صادرات انرژی به پاکستان؛ از موانع داخلی تا چالش‌های بین‌المللی/ خیز رقبا برای تسخیر یک ابربازار

اعتمادآنلاین| بهروز نامداری درباره ظرفیت‌های بازار پاکستان برای انرژی ایران اظهار داشت: ما بعنوان دومین کشور دارنده گاز جهان سهم چندانی در بازار جهانی گاز نداریم و میزان تجارت ما کمتر از یک درصد است.

به گزارش ایلنا، وی با بیان اینکه صادرات گاز همواره در کشور ما با موافقان و مخالفان زیادی مواجه بوده، افزود: برخی معتقدند نباید گاز و انرژی را صادر کنیم، باید در داخل کشور به مصرف رسانده و تبدیل به دیگر کالاها کنیم، حتی گفته می‌شود که قطر، امریکا و روسیه هم که با ال‌ان‌جی صادرات دارند کار اشتباهی می‌کنند بنابراین صادرات گاز همواره بیش از مباحث بین‌المللی با چالش داخلی مواجه بوده است.

این کارشناس حوزه انرژی گفت: در هر حال 20 درصد جمعیت پاکستان با حدود 300 میلیون نفر جمعیت هیچگونه دسترسی به انرژی ندارند، بنابراین بازار بکر و بزرگی است. اما نکته مهم‌تر اینکه این کشور توان پرداخت بهای انرژی را ندارد و این جای سوال است، حتی وزیر نفت وقت هم به این موضوع اذعان داشته که برای بازگرداندن پول حاصل از صادرات به این کشور به مشکل برمی‌خوریم.

وی در ادامه بیان داشت: این مسئله را باید مدنظر قرار دهیم اوضاع پاکستان نسبت به گذشته متفاوت‌تر شده و به همین دلیل است که شاهد هجوم صادرکنندگانی مثل عربستان، قطر، امریکا و روسیه برای احداث پایانه ال‌ان‌جی در این کشور هستیم. پاکستان اکنون ساز و کار خرید انرژی را لیبرال‌تر کرده، مصرف‌کنندگان گاز را با قیمت فوب خرید و فروش می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت که قضیه پرداخت پول حل شده است. موضوع احداث زیرساخت‌های انتقال گاز هم که با مشکل مواجه بود طی قراردادی در 2017 و تاسیس صندوقی برای پرداخت‌ها تا حدی رفع شده است.

نامداری گفت: آنچه هنوز فرصت ورود به بازار پاکستان را پیش روی ما قرار می‌دهد؛ عربستان برنامه احداث پایانه را از گوادر در نزدیکی مرز ایران به کراچی منتقل کرده است و این امیدواری را برای ما بوجود می‌آورد که ساز و کاری اندیشیده شود تا از طریق ذخیره انرژی و یا تجارت به پاکستان برگردیم و با تجدیدنظر در قراردادها به گونه‌ای پیش برویم که مشکل عدم پرداخت‌ها حل شود.

وی تاکید کرد: فراموش نکنیم که درصد عظیمی از همسایه شرقی به انرژی اولیه هم دسترسی ندارند، در کلان قضیه و مهمتر از پاکستان بازار هند است که ما از آن غافلیم، کشوری که در 10 سال آینده بزرگترین مصرف‌کننده انرژی جهان خواهد شد. در هر حال لازمه ورود به بازارهای امروز انعطاف و تغییر رویکرد است تا حداقل اگر برنده نشویم عقب هم نمانیم.

عربستان سعودی تصمیم گرفته است یک پالایشگاه نفت 10 میلیارد دلاری در کراچی پاکستان احداث کند، این در حالی است که قبلا برنامه احداث این پالاشگاه در بندر گوادر پاکستان در دستور کار قرار داشته است. این موضوع از منظر اینکه تغییر مکان بازار یک بندر را به لحاظ سرمایه‌گذاری دچار چالش می‌کند یک طرف ماجرا است اما موضوع مهم برای ایران اینکه تغییر مکان سرمایه‌گذاری ریاض از همسایگی ایران به مکان دیگری می‌تواند برای چشم‌انداز صادرات احتمالی انرژی ایران به بازارهای شرقی کشور را تاحدی روشن نگاه دارد.

صادرات به کشوری که هم به لحاظ مواضع داخلی و هم به لحاظ محدودیت‌های بین‌المللی همواره با فراز و نشیب مواجه بوده است و باز هم این سوال را در ذهن متبادر می‌کند که با وجود رقبای دست به نقدی چون عربستان و قطر در همین نزدیکی و یا روسیه و امریکا در سرزمین‌های دورتر آیا ایران باز هم باید شانس خود را برای ورود به این بازار نوپا و البته بزرگ و تشنه انرژی امتحان کند؟