جا ماندن ایران از جهان در توسعه پرورش ماهی تیلاپیا/ استفاده از لفظ ماهی فقرا برای تیلاپیا ضدارزش است

اعتمادآنلاین| امروز وبینار تخصصی «تیلاپیا» امنیت قضایی، محیط زیست و توسعه پایدار با حضور تنی چند از متخصصان و کارشناسان بین‌المللی در ساختمان سازمان شیلات ایران برگزار شد.

در این وبینار مهدی شکوری، مدیرکل پرورش آبزیان آب شیرین با تاکید بر اینکه توسعه پرورش ماهی تیلاپیا در 10 سال اخیر بیشترین رشد میزان تولید را در دنیا داشته است، اظهار داشت: ویژگی‌های قابل توجه این نوع از ماهی از دلایل توسعه پرورش تیلاپیا در دنیا بوده است.

وی ادامه داد: ماهی تیلاپیا ظرفیت خوبی از نظر بیولوژیکی دارد به نحوی که توان رشد در آبهای شور و لب‌شور، رشد در تراکم بالا در واحد سطح و توقع غذایی پایینی دارد.

شکوری درباره پرورش این نوع ماهی در ایران گفت: ما از سال 80 با هماهنگی سازمان تحقیقات و محیط زیست ماهی تیلاپیا را به صنعت آبزی‌پروری کشور معرفی کردیم. در این زمینه نیز تحقیقات زیادی در داخل کشور در حوزه زیست محیطی انجام شد اما توفیقات در پرورش این ماهی به دلیل حاشیه‌های به وجود آمده در کشور ما نسبت به دنیا بسیار کمتر است.

مدیرکل پرورش آبزیان آب شیرین افزود: اولین مزرعه پرورش ماهی تیلاپیا در سال 90- 91 در استان یزد افتتاح شد و پس از آن در 4 استان، مزارع پرورش این نوع ماهی شروع به فعالیت کردند اما این میزان با توجه به نتایج مثبت پرورش تیلاپیا قابل قبول نیست.

شکوری پایین بودن هزینه تولید را یکی از ویژگی‌های مثبت پرورش این ماهی بیان کرد: همچنین ماهی تیلاپیا منبع پروتئینی مناسبی با توجه به هزینه تمام شده تولید دارد که می‌تواند بخش مهمی از منابع پروتئینی سبد خانوار را تشکیل دهد.

وی میزان پروتئین تیلاپیای تولید داخل کشور را 19 درصد اعلام کرد و در مقایسه با وارداتی آن 3.5 درصد پروتئین بیشتری دارد.

مدیرکل پرورش آبزیان آب شیرین میزان تولید ماهی تیلاپیا را در جهان 6 میلیون تن و در ایران پس از 10 سال صدور مجوز پرورش آن تنها 550 تن در سال اعلام کرد.

شکوری تصریح کرد: هدف تعیین شده برای تولید تیلاپیا 20 تا 50 هزار تن در 5 سال آینده است.

در ادامه عیسی گلشاهی، سرپرست معاونت توسعه آبزی‌پروری سازمان شیلات ایران با انتقاد از اینکه برای ماهی تیلاپیا از لفظ ماهی فقرا استفاده می‌شود، اظهار کرد: استفاده از این لفظ برای ماهی با منفعت تیلاپیا یک ضدارزش است و باعث می‌شود تا مردم به سمت آن نروند و تقاضای معکوس ایجاد می‌شود در حالی که می‌توان آن را به عنوان یک منبع پروتئینی مناسب در اختیار آحاد افراد جامعه قرار داد.

وی ادامه داد: تولید بالا در واحد سطح هزینه تولید را کاهش می‌دهد و قیمت آن را برای مصرف‌کننده مقرون به صرفه می‌کند به همین دلیل می‌توان آن را در سبد آحاد افراد جامعه جا داد.

گلشاهی با یادآوری اینکه ماهی تیلاپیا صرفا از مواد غذایی گیاهی تغذیه می‌کند، بیان داشت: این در حالی است که سایر آبزیان از نهاده‌های گرانتر با منشأ حیوانی استفاده می‌کنند که هزینه تولید آنها را بسیار بالاتر می‌برد.

به گفته وی در صورتی که کارخانه‌های تولید خوراک اختصاصی اینگونه ماهی را تولید کنند، هزینه تمام شده آن بسیار کمتر خواهد شد و قیمت آن برای مصرف‌کننده کاهش قابل توجهی پیدا می‌کند و در دسترس همگان قرار می‌گیرد.

محمد پورکاظمی، رئیس گروه مشاورین مدیریت ذخایر ژنتیک آبزیان سازمان فائو با اشاره به مسائل مطرح شده درباره تهدید پرورش ماهی تیلاپیا برای تنوع زیستی اظهار کرد: در جهان 6 عامل به عنوان خطر اصلی برای تنوع زیستی در نظر گرفته می‌شود که شامل تغییر اقلیم، تخریب زیستگاه، صید بیش از حد مجاز، آلودگی‌های صنعتی، کشاورزی، شهری، احداث سدها، ورود به حریم رودخانه‌ها، عدم رعایت حق‌آبه آبزیان و در نهایت گونه‌های مهاجم می‌شود.

وی ادامه داد: بحث مطرح شده در مورد ماهی تیلاپیا مربوط به خطر گونه‌های مهاجم می‌شود اما گونه تیلاپیای پرورشی که در ایران مجوز گرفته تیلاپیای میل است و با نوع مهاجمی که از آبهای عراق به آبهای خوزستان نفوذ کرده، متفاوت است.

پورکاظمی با تاکید به نقش ماهی تیلاپیا در تامین امنیت غذایی کشور با توجه به ویژگی‌های مثبتی که دارد می‌تواند نقش موثری در امنیت غذایی کشور داشته باشد و بخشی از منابع پروتئینی مردم را تامین کند.

رئیس گروه مشاورین مدیریت ذخایر ژنتیک آبزیان سازمان فائو تصریح کرد: متوسط مصرف سرانه آبزیان در جهان 21 کیلوگرم است که ما با توجه به جمعیت کشور برای رسیدن به این رقم باید یک میلیون و 650 هزار تن ماهی در کشورمان تامین کنیم.

پورکاظمی یادآور شد: ذخایر دریاها در حال کاهش است و تامین این میزان ماهی نیازمند توسعه در بخش پرورش است که یکی از گونه‌های پرورشی با توجه به ظرفیت آن می‌تواند ماهی تیلاپیا باشد.

وی به مقایسه بین قیمت ماهیان پرمصرف در کشور پرداخت و گفت: قیمت یک کیلوگرم قزل‌آلا 50 هزار تومان است در حالی که تیلاپیا می‌تواند با نصف این قیمت یعنی 25 هزار تومان به دست مردم برسد و این به معنی تامین سبد آبزیان خانوار با هزینه بسیار کمتر باشد.

رئیس گروه مشاورین مدیریت ذخایر ژنتیک آبزیان سازمان فائو تغییر اقلیم و خشکسالی از تهدیدات بزرگ امروز برای کشورمان نیز محسوب می‌شود، بیان داشت: با توجه به این تهدیدات، ماهی تیلاپیا گزینه بسیار مهمی برای توسعه پرورش آبزیان در کشور ما به شمار می‌رود.