بشکه‌های نفت ایران بیمه شدند/ اجرای یک پروژه دهه شصتی برای دور زدن تنگه هرمز و تحریم

اعتمادآنلاین| صباح زنگنه، درباره پیامدهای مثبت انتقال نفت از مسیر جاسک و دریای عمان اظهار داشت: تاریخچه صادرات نفت از جاسک به دوران جنگ تحمیلی بنام خط محرم برمی‌گردد، زمانی که منطقه خلیج‌فارس گرفتار جنگ و حمله‌های مختلف امریکا و عراق به کشتی‌ها بوده و تجارت نفت و سایر کالاها تحت فشار قرار داشت، برای جمهوری اسلامی این امکان وجود داشت به جای اینکه خود را به منطقه‌ای از تنگه هرمز تا بوشهر و یا خوزستان محدود کند، تجارت نفت خود را از مسیر دیگری غیر از تنگه هرمز دنبال و صادرات و واردات نفت و کالا انجام دهد که البته علیرغم هزینه بالای راه‌اندازی خط لوله، مراکز پمپاژ و امنیت مسیر و جاده‌های دسترسی این کار تا حدی انجام شد اما با پایان جنگ این پروژه هم متوقف شد.

یک مسیر برد-برد برای ایران و مشتریانش

به گزارش ایلنا، وی با بیان اینکه صادرات از جاسک از نظر سیاسی از یک امنیت بالاتری برخوردار است، افزود: از طرف دیگر به لحاظ اقتصادی نیز حدود 1000 کیلومتر به نفع کشتی‌ها و خریداران خواهد بود، زیرا به جای عبور از تنگه هرمز و رسیدن به خارک می‌توانند از جاسک بارگیری کنند که از نظر اقتصادی خیلی به صرفه است، ضمن اینکه عمق آب هم کمک می‌کند کشتی‌های بزرگ نیز بتوانند لنگراندازی کنند.

مزیت ژئوپلیتیک گوره-جاسک

این کارشناس بین‌الملل انرژی با اشاره به مزیت ژئوپلیتیک خط لوله گوره-جاسک تصریح کرد: در هر حال این خط توانایی و اعتبار ایران در انتقال نفت از مسیری غیر از تنگه هرمز را بالا می‌برد، اکنون هم باید ببینیم چه تجهیزات و تاسیساتی راه‌اندازی کنیم و امکان سرمایه‌گذاری برای کشورهای خارجی را نیز فراهم کنیم.

عربستان هم برای دور زدن تنگه هرمز برنامه دارد؟

وی در ادامه با اشاره به اقدامات مشابه دیگر کشورهای نفت‌خیز برای دور زدن تنگه هرمز و خلیج‌فارس گفت: اگر واقع‌بین باشیم عربستان تلاش کرده بنادر صادراتی خود را متنوع کند، زمانی بیشترین صادرات را از خلیج‌فارس داشت، ولی با راه‌اندازی خط لوله از شرق عربستان و خلیج‌فارس به سمت ینبوع در دریای سرخ و خط تاپ‌لاین به سمت دریای مدیترانه نفت عربستان و عراق را تا بنادر سوریه می‌برد، هرچند عربستان با راه‌اندازی مسیرهای متعدد بیش از 1.5 تا 2 میلیون بشکه نمی‌تواند به مدیترانه و یا سرخ انتقال دهد و همچنان عمده صادرات این کشور از خلیج‌فارس است.

تلاش امارات برای عقب نماندن از قافله

زنگنه خاطرنشان کرد: یکی از دلایل حضور جدی امارات در جنگ یمن در چند سال اخیر هم یافتن محلی خارج از منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز برای صادرات بوده تا بتواند از طریق یمن به سمت عدن و یا بندر مکلای یمن خط لوله داشته باشد البته هنوز موفق نشده است. از طرف دیگر راه‌اندازی خط لوله از میادین نفتی ابوظبی به سمت فجیره با حداکثر ظرفیت یک میلیون بشکه نیز در دستور کار است.

همه مسیرهای ایران برای گریز از محدودیت

وی یادآور شد: بنابراین همه کشورهای منطقه بدنبال گریز از محدودیت‌ها و چالش‌های رقبا هستند و ایران هم این هدف را چه از مسیر جاسک و یا از عراق و سوریه به مدیترانه دنبال می‌کند.

طرح انتقال نفت خام گوره به جاسک با اعتبار 2 میلیارد دلاری با هدف ایجاد ظرفیت انتقال روزانه یک میلیون بشکه نفت خام و ذخیره‌سازی و صادرات آن از طریق پایانه جدید جاسک از سال 1397کلید خورد و عملیات لوله‌گذاری آن نیز به طور رسمی از تیرماه 1399 آغاز شد.

ایده اجرای این طرح نخستین بار در سال­‌های اولیه دهه 1360 و شدت گرفتن جنگ میان ایران و عراق مطرح شد. بمباران اسکله تی (T) در خارک که در سال 1364 توسط نیروی هوایی عراق انجام شد موجب قطع موقت صادرات نفت ایران شد.

این اتفاق موجب شد تا خروج از شرایط وابستگی به تنها پایانه نفتی ایران در خارک در دستور کار قرار گیرد. بر همین اساس، ساخت خط لوله انتقال نفت به نام «محرم» آغاز ولی با پایان جنگ ایران و عراق ادامه عملیات اجرایی آن متوقف شده بود.