برای نسل آینده نفت و گاز دیگر بردی ندارد/ با گره تحریم توسعه انرژی در ایران ناشدنی است/ احتمالا تا 35 سال دیگر ذخایر نفتی خواهیم داشت

اعتمادآنلاین| نرسی قربان، کارشناس بین‌الملل انرژی درباره چشم انداز آینده انرژی در ایران می گوید: اگر ذخایر نفت و گاز را توسعه ندهیم تا سی سال دیگر ارزش خود را از دست می دهند چرا که انرژی های تجدید پذیر و تکنولوژی جدید کم کم وارد می شوند و همان طور که مصرف ذغال سنگ کم شد ممکن است در رابطه با نفت و گاز نیز مصرف کم شود و امکان استفاده از این ذخایر نباشد.

به گزارش شفقنا وی افزود: پس از لحاظ تئوری بهترین کار این است که تا جایی که می توانیم و از طریق سریع ترین راه ممکن منابع را توسعه دهیم، صادر کنیم و پول حاصل را سرمایه گذاری کنیم چون ممکن است برای نسل آینده نفت و گاز دیگر بردی نداشته باشد. اگر این برنامه را داشته باشیم و با دنیا تعامل کنیم مناسب خواهد بود.

متن گفت وگو با آقای قربان را می خوانید:

*با توجه به این که ایران مشکلاتی مانند تامین سوخت نیروگاه ها را دارد و ما در تابستان مسئله قطعی برق داشتیم و از طرفی خشکسالی ها و مشکلاتی بر سر تامین انرژی وجود دارد و همچنین با وجود آینده نامشخص در حوزه تحریم ها که ممکن است بازار نفت ایران همچنان بی ثبات باشد؛ سوال این است آیا ایران باید به سمت انرژی های تجدیدپذیر روی بیاورد؟

سوالات شما متفاوت است و هر کدام پاسخ جداگانه ای دارند اما به طور کلی ایران داری بزرگترین ذخایر نفت و گاز جهان می باشد. چهار کشور بزرگترین ذخایر نفتی و گاز را دارند: ایران، ونزوئلا، روسیه و عربستان سعودی البته تاکید می کنم که نفت و گاز را باهم دارند. بدون شک این چهار کشور در آینده کشور هایی هستند که انرژی ارزان در آن ها تهیه می شود و می توانند با نفت و گاز ادامه بدهند.

اگر ذخایر نفت و گاز را توسعه ندهیم تا سی سال دیگر ارزش خود را از دست می دهد

باید از طریق سریع ترین راه ممکن منابع گاز و نفت را توسعه دهیم، صادر کنیم و پول حاصل را سرمایه گذاری کنیم

احتمالا برای نسل آینده نفت و گاز دیگر بردی ندارد

لازم است با دنیا تعامل داشته باشیم

ایران در بهترین نقطه ای است که می توان نیروی خورشیدی را توسعه داد

اگر این ذخایر را توسعه ندهیم تا سی یا سی و دو سال دیگر ارزش خود را از دست می دهد چرا که انرژی های تجدید پذیر و تکنولوژی جدید کم کم وارد می شوند و همان طور که مصرف ذغال سنگ کم شد ممکن است در رابطه با نفت و گاز نیز مصرف کم شود و امکان استفاده از این ذخایر نباشد. پس از لحاظ تئوری بهترین کار این است که تا جایی که می توانیم و از طریق سریع ترین راه ممکن منابع را توسعه دهیم، صادر کنیم و پول حاصل را سرمایه گذاری کنیم چون ممکن است برای نسل آینده نفت و گاز دیگر بردی نداشته باشد. اگر این برنامه را داشته باشیم و با دنیا تعامل کنیم مناسب خواهد بود. چون نمی توان با تحریم و مسئله اف ای تی اف توسعه ای داشت، پس لازم است با دنیا تعامل داشته باشیم و از بهترین شرکت های نفت و گاز دنیا درخواست کنیم تا سرمایه گذاری کنند و ذخایر ما را استخراج کنند تا تبدیل به سرمایه شود و نفت آینده زنده شود. در رابطه با تجدید پذیرها ایران در بهترین نقطه ای است که می توان نیروی خورشیدی را توسعه داد. بیشتر جنوب ایران مثل فارس، یزد، کرمان و اصفهان از بهترین نقاط در جهان هستند برای این امر، در نتیجه باید به دنبال انرژی های تجدید پذیر رفت ولی این بدان معنی نیست که ذخایر نفت و گاز را کاملا رها کنیم و و بعد به دنبال تجدید پذیر ها برویم که شاید حتی یک درصد از انرژی لازم را برای ایران تامین نکند.

*این اتفاق تبعاتی برای جامعه ما ندارد؟ مسائلی مثل آلودگی هوا در هر سال، قطعی برق، خشکسالی و…

نه تولید ما بهینه است نه مصرف

مصرف ما مصرفی بهینه نیست. در واقع نه تولید ما بهینه است نه مصرف، ولی به هر حال بیش از یک حد مشخص که مصرف نمی کنیم! اگر بنده حرفی از توسعه زدم به این هدف است که صادر شود و با پول آن برای آینده سرمایه گذاری شود، هدف اصلی این است در غیر صورت که مشخصا روند مصرف ما در حال افزایش است.

*منظور شما این است که سود حاصل از فروش نفت و گاز را برای انرژی های تجدیدپذیر صرف کنیم؟ آیا برداشت من درست است؟

با گره تحریم و اف ای تی اف توسعه انرژی در ایران ناشدنی است

نه فقط تجدید پذیر، برای همه کارها. مسائل جوانان در آینده، در صنایع یا بخش خدمات یا در مسائل دیگری سرمایه گذاری شود. کاری که کشورهای دیگر می کنند مانند قطر، امارات، عربستان سعودی این ها هم کم و بیش به همین کار مشغول هستند یعنی سعی می کنند که این انرژی خدادادی را تا حد امکان توسعه دهند از پول آن برای سرمایه گذاری در آینده استفاده کنند و همان طور که گفتم این امر نیاز به تعامل با جهان دارد و با گره تحریم و اف ای تی اف ناشدنی است.

*آیا ممکن است برخی کشورهای جهان تعهداتی را به کشورهای نفت خیز تحمیل کنند تا آنها ملزم به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر شوند؟

این تعهدات در قالب اجلاس های سازمان ملل به تدریج در حال شکل گیری است و ما در حال حاضر می گوییم که با وجود تحریم ها نمی توانیم این کار را بکنیم و در این شرایط نمی توانیم به تعهدات خود مبنی بر کم کردن گاز های گلخانه ای عمل کنیم. به هر حال این مقوله جدایی است و باید مورد توجه قرار بگیرد.

*آیا مشخص است که ذخایر نفت و گاز ایران تا چند سال دیگر قابلیت بهره برداری خواهند داشت؟

به ازای تولید پنج میلیون بشکه در روز حدود 35 سال دیگر ذخایر نفتی خواهیم داشت

در وهله ی اول لازم است که برآورد شود تا چه میزان می خواهد تولید شود و اگر سرانگشتی حساب کنیم اگر در عوض چهار میلیون بشکه نفت در روز که به نوعی ماکسیمم تولید ماست، پنج میلیون بشکه تولید کنیم، حتی با این افزایش هم حدود 35 سال دیگر ذخایر نفتی خواهیم داشت.در مورد گاز ذخایر ایران بسیار بیشتر است به طوری که اگر دو برابر تولید فعلی را داشته باشیم باز حدود هفتاد سال دیگر گاز خواهیم داشت. اما درکل این مسائل به گونه ای است که بعد از آن را نمی توان پیش بینی کرد.

گمان می شد نفت و گاز ایران تا صد سال ذخیره داشته باشد…

با تولید گاز فعلی می تواند به صد سال رسید.

*درباره ی تحریم ها چه پیش بینی و برآوردی دارید؟ چه زمانی ممکن است تحریم ها برداشته شود؟

تحریم ها صادرات ایران را به شدت کاهش داده است

فروش ما از دو میلیون بشکه در روز به زیر یک میلیون رسیده است. درست است که فروختیم ولی کاهش قابل توجهی یافته و این تنها حرف من نیست. آقای وزیر در مجلس به این موضوع اشاره کردند که تحریم ها صادرات ما را به شدت کاهش داده است.

*تبعات استفاده از سوخت های فسیلی در خشکسالی، کمبود آب یا آلودگی هوا قابل مشاهده است، تا چه زمانی باید شاهد استفاده از این سوخت های نامناسب باشیم؟

بهینه سازی سوخت ها مسئله دیگری است، مثلا در آمریکا یا آلمان سوخت فسیلی هنوز هم وجود دارد منتها آن ها سعی کردند تا در میزان آلایندگی آن کاهش ایجاد کنند یا نشت گاز طبیعی را از لوله های انتقال گاز کم کنند که این مسائل هم نیاز دارد به سرمایه گذاری تا به طور مثال وضعیت علمک های موجود در خانه ها بهبود پیدا کنند یا تمام وسایل مصرفی بهینه شوند که هم به میلیارد ها دلار پول نیاز است هم به افرادی که سرمایه گذاری کنند که فعلا در این شرایط وجود ندارند. متاسفانه تمام مسائل برمی گردد به تحریم ها و مسئله اف ای تی اف که همه چیز را قفل کرده است. امروز هر تعامل بانکی ما با دنیا با شک دیده می شود زیرا ما در لیست سیاه اف ای تی اف هستیم طوری نگاه می شود که گویی دزد است مگر این که ثابت شود که دزد نیست در صورتی که باید بر عکس این باشد!

*پیش بینی می کنید این تبعات تا کجا ادامه داشته باشند؟

این به مسائل سیاسی مربوط است. ما در بعد مسائل اقتصادی می گوییم که باید بهینه عمل شود و این نیاز دارد به تعامل با جهان و ورود سرمایه گذاران خارجی به ایران همانطور که در امارات و ترکیه هم این اتفاق افتاده است و این که به دلیل مسائل سیاسی این اتفاقات در ایران نمی افتد و عدم اجرای آن ها به حوزه اقتصادی ربط چندانی ندارد.

*پس از تبعات ادامه یافتن این وضعیت هدر رفتن منابع خدادادی ما می تواند مساله دوم باشد؟

ما فرصت تاریخی خود را از دست می دهیم

بله. در واقع ما فرصت تاریخی خود را از دست می دهیم، فرصتی که می توانستیم از آن استفاده بهتری کنیم.