خواب سنگین تولید در شهرک‌های صنعتی

اعتمادآنلاین| گزارش عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال گذشته نشان می‌دهد 15 هزار واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی ایران به حالت نیمه فعال درآمده و با 50 درصد از ظرفیت خود کار می‌کنند. ضمن اینکه 8 هزار و 500 واحد صنعتی نیز در این شهرک‌ها به ‌طور کامل به حالت «غیرفعال» درآمده‌اند. وزارت «صمت» که این آمار را منتشر کرده، اضافه می‌کند که بزرگ‌ترین مشکل این واحدهای غیرفعال، کمبود نقدینگی بوده است.

به گزارش اعتماد، در گزارش عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین آمده است که 16/1 درصد واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی به دلیل فقدان بازار، 3/7 درصد به دلیل اختلاف شرکا و 2/6 درصد به دلیل تامین مواد اولیه فعالیت خود را متوقف کرده‌اند.

در این گزارش آمده است که دلیل توقف فعالیت 1/5 درصد واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی ایران نیز «نقصان ماشین‌آلات» است، نیم درصد به دلیل مشکلات قضایی و 4/0 درصد به دلیل مشکلات زیرساختی تولیدشان متوقف شده و تولید 18/3 درصد واحدها نیز به دلایل نامشخص متوقف شده است. علاوه بر این بیش از 13 هزار واحد نیز با ظرفیت 50 تا 70 درصد در حال فعالیت هستند و فقط نزدیک10 هزار و 500 واحد تولیدی و صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی سراسر کشور با ظرفیت بیش از 70 درصد فعالیت می‌کنند. رکود کامل و نسبی سه چهارم واحدهای صنعتی و تولیدی شهرک‌های صنعتی درحالی است که تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی مصوب از 995 مورد به یک هزار و 11 مورد افزایش یافته است.

بر اساس آمارها تا پایان سال 1399 بیش از 955 هزار نفر در واحدهایی که در شهرک‌ها و نواحی صنعتی به بهره‌برداری رسیدند مشغول به کار بودند و نزدیک به 50 درصد کل واحدها در صنایع فلزی و شیمیایی فعال هستند.

خواب شدید تولید و سرمایه در شهرک‌های صنعتی در حالی شکل گرفته که امسال با عنوان سال «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» توسط مقام معظم رهبری نامگذاری شده و انتظار می‌رود، جریان سرمایه‌گذاری و تزریق منابع نیز متناسب با این عنوان به سمت بخش تولید هدایت شود؛ اتفاقی که تاکنون نیفتاده است.

چند شهرک وجود دارد؟

تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی مصوب تا پایان سال 1399 به 1011 شهرک و ناحیه رسید که نسبت به تعداد 995 شهرک و ناحیه صنعتی مصوب در سال 1398 افزایش 1.6 درصدی داشته است. همچنین تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی در حال بهره‌برداری در مدت یاد شده با 0.9 درصد افزایش نسبت به سال 1398 به 828 شهرک و ناحیه رسیده است. تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی در حال بهره‌برداری تا پایان سال 1398 معادل 821 مورد بوده است.

تعداد واحدهای صنعتی به بهره‌برداری رسیده در شهرک‌ها و نواحی صنعتی در سال گذشته 2544 واحد بوده که در مقایسه با 2578 واحد به بهره‌برداری رسیده در مدت مشابه سال 1398 حدود 1.3 درصد کاهش داشته است. طبق این آمار در مجموع تا پایان سال 1399 معادل 47 هزار و 509 واحد در شهرک‌ها و نواحی صنعتی به بهره‌برداری رسیده که نسبت به تعداد 45 هزار و 662 واحد که تا پایان سال 1398 به بهره‌برداری رسیده بودند حدود 4 درصد افزایش داشته است.

اشتغال بیش از 955 هزار نفر در شهرک‌های صنعتی

آن‌گونه که «ایسنا» به نقل از آمارهای منتشر شده وزارت صمت منتشر کرده، میزان اشتغال ایجاد شده در واحدهای صنعتی به بهره‌برداری رسیده در سال گذشته حدود 3.5 درصد افزایش داشته به‌ طوری که در سال 1399 معادل 42 هزار و 385 شغل در واحدهای صنعتی به بهره‌برداری رسیده، ایجاد شده اما در مدت مشابه سال قبلش 40 هزار و 944 نفر در واحدهای صنعتی تازه به بهره‌برداری رسیده، شاغل شدند.

در مجموع تا پایان سال گذشته 955 هزار و 12 نفر در واحدهایی که در شهرک‌ها و نواحی صنعتی به بهره‌برداری رسیدند، مشغول به کار بودند که نسبت به اشتغال 921 هزار و 511 نفر تا پایان سال 1398 در این واحدها حدود 3.6 درصد افزایش داشته است.

نصف واحدها کوچک هستند

همچنین بر اساس این آمار از کل 47 هزار و 509 واحد مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی 41 درصد خرد، 52 درصد کوچک، 6 درصد متوسط و یک درصد واحدها بزرگ هستند.

از نظر اشتغال نیز 11 درصد اشتغال در واحدهای خرد، 49 درصد در واحدهای کوچک، 21 درصد در واحدهای متوسط و 19 درصد در واحدهای بزرگ ایجاد شده است. در زمینه سرمایه‌گذاری نیز واحدهای کوچک پیشتاز هستند به ‌طوری که 42 درصد سرمایه‌گذاری شهرک‌های صنعتی در واحدهای کوچک، 24 درصد در واحدهای متوسط، 21 درصد در واحدهای بزرگ و 13 درصد در واحدهای خرد انجام شده است.

فعالیت نصف واحدها در صنایع فلزی و شیمیایی

همچنین بر اساس این گزارش از کل 47 هزار و 509 واحد مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، 26.1 درصد در صنایع فلزی، 22 درصد در صنایع شیمیایی، 17 درصد غذایی و آشامیدنی، 11.8 درصد در کانی غیرفلزی، 7.2 درصد در صنایع سلولزی، 7.1 درصد در حوزه خدمات، 5.4 درصد در صنایع نساجی و 3.4 درصد در صنعت برق و الکترونیک فعال هستند.

وضعیت راندمان شهرک‌ها

تا پایان سال گذشته 15 هزار و 222 واحد فعال یعنی 39 درصد از کل واحدهای فعال، در شهرک‌های صنعتی با ظرفیت کمتر از 50 درصد، بیش از 13 هزار و 298 واحد معادل 34.1 درصد واحدها با ظرفیت 50 تا 70 درصد و 10 هزار و 468 واحد معادل 26.8 درصد واحدها با ظرفیت بیش از 70 درصد فعالیت می‌کنند.

چه تعداد واحد راکد داریم؟

بر اساس آمارها 8521 واحد غیرفعال در شهرک‌های صنعتی کشور وجود دارد که 56.9 درصد آنها به دلیل کمبود نقدینگی، 16.1 درصد به دلیل فقدان بازار، 3.7 درصد به دلیل اختلاف شرکا، 2.6 درصد به دلیل تامین مواد اولیه، 1.5 درصد به دلیل نقصان ماشین‌آلات، 0.5 درصد به دلیل مشکلات قضایی و 0.4 درصد به دلیل مشکلات زیرساختی تولیدشان متوقف شده است. در این میان تولید 18.3 درصد واحدها نیز به دلایل نامشخص متوقف شده است.