ارز ۴۲۰۰ تومانی اصلا حذف نشده اما قیمت گندم 2/5 برابر شده، چاره‌ای نیست!

علیرضا عباسی،  نائب رئیس کمیسیون کشاورزی با اشاره سوبسیدی که دولت به صنف و صنعت می‌دهد در جمع خبرنگاران گفت: این سوبسید به ازای دو میلیون تُن آرد، تقریبا ۳۰ هزار میلیارد تومان است. دولت مصر است این مبلغ را بین افراد واجد شرایط واریز کند.

به گزارش ایسنا وی افزود: تا کنون به این صورت بوده است که این یارانه به جای اینکه به ۸۰ میلیون نفر تعلق بگیرد به ۱۰۰ نفر داده می شد و این عدالت نیست.

عباسی ادامه داد: باید متوجه باشیم که در کشور چه چیزی در حال وقوع است و باید واقعیت‌ها را ببینیم. ما به دولت قبل می‌گفتیم اگر می‌توانی نظارت کنی، ارز ۴۲۰۰ تومانی را پرداخت کن ولی اگر نمی‌توانی آن را حذف کن.

وی با بیان اینکه شرایط عوض نشده است، فقط رئیس جمهوری رفته و رئیس جمهوری آمده، تصریح کرد: عده‌ای تا دیروز مدافع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بودند ولی امروز مخالفند. باید بر اساس منطق تصمیم گرفت. برای تصمیم گیری باید یک چارچوبی در نظر گرفت نه اینکه لحظه ای تصمیم را عوض کرد.

وی به تاثیر جنگ روسیه و اوکراین بر قیمت گندم اشاره کرده و گفت: اتفاقی که امروز دنیا با آن درگیر است، جنگی اتفاق افتاده  که این جنگ افغانستان، عراق، سوریه یا یمن نیست که معادلات محدود و منطقه‌ای داشته باشد؛ بلکه یک طرف جنگ روسیه است که ۴۰ میلیون تُن گندم صادراتیِ دنیا را در اختیار دارد. طرف دیگر اوکراین است که ۲۰ میلیون تُن گندم صادراتی دنیا را در اختیار دارد یعنی بالای ۴۰ درصدِ گندم صادراتی دنیا متعلق به این دو کشور است.

وی ادامه داد: جنگ که اتفاق افتاد، قیمت جهانی گندم از تُنی ۲۹۰ دلار به ۶۰۹ دلار رسیده است. آقایانی که مدافع ارز ۴۲۰۰ هستند بگویند آیا ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شده مگر؟ ارز ۴۲۰۰ تومانی اصلا حذف نشده است ولی وقتی قیمت گندم دو و نیم برابر شده، چاره‌ای نیست.

وی افزود: شرایط امروز کشور را ببینیم. جنگی اتفاق افتاده که انبار غَله دنیا در آن دو کشور است، کل دنیا تحت تاثیر قرار گرفته است، قیمت سویا تقریبا دو برابر شده، قیمت ذرت دو برابر شده، گندم دو و نیم برابر شده، آفتابگردان که دانه روغنی است تقریبا بیشتر از دو برابر و نزدیک به سه برابر شده است.

وی تصریح کرد: ارز ۴۲۰۰ تومانی تا امروز حذف نشده است، بنا هم بر این بود که اگر حذف شد یا از هر محصولی برداشته شد، ما به‌ التفاوتش به مردم داده شود، دولت هم می گوید مابه‌التفاوت را پرداخت می‌کنم.

به گفته این نماینده مردم در مجلس این افزایش قیمت تا امروز، ربطی به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نداشته است و هر گرانی که تا امروز صورت گرفته، مربوط به قیمت های جهانی است و هر دولتی هم که بود این اتفاق می افتاد.

 وی با انتقاد از دولت و دست اندرکارانی که متولی امر هستند در تنظیم بازار افزود: نشستن در جایگاه مسئولیت مهم نیست، باید برای آن جایگاه برنامه نیز وجود داشته باشد. تنظیم بازار سال ۹۰ از بازرگانی گرفته شد و تحویل صنعت و معدن داده شد و دوباره در اختیار جهاد کشاورزی قرار گرفت و جهاد کشاورزی متولی تنظیم بازار شد ولی نتوانست کار خود را به درستی انجام دهد. در مورد میوه شب عید اگر مجلس ورود نمی‌کرد مردم میوه شب عید را با قیمت های گزاف می خریدند. کمیسیون کشاورزی حداقل ۳۰ درصد قیمت میوه شب عید را کاهش داد، مردم اگر از مجلس انتظار دارند این عملکرد مجلس است.

وی ادامه داد: یک روز قیمت سیب زمینی می شود ۲۰ هزار تومان، یک روز قیمت بادمجان می شود ۳۰ هزار تومان، یک روز قیمت گوجه می شود ۲۵ هزار تومان، یک روز قیمت مرغ و تخم مرغ نوسان پیدا می‌کند بنابراین عملکرد جهاد کشاورزی در این حوزه قابل قبول نیست.

وی گرانی قیمت ها را قسمتی مربوط به قیمت جهانی دانسته و قسمتی هم به عدم کارآمدی در بخش تنظیم بازار مربوط دانست و گفت: البته احتکار و سوداگری هم مزید بر علت شده و وظیفه همه دستگاه‌های نظارتی است که از احتکار و قاچاق و سوداگری‌هایی که بر سفره  مردم فشار وارد می کند، جلوگیری کنند. ما الان در یک جنگ اقتصادی هستیم.

عباسی افزود: اعتقادم این است که این جراحی باید انجام شود. ولی این جراحی مدیر کاردان و با تدبیر می خواهد. البته دولت باید پیوست رسانه ای آن را رعایت و مردم را قانع کند.

به گفته عباسی در مورد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باید اجماع سازی و اقناع سازی صورت بگیرد. اجماع در تمام مدیران کشور به گونه ای که تقریبا همه باید همدل و هم زبان شوند در اینکه این ارز ۴۲۰۰ تومانی فساد است و به این نتیجه برسیم که باید آن را حذف کنیم که این به عدالت نزدیک تر است.

عباسی نایب رئیس کمیسیون کشاورزی درخصوص اهمیت خودکفایی در محصول استراتژیک گندم در کشور گفت: سرانه مصرف گندم در کشور بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ کیلوگرم است، این سرانه اگر فقط به مردم اختصاص پیدا کند ۱۴۰ کیلوگرم و در صورتی که صنف و صنعت را هم لحاظ کنیم، ۲۰ کیلوگرم اضافه می شود. ۱۶۰ کیلوگرم را اگر در ۸۵ میلیون جمعیت کشور ضرب کنیم، نیاز کشور به دست می آید که حدود ۱۴ میلیون تن است پس ۱۴ میلیون تن کل نیاز کشور به گندم است و ۲ میلیون تن آن به صنف و صنعت تعلق می‌گیرد.

وی افزود: در سال های مختلف بعد از دهه ۷۰ به صورت سینوسی در بعضی از سال‌ها خودکفا و در سال‌های دیگر وارد کننده شدیم و علت آن هم عدم خودکفایی پایدار بود، بنابراین وقتی هدف رسیدن به خودکفایی باشد باید پایداری در خودکفایی به صورت جامع دیده شود. در برنامه پنجم و ششم اجرای الگوی کشت مطرح می‌شود، اگر این الگو رعایت نشود همین تغییرات سینوسی را در سال‌های پیش رو خواهیم داشت.

وی ادامه داد: برای کشاورز سوبسید و یارانه ای اختصاص داده شده تا از بین ۱۰ محصول گندم را کشت دهد ولی آیا اگر روزی قیمت محصول دیگری بالا رفت، برای کشاورز کشت آن محصول مزیت محسوب نمی شود؟ به عنوان مثال امروز اگر در یک هکتار زمین سیب زمینی کشت دهیم، ۵۰ تن سیب زمینی برداشت می کنیم با محاسبه هر کیلویی ۱۰ هزار تومان می شود ۵۰۰ میلیون تومان ولی اگر گندم کشت شود با توجه به قیمت فعلی در صورت برداشت ۴ تن چیزی حدود ۴۰ میلیون تومان می شود.بین ۴۰ میلیون تومان و ۵۰۰‌ میلیون تومان کدام کشاورز هست که ۴۰ میلیون را انتخاب کند؟ بنابراین مزیت نسبی کشاورز به سمتی برده می شود که اصلا اولویت ما نیست.

عباسی افزود: مقام معظم رهبری در فرمایش نوروزی خود فرمودند یکی از رئیس جمهورهای کشورهای دیگر به رئیس جمهور ما گفته بود هر چقدر هندوانه، سیب زمینی، پیاز و گوجه کشت دهید ما خریداریم، جالب اینجاست اراضی خودشان بابت کشت محصولات استراتژیک است، متاسفانه ذائقه کشاورز و مزیت نسبی کشاورز به سمت کالاهای غیر استراتژیک رفته است. برای برون رفت از این مسئله باید اصلاحاتی انجام شود که این اصلاحات منجر به تولید کالاهای اساسی کشاورزی توسط خودمان شود.

این نماینده مردم در مجلس اظهار کرد: در همین راستا اولین کاری که کمیسیون کشاورزی انجام داد این بود که اصلاح قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی باید انجام شود. شورایی به نام شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی داشتیم که کشاورزان در این شورا هیچ کاره بودند و همه کاره وزارت اقتصاد و برنامه و بودجه بودند که محصولات را قیمت گذاری می کردند.

وی با اشاره به اینکه اصلاحاتی در کمیسیون کشاورزی  انجام شده، تصریح کرد: اولین اصلاح در راستای حمایت از خودکفایی محصولات کشاورزی این بود که وزارت جهاد کشاورزی مسئول تعیین قیمت محصولات کشاورزی شود و ۶ نفر از ذینفعان کشاورزی در این شورا حضور داشته باشند. این حمایت باعث شد که در عرض ۲ سال قیمت گندم از نزدیک ۲ هزارتومان به ۱۱۵۰۰ تومان رسید.

وی افزود: یک اصلاح مثبت به نفع کشاورزی در کشور انجام شد. چرا این اصلاح به ما کمک می کند؟ سال گذشته دامدار ما به دلیل اینکه نهاده دامی نداشت به کشاورز مراجعه می کرد و زمین گندم کشاورز را که سبز بود از کشاورز اجاره می کرد و دام خود را برای چَرا در مزرعه رها می کرد. چرا؟دامدار یک هکتار را ۳۰ میلیون تومان اجاره می کرد ولی پروسه آبیاری تا فروش محصول گندم برای کشاورز سود پایینتری داشت و البته مشقت های فراوانی هم داشت. سال گذشته مقداری از محصول گندم به علت ذکر شده به مصرف دام رسید، خشکسالی هم مزید علت شد، تفاوت قیمت نهاده های دامی در داخل کشور و گندم نیز باعث شد که گندم به عنوان نهاده دامی مورد مصرف قرار بگیرد.

عباسی با بیان اینکه سال گذشته ۸ میلیون تن گندم وارد کردیم گفت:  یعنی کل گندمی که از کشاورز تحویل گرفتیم به ۶ میلیون تن نرسید. آیا تولید ما فقط ۶ میلیون تن بوده است؟! ۴ فاکتور باعث شده کشور سال گذشته به یکی از بزرگترین وارد کننده‌ها تبدیل شود در صورتی که ۳ سال قبل از آن و همچنین ۸ و ۱۰ سال قبل از آن خودکفا بودیم. اولا گندم به خاطر تفاوت قیمتی از کشور قاچاق شده است، ثانیا مورد مصرف دام قرار گرفته است، ثالثا به عنوان نهاده دامی مورد استفاده قرار گرفته است و رابعا خشکسالی‌ای که در کشور اتفاق افتاد. بنابراین روشن شد که یکی از روش های رسیدن به خودکفایی پایدار، اصلاح قیمت های محصولات اساسی در جهت حمایت از کشاورز است. گندم کیلویی ۱۱۵۰۰ تومان خریداری می شود و تقریبا ۱۵۰۰ تومان هزینه استحصال آرد و بسته بندی می شود، آرد تحویلی به نانوا هر کیلویی ۶۷۰ تومان است.

وی ادامه داد: قاچاقی که در گندم صورت می گرفت الان در آرد اتفاق می افتد، با تمام مشقت گندم تولید می شود ولی متأسفانه به راحتی آرد قاچاق می شود، چرا؟ چون در کشورهای دیگر آرد کیلویی ۲۰ هزار تومان خرید و فروش می شود. اتفاق دیگر که می افتد این است که ۲ میلیون تن گندم صرف صنف و صنعت می شود، صنعت ماکارونی، شیرینی و نان فانتزی و ... از این جمله است. سرنوشت این ۲ میلیون تن چه می شود؟

عباسی با اشاره به اینکه ما سالانه تقریبا ۱ میلیون تن ظرفیت تولید ماکارونی در کشور داریم، گفت: از این تولید تقریبا سرانه مصرف هر نفر ۵ کیلوگرم است، وقتی ۸۵ میلیون نفر را در ۵ کیلوگرم ضرب کنیم می‌بینیم حاصل تقریبا ۴۳۰ هزار تن می‌شود. یعنی نیاز ماکارونی در کشور ۴۳۰ هزار تن است و ظرفیت تولید ۱ میلیون تن است، ما به التفاوت چه می شود ؟ از کشور خارج می شود.

وی ادامه داد: به صنف و صنعت کشور گندم آرد شده کیلویی ۲ هزار تومان تعلق می‌گیرد که ماکارونی را صادر کند، یعنی ما به افراد خارجی هم باید یارانه بدهیم. بنابراین باید بررسی شود که این یارانه‌ای که پرداخت می شود به قشر هدف می‌رسد یا به عده ای خاص. یارانه ای که باید به ۸۰ میلیون نفر تعلق بگیرد، ۷۰ درصد این یارانه به ۱۰۰ نفر اختصاص می یابد. پیشنهادم در بودجه ۱۴۰۱ این بود که یا ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود یا اگر حذف نشد نظارت از اولین حلقه تا آخرین حلقه کامل کنیم که این نظارت متاسفانه کامل نمی‌شود.

وی در پایان گفت: کسانی که مدعی هستند راهکار ارائه بدهند که چگونه می توان صفر تا صد زنجیره توزیع را نظارت کرد، مقابل هر مغازه ای که نمی توان ناظر گذاشت.