مرغ منطقی نیست، اظهار کرد: با توجه به اختلاف قیمت گوشت قرمز و مرغ بعید است که در شرایط فعلی اقتصاد، خانوارها به سمت مصرف گوشت قرمز گرایش پیدا کنند.

وی افزود: اگر طبق برنامه پنج ساله چهارم، پنجم و ششم توسعه افراد گوشت قرمز مصرف کنند به سبب توان تولید در داخل نیازی به واردات نداریم، اما اگر شرایط به گونه ای فراهم شود که خانوارها توان خرید گوشت قرمز و جایگزینی آن با گوشت مرغ را داشته باشند، راهی جز واردات برای تامین نیاز بازار نیست.

سلطانی با بیان اینکه سیاست جایگزینی گوشت قرمز به جای گوشت مرغ توان خرید دهک های پایین جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد، گفت: با توجه به مازاد تولید دام انتظار می رود سیاست دیگری همچون صادرات اتخاذ شود تا تولیدکنندگان بتوانند از منافع حاصل از صادرات روی پای خود بایستند و خللی در تولید ایجاد نشود‌‌.

این مقام مسئول ادامه داد: تاکنون وزارت جهاد کشاورزی سیاست خود در ارتباط با کاهش سرانه مصرف گوشت مرغ و جایگزینی آن با گوشت قرمز را اعلام نکرده کرده است، اما اجرای این سیاست نیازمند ایجاد زیرساخت های لازم و حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه است، در غیر این صورت تعادل بازار بر هم می خورد چرا که افراد بر مبنای درآمد خود سبد خانوار را تعیین می کنند.

علت اصلی اختلاف چندبرابری سرانه مصرف گوشت مرغ با دنیا چیست؟

عظیم حجت عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، از رشد چشمگیر سرانه مصرف مرغ طی سال های بعد از انقلاب خبر داد و گفت: طی سال های بعد از انقلاب، سرانه مصرف گوشت مرغ بیش از 5 برابر در کشور رشد داشته است.

وی سرانه کنونی گوشت مرغ را حدود 26 کیلوگرم اعلام کرد و افزود: با وجود افزایش 2 برابری جمعیت، تولید گوشت مرغ رشد مناسبی داشته است و به عبارت دیگر جزو کشورهایی هستیم که در خصوص مرغ سرانه مصرف بالایی داریم.

حجت، متوسط سرانه مصرف مرغ در دنیا را 13 کیلوگرم اعلام‌کرد و گفت: در اکثر کشورهای اسلامی سرانه مصرف گوشت مرغ 30 تا 40 کیلو است و علت اصلی اختلاف چندبرابری سرانه مصرف گوشت مرغ آن است که برخی گوشت ها در این کشورها قابل استفاده نیست.

عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی ادامه داد: تاکنون گزارشی مبنی بر کاهش سرانه گوشت مرغ و جایگزینی آن با گوشت قرمز به طور رسمی از سوی وزارت جهاد اعلام ‌نشده است.

وی با بیان اینکه کاهش سرانه مصرف گوشت مرغ امری دشوار است، گفت: با مقایسه قیمت گوشت سفید و گوشت قرمز طی 2 دهه اخیر می توان گفت که اختلاف نرخ گوشت سفید 40 درصد و در برخی موارد به 50 درصد می رسد و در شرایط فعلی به چندبرابر رسیده است.

این مقام مسئول ادامه داد: اگر در شرایط فعلی متوسط قیمت گوشت سفید را 15 هزار تومان و حداقل نرخ گوشت قرمز را 80 هزار تومان در نظر بگیریم، این امر نشان می دهد که اختلاف قیمت گوشت قرمز و گوشت سفید به 5 برابر رسیده است که با این وجود جایگزینی گوشت قرمز به جای گوشت سفید اتفاقی نیست که به سادگی رخ دهد.

وی افزود: با وجود کاهش قدرت خرید خانوار، جایگزینی گوشت قرمز به جای گوشت سفید ضربه مهلکی به صنعت مرغداری کشور وارد می‌کند چرا که در تمامی بخش های این صنعت اعم از مرغ مادر، مرغ اجداد، مرغ تخم گذار و مرغ گوشتی سرمایه گذاری چشمگیری صورت گرفته است که کاهش سرانه مصرف می تواند ضربه مهلکی به تولید وارد کند.

عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه رشد قیمت گوشت مرغ طی 2 تا 3 دهه اخیر کمتر از نرخ تورم بوده است، بیان کرد: با وجود آنکه تولید گوشت سفید همانند گوشت مرغ از طریق نهاده های یارانه دار تامین می شود، از این رو سیاست کاهش سرانه مصرف گوشت مرغ تعادل بازار را بر هم می زند چرا که امکان رقابت میان این 2 بازار وجود ندارد.

حجت با تاکید بر مدیریت بازار دام زنده تصریح کرد: با توجه به آنکه بازار گوشت قرمز و گوشت مرغ متمایز از یکدیگر است، از این رو مدیریت در حجم مصرف امری ضروری است و همواره به سبب شرایط مساعد تولید و زایش دام باید در امر صادرات مازاد، مدیریت صورت گیرد تا از این طریق بخشی از مشکلات دامداران مرتفع شود.

توسعه تولید گوشت قرمز به معنای افزایش واردات علوفه دامی است

برومند چهارآیین کارشناس صنعت طیور در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه جایگزینی گوشت قرمز به جای گوشت طیور مقرون به صرفه نیست، اظهار کرد: طی 10 تا 15 سال اخیر، مردم به دلیل مزایای گوشت سفید و معایب گوشت قرمز فرهنگ مصرف خود را تغییر دادند.

وی با اشاره به اینکه سرانه مصرف گوشت مرغ 2 برابر متوسط جهانی است، افزود: بنابر آمار متوسط سرانه مصرف جهانی 15 کیلو است، در حالیکه این آمار در کشور ما به مرز 30 کیلوگرم رسیده است.

چهارآیین ادامه داد: با توجه به فرهنگ غنی مصرف گوشت سفید در کشور ما و طبخ 90 درصد غذاها در منازل، تلاش برای تغییر اساسی و معنادار مصرف گوشت سفید محقق نخواهد شد.

این کارشناس صنعت طیور تولید سالیانه گوشت قرمز در کشور را 950 هزار تن اعلام کرد و گفت: بنابر آمار، سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور ما 12 کیلوگرم است که این میزان مصرف نسبت به متوسط دنیا نشان می دهد که در مرز تعادل قرار داریم و افزایش مصرف گوشت قرمز و جایگزینی آن با گوشت طیور مقرون به صرفه نیست.

وی با بیان اینکه برای تولید یک کیلو گوشت مرغ 5 هزار لیتر آب مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: این در حالی است که برای تولید یک کیلو گوشت قرمز 16 هزار و 500 لیتر آب مصرف می شود که این میزان مصرف آب در توان اقلیم گرم و خشک کشور ما نیست.

به گفته چهارآیین، تولید سالیانه 950 هزار تن گوشت قرمز در کشور بر مبنای ظرفیت مراتع صورت می گیرد که افزایش تولید گوشت قرمز به معنای تخریب محیط زیست است یا در صورت استفاده از علوفه دستی و افزایش واردات، ارز بیشتری مورد نیاز است که در شرایط فعلی این امر شدنی نیست و اگر فشار بیشتری به مراتع بیاوریم، ضریب تخریب محیط زیست بالا می رود.

عضو هیئت مدیره سابق کانون سراسری مرغداران گوشتی افزود: با توجه به اختلاف چندبرابری مصرف آب در تولید گوشت قرمز با گوشت سفید و فشار زیاد بر منابع آبی کشور، افزایش تولید گوشت قرمز شدنی نیست.

وی از ظرفیت تولید 4 هزار تن مرغ زنده در کشور خبر داد و گفت: با وجود ظرفیت بالای صنعت طیور، امکان صادرات 700 تا 800 هزار تن گوشت مرغ به بازارهای هدف وجود دارد.

وی با بیان اینکه تولید گوشت مرغ در بدترین شرایط 30 تا 35 درصد ارزش افزوده دارد، افزود: سالیانه 7 تا 8 میلیون تن ذرت، 4 تا 5 میلیون تن کنجاله سویا و 4 تا 5 میلیون تن جو وارد می شود که با این وجود تولید هر کیلو گوشت مرغ حدود 80 تا 85 سنت و حداکثر 90 سنت ارزبری دارد که با وجود آنکه قیمت هر کیلو مرغ در دنیا 160 تا 166 سنت و در برخی کشورها 140 سنت است، تولید گوشت مرغ در کشور دارای ارزش افزوده است.

این کارشناس صنعت طیور با تاکید بر توسعه تولید گوشت مرغ در کشور بیان‌کرد: با وجود ظرفیت بالای صنعت طیور امکان ارزآوری 1.5 تا 2 میلیارد دلاری ناشی از صادرات مرغ در کشور وجود دارد که به سبب گرفتاری های انتقال ارز در شرایط فعلی تحریم باید با نهاده های دامی مورد نیاز تهاتر صورت گیرد.

چهار آیین در پایان تصریح کرد: با احتساب نرخ کنونی دلار، 500 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در صنعت صورت گرفته است که با این وجود کدام منطق اقتصادی اجازه می دهد که از چنین ظرفیتی حداکثر استفاده را نداشته باشیم، در حالیکه این صنعت علاوه بر تامین نیاز داخل می تواند 1.5 تا 2 میلیارد دلار ارز آوری در برداشته باشد.

با وجود ظرفیت بالای صنعت طیور و امکان تامین‌نیاز داخل و ارزآوری 1.5 تا 2 میلیارد دلاری از صادرات، استفاده حداکثری از این صنعت، صرفه اقتصادی برای کشور به همراه دارد. به نظر می رسد که ارتقای سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور منجر به تخریب محیط زیست، فشار بر منابع آبی و نابودی حجم بالای سرمایه گذاری در صنعت طیور می شود، ضمن آنکه اختلاف معنادار قیمت گوشت قرمز با گوشت مرغ موجب شده دهک های ضعیف جامعه نتوانند تغییری در فرهنگ ‌مصرف خود ایجاد کنند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان