کمبود برق نداریم؛ پرمصرف‌ها عامل خاموشی هستند

تابستان سال گذشته شاهد ناترازی 11 هزار مگاواتی در تولید و مصرف برق بودیم، به معنای دیگر میزان مصرف برق کشور در مرداد به  11 هزار مگاوات بیشتر از توان تولید برق نیروگاه‌ها رسید و این ناترازی زمینه قطعی برق صنایع و بخش خانگی را مهیا کرد.

در نگاه اول ممکن است، متهم ردیف اول قطعی برق تابستان مسئله کمبود تولید باشد اما از یک زاویه دیگر می‌توان به این مسئله نگاه کرد. تصور کنید، میزان توان تولید برق کشور به جای 86 هزار مگاوات کنونی عدد بسیار بیشتری بود. در چنین شرایطی آیا می‌توان تضمین کرد که مصرف برق بار دیگر از میزان تولید پیشی نگیرد و باز هم کشور با ناترازی مواجه نشود.

به عبارت دیگر اگر شرایط مصرف به خصوص در بخش خانگی و توسط پرمصرف‌ها همچنان رویه فعلی را در پیش بگیرد، توسعه صنعت برق به هر میزانی باز هم نمی‌تواند تضمینی برای جلوگیری از خاموشی برق تلقی شود.

*مصرف برق فراتر از الگو موجب قطعی برق تابستان شد

نگاه به آمار و ارقام صنعت برق در سال 1400، موید این امر است که عبارت «تولید برق کم است»، چندان عبارت دقیقی برای توجیه قطعی برق تابستان سال گذشته نیست و متهم خاموشی‌های گسترده را باید در جای دیگر جستجو کرد.

بر مبنای آمار مستند ارائه شده در تابستان سال 1400، میزان انرژی که صنعت برق نتوانست برای نیاز صنعت و بخش خانگی تامین کند، معادل 7 میلیارد کیلووات ساعت بوده است. نکته جالب اینجاست که در همان بازه زمانی، میزان مصرف فراتر از الگوی مشترکان خانگی پرمصرف دقیقا معادل 7 میلیارد کیلووات ساعت برآورد می‌شود.

تفسیر این آمار آن است که اگر در سال گذشته همه مشترکان برق خانگی الگوی مصرف را رعایت می‌کردند، هیچ خاموشی به سایر مشترکان از جمله مشترکان صنعتی و بخش خانگی تحمیل نمی‌شد.

آمار مرتبط با مسئله انرژی تنها سر نخی نیست که ما را به متهم قطعی برق تابستان می‌رساند. اگر به توان تولید و مصرف برق کشور در اوج بار سال 1400 نیز نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد در پیک مصرف معادل 12 هزار مگاوات از توان تولید برق کشور صرف تامین نیاز فراتر از الگوی مشترکان خانگی پرمصرف شده است.

این آمار در کنار ناتوانی 11 هزار مگاواتی تولید و مصرف برق بیان کننده آن است که اگر مشترک پرمصرفی در کشور وجود نداشت، هیچ ناتوانی در تولید برق کشور به وجود نمی‌آمد.

*ساخت نیروگاه در صورت تداوم شرایط رفتار پرمصرف‌ها مشکل را حل نمی‌کند

به گزارش فارس، آمار بیان شده به هیچ عنوان بیانگر، ترک فعل صورت گرفته در دولت قبل مبنی بر توسعه واحدهای نیروگاهی نیست بلکه این مسئله را روشن می‌کند، حتی اگر ساخت نیروگاه مطابق با اسناد بالادستی با هدف تامین نیاز صنعتی و رشد تولید در کشور انجام می‌شد، بازهم اسراف پرمصرف‌ها زمینه بروز مشکلات را با شدت و ضعف کمتر برای کشور مهیا می‌کرد.

بر این اساس گشتن به دنبال متهم ردیف اول خاموشی تابستان سال گذشته این مسئله را نمایان می‌سازد که رفتار خارج از الگوی پرمصرف‌ها و اسراف برق به معنای دقیق کلمه عامل اصلی قطعی برق است و مادامی که پرمصرف‌های عمدتا ثروتمند در رفتار خود تجدید نظر نکنند، هیچ ضمانتی مبنی بر جلوگیری از قطعی برق نیست.

* افزایش قیمت برق پرمصرف‌ها راهکار مقابله با چالش تامین برق

به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی، افزایش توان برق کشور باید زمینه توسعه و تولید را در کشور مهیا کند اما در حال حاضر پرمصرف‌ها، خود بزرگترین مانع تولید به حساب می‌آیند.

بر این اساس، تغییر نظام تعرفه‌گذاری برق در کنار همراهی مشترکان خانگی پرمصرف‌ می‌تواند زمینه کم مصرف شدن همه مردم و در نتیجه خداحافظی با مسئله خاموشی را مهیا کند.

در همین راستا، صابر آزاد شهرکی، کارشناس انرژی، با بیان تجربه موفق تعرفه‌گذاری پلکانی موثر برق در سایر نقاط دنیا، معتقد است: «شیوه‌ای برای مقابله با چالش تامین برق در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا شده و بر اثر اجرای این شیوه ها، مصرف برق در روزهای اوج بار تا حد قابل توجهی کاهش یافته است. به عنوان مثال برای مقابله با این چالش در سال ۲۰۰۱ در کالیفرنیا، قیمت برق مشترکان کم‌مصرف ثابت ماند اما مشترکان پرمصرف با ۵۰ درصد افزایش قیمت برق مواجه شدند.»

این کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: «در نتیجه این سیاست هوشمندانه، توان مصرفی برق در این ایالت را حدود ۱۲درصد کاهش یافت.»

با توجه به جزئیات بیان شده به نظر می‌رسد، جلوگیری از اسراف برق توسط پرمصرف‌ها در کنار تلاش صنعت برق برای توسعه ظرفیت نیروگاهی می‌تواند زمینه کاهش مشکلات صنعت برق در تابستان پیشِ رو را مهیا کند.