رشد نجومی قیمت مسکن در 27 سال

اعتمادآنلاین| بررسی آمار تحولات قیمت مسکن در شهر تهران طی 27 سال گذشته حاکی از افزایش 44 هزار و 33 درصدی میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در این شهر است. مساله‌ای که بی گمان پیامد سیاست‌های اقتصادی کشور طی سه دهه گذشته است. در این حال، این سئوال مطرح می‌شود که در کدامیک از دولت‌های خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی، قیمت مسکن بیشترین افزایش را تجربه کرده و سیاست‌های کدامیک از این دولت‌ها اثر مخربی بیشتری در بازار مسکن داشته است؟ بررسی‌های آماری «تعادل» نشان می‌دهد، اگر چه در دولت روحانی، قیمت‌های مسکن افزایش‌های چشمگیرتری را داشته‌اند اما دولت احمدی‌نژاد همچنان از این منظر از دولت روحانی جلوتر است. بر این اساس، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در دولت احمدی‌نژاد 518 درصد، در دولت روحانی 470 درصد و در دولت خاتمی 318 درصد رشد داشته است.

البته تا پایان دولت دوازدهم هنوز چند ماهی باقیمانده است اما به نظر نمی‌رسد که فاصله 470 درصد تا 518 درصد در این ماه‌های باقیمانده پر شود. چرا که از سویی به گفته کارشناسان در دوره کنونی، قیمت مسکن اشباع شده و طی ماه‌های باقیمانده شاهد جهش قیمت مسکن نخواهیم بود و از سوی دیگر، به دلیل چشم‌انداز مثبت در عرصه سیاست خارجی نه تنها به نظر نمی‌رسد که نرخ ارز به عنوان اهرم در اقتصاد ایران دستخوش افزایش شدید شود، بلکه انتظار کاهش آن نیز وجود دارد.

به گزارش «تعادل»، مرکز آمار ایران داده‌های مربوط به قیمت مسکن تهران طی سال‌های 72 تا 98 را اعلام کرده است. بر اساس این گزارش، در سال 1372 میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در پایتخت 51 هزار و 600 تومان بوده که در پایان سال 1398 به متری 14 میلیون و 155 هزار و 800 تومان رسیده است. از آنجا که سال 1399 هنوز پایان نیافته، به طبع میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در این سال مشخص نیست، اما آنگونه که بانک مرکزی در گزارش خود از تحولات بازار مسکن تهران طی دی‌ماه سال جاری اعلام کرده است، میانگین قیمت هر متر آپارتمان طی 10 ماه نخست سال جاری 22 میلیون و 772 هزار و 700 تومان بوده است. از این رو، در صورتی که همین میانگین قیمتی در طی 10 ماهه نخست 99 را به عنوان میانگین قیمتی سال جاری فرض کنیم، فاصله قیمت ملک در سال 72 تا پایان سال 99 برابر با 44 هزار و 33 درصد خواهد بود. البته بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن، میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران در دی‌ماه سال جاری 27 میلیون و 386 هزار تومان بوده است که نسبت به ماه مشابه سال قبل 98 درصد رشد داشته است.

مسکن در دولت هاشمی رفسنجانی

اگر چه در تازه‌ترین داده‌های انتشار یافته از سوی مرکز آمار ایران، قیمت هر متر مربع آپارتمان در تهران از سال 1372 به بعد ارایه شده است، اما آشکارا نرخ تورم حدود 50 درصد در سال 1374 در قیمت‌های مسکن سال بعد از آن نمایان شده است به گونه‌ای که روند طبیعی قیمت مسکن در سال‌های 72، 73 و 74 به یک‌باره دچار جهش شده است. بر اساس داده‌های مرکز آمار، میانگین قیمت یک متر مربع در سال‌های یادشده به ترتیب 51 هزار و 600 تومان؛ 59 هزار و 500 تومان، 95 هزار و 800 تومان بوده است که در سال 75 دچار جهش شده به متری 160 هزار و 300 تومان افزایش یافته بوده است.

دوره 8 ساله فعالیت دولت اصلاحات اگر چه با شعارها و اهداف سیاسی آغاز و به انجام رسید اما نتایج مثبت اقتصادی قابل توجهی از خود برجای گذاشت. دورانی که به واسطه پیگیری سیاست تنش زدایی در عرصه بین المللی فضا برای جذب سرمایه‌های خارجی بسیار مساعد شد و شاهد نوسان‌های کمتری در شاخص‌های عمده اقتصادی بودیم. و این همه در حالی بود که قیمت نفت به 18 دلار در هر بشکه افت کرده بود. در ابتدای این دوره یعنی در سال 1376 و در پی تشکیل سرمایه اجتماعی ناشی از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری با مشارکت بالا، قیمت هر متر مربع مسکن با اندکی تنزل به 156 هزار تومان رسید. در سال پایانی این دوره 8 ساله، یعنی در سال 1384 با 316 درصد رشد به 649 هزار و 700 تومان بالغ شد.

آغاز جهش‌های پی در پی قیمت مسکن

از سال 1384 تا 1392 یعنی در دولت‌های نهم و دهم به دولت مهرورز مشهور بود، قیمت مسکن همچون سایر شاخص‌های اقتصادی دستخوش تحولات بزرگی شد. و این همه در حالی بود که قیمت نفت در بازارهای بین المللی نیز در این دوره به بالای 100 دلار در هر بشکه نیز رسید و دولت‌های یادشده را از در اختیارداشتن بزرگ‌ترین درآمدهای نفتی در طول تاریخ نفتی ایران بهره مند کرد. بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان در شهر تهران از حدود 650 هزار تومان در سال 1384 با 518 درصد رشد به 4 میلیون و 16 هزار و 300 تومان در سال 1392 رسید. البته در دوران دولت‌های نهم و دهم نیز بزرگ‌ترین پروژه مسکن سازی دولتی نیز در قالب مسکن مهر آغاز شد اما تا کنون برخی از واحدهای مربوط به این پروژه پایان نیافته است. آنگونه که مقام‌های دولت روحانی اعلام کرده‌اند، کمتر از 50 درصد از پروژه ساخت بیش از 2 میلیون واحد مسکن مهر در شهرهای کشور تا قبل از آغاز به کار دولت یازدهم تکمیل شده بوده است.

ملک در دولت روحانی

اگرچه به نظر می‌رسد، بیشترین جهش قیمتی مسکن در دولت روحانی رخ داده است، اما بررسی‌های آمار نتایج دیگری را به نمایش می‌گذارند. بر اساس آمارهای منتشره از سوی مرکز آمار ایران، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در شهر تهران از حدود 4 میلیون تومان در سال 1392 با 470 درصد رشد به حدود 22 میلیون و 800 هزار تومان در 10 ماهه نخست سال جاری (قیمت گزارش شده از سوی بانک مرکزی) رسیده است. بی گمان کاهش سرعت رشد قیمت مسکن در دو دولت حسن روحانی در قیاس با دولت‌های احمدی‌نژاد، در برقراری ثبات اقتصادی از طریق مهار نرخ تورم در دولت اول روحانی ریشه دارد.

دولت یازدهم با تکیه بر نظرات کارشناسی اقتصاددانان برجسته توانست نرخ تورم حدود 35 درصد در سال 92 را در سال‌های 95 و 96 تک رقمی (به ترتیب 9 و 9.6 درصد) کند. از سوی دیگر، دولت اول روحانی توانست به مدد دیپلماسی هسته‌ای و دستیابی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با کشورهای گروه 1+5 رشد اقتصادی کشور را پس از سال‌ها دو رقمی کرده و در سال 1395 به 12.5 درصد افزایش دهد.

البته در دولت روحانی به دلیل خروج امریکا از برجام و همچنین رویگردانی از نظرات علمی کارشناسی و کنارگیری و منزوی شدن اقتصاددانان مطرح که سردمدار مشی علمی بودند، سیاست‌های نامناسب اقتصادی از سوی دولتمردان اتخاذ شد. از همین‌رو، برخلاف دولت یازدهم، موفقیت‌های اقتصادی در دولت دوازدهم تداوم نیافت به گونه‌ای که هم رشد از اوج دو رقمی خود به زیر صفر سفر کرد و هم تورم از زیر 10 درصد دوباره به رقم‌های بالای 25 درصد اوج گرفت. در چنین شرایطی بود که میانگین قیمت هر متر مربع مسکن از 4 میلیون و 312 هزار تومان در پایان سال 1395 هم اینک که در انتهای سال 99 هستیم به متری حدود 28 میلیون تومان افزایش یافته و رشدی 535 درصدی را در این دوره 4 ساله ثبت کرده است.

منبع: تعادل