توضیحات سازمان استاندارد درباره تغییر "نشان استاندارد"

اخیرا سازمان ملی استاندارد ایران طرح جدید نشان ملی استاندارد ایران را با درج علامت اختصاری INSO به رنگ سبز تغییر داد. حروف جدید مخفف سازمان ملی استاندارد ایران (Iranian National Standards Organization) است.

به گزارش ایسنا، مرتضی ممیز، طراح و گرافیست در سال ۱۳۶۴ نشان استاندارد را برای موسسه‌ی استاندارد ایران طراحی کرد که به رنگ سیاه بود و حروف اختصاری نام لاتین «موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (Institute of Standard and Industrial Research of Iran)» که واژه ISIRI را تشکیل می‌دهد، در آن استفاده شده بود. ویژگی منحصر به فرد این نشانه حروف مخفف شده‌ عنوان موسسه‌ استاندارد است که به دو زبان فارسی و انگلیسی در فضای میانی این مونوگرام جای گرفته است و در حالت اصلی کلمه‌ «ایران بدون نقطه» دیده می‌شود و با چرخش ۱۸۰ درجه‌ای آن عبارت "ISIRI" خوانده می‌شود.

این تغییر، انتقاداتی به دنبال داشت و انجمن طراحان گرافیک ایران طی بیانیه‌ای اعلام کرد که نتیجه‌ تغییر نشان استاندارد به هیچ عنوان قابل دفاع نیست و به وضوح آسیبی جدی را به این نشانه‌ی ارزشمند ملی وارد کرده است. همچنین در این بیانیه از سازمان ملی استاندارد خواسته شده که در تغییر نشانه «استاندارد ایران» به شکل فعلی تجدید نظر کند.

چرا نشان استاندارد تغییر کرد؟

در واکنش به این انتقادات، مصطفی آجورلو، مدیر روابط عمومی سازمان ملی استاندارد، درباره دلایل تغییر این نشان توضیحاتی ارائه کرده است.

او به تغییر نام سازمان ملی استاندارد ایران اشاره کرده و گفته که با تغییر نام و رسالت و ماموریت‌های قانونی سازمان، به طبع باید دیگر ارکان آن نیز تغییر مشهودی داشته باشد و در نتیجه به نظر  مسئولان سازمان و حتی دولت های پیشین، نشانی که نماد و نشان سازمان محسوب می‌شود نیز باید بر وظایف جدید منطبق باشد.

همچنین بر اساس توضیحات وی "تلاش شده تا این تغییرات در طراحی مجدد آرم، جزئی بوده و آنچنان به هویت بصری و ذهنیت مخاطبان و جامعه فهیم و هنردوست ایران خدشه وارد نکند. این درحالی است که در حالی که منعی از سوی قوانین داخلی و بین المللی برای تغییر آرم و نشان سازمان ملی استاندارد ایران وجود نداشته و حتی برخی از برندهای مطرح جهانی و دولتی مانند ایزو، اپل، سامسونگ و ناسا و حتی ایرانی وابسته به دولت مانند شرکت ملی پست، بانک ملی ایران و ایران‌خودرو سابق بر این رنگ یا نشان سازمان خود را به یکباره عوض کرده‌اند."

برخی بر موج رسانه‌ای سوار شدند

آجورلو در ادامه، نظرات مخالفان تغییر نشان استاندارد را نظر غیرکارشناسی توصیف کرده و گفته: نظرات اهل فن همواره برای مدیریت سازمان ملی استاندارد محل مراجعه و احترام ویژه است و اگر لازم باشد آن‌ها را در مکانیزم‌های قانونی طرح، بارها و بارها اعمال خواهد کرد اما اینکه بعضی بر موجی رسانه ای سوار شده و با اعمال فشار و فضاسازی نظرات غیرکارشناسی خود را بر سازمان ملی استاندارد تحمیل کنند، این سازمان، ناچار از حق قانونی خود برای جایگزینی آرم بازطراحی شده استفاده خواهد کرد. علاوه بر این باید مخاطبان فرهیخته و هنردوست بدانند که همانطور که پیشتر گفته شد، سازمان ناگزیر بود که آرم خود را بازطراحی کند اما با این همه به دنبال کنار گذاشتن اثر گران‌سنگ مرحوم استاد مرتضی ممیز که در سال ۱۳۶۴ براساس اقتضائات آن دوران طراحی شده بود، نبود.

وی افزود: سازمان ملی استاندارد ایران در رویکرد جدید خود نسبت به بازآفرینی آرم سازمان، تنها تلاش کرد تا آن اثر را باززنده سازی کند و در این فرآیند حساس تمام اهتمام خود را به کار بست تا به ظاهر و شاکله اصلی آن و حتی مفهوم اثر که به صورت دو فلش رو به بالا و رو به پایین که حرف S لاتین را تشکیل می‌دهد که بیانگر کلمه استاندارد (standard) بوده و برای کشورهای خارجی و مردم آنها قابل فهم است و نمایش دهنده مفهوم حداقل و حداکثر است، لطمه ای وارد نشود.

آجورلو خاطرنشان کرده که پیرو تصویب نامه یکصدو پنجاه و دومین جلسه شورای عالی اداری در مهرماه ۱۳۹۰ «موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی» به «سازمان ملی استاندارد ایران» تغییر نام یافت و از زیرمجموعه وزارت صنایع و معادن وقت به نهاد ریاست جمهوری منتقل شد. در نتیجه نوشتار داخل نشانه‌ای که استاد مرتضی ممیز برای این موسسه طراحی کرده بود که مخفف انگلیسی عبارت «Institute of Standards and Industrial Research of Iran» با عنوان ISIRI درج شده که مخفف «موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران» بود باید به مخفف انگلیسی «Iranian National Standard Organization» در قالب عبارت INSO تغییر می‌کرد. امری که لازم بود پیش از این و در حدود  ۱۰ سال قبل و سه دولت گذشته روی می‌داد که دولتمردان سابق، برای اینکه با انتقادات روبرو نشوند از آن سر باز زدند و حتی دولت قبل در جلسه معاونان اداری خود با مصوبه‌ای دولت بعد را مکلف کرده بود تا تغییر نشان را انجام دهد.

با تغییر نشان استاندارد بروکراسی کم می‌شود

طبق توضیحات آجورلو سازمان ملی استاندارد سعی کرده با تایید فرهنگستان زبان فارسی راه حلی برای رفع این مشکل ارائه کند؛ از همین رو به دلیل مکاتبات متعدد بین المللی و درخواست اصلاح نشان سازمان ملی استاندارد و دستور الزام آور باقی مانده از دولت قبل، این نشان با حداقل تغییرات به روز رسانی شده است. یکی دیگر از دلایل تغییر نشان‌ سازمان ملی استاندارد، کاستن از بروکراسی اداری و تسهیل استفاده از این نشان‌ در مکاتبات اداری و درج آن بر روی کالاهای مختلف بود زیرا دستورالعمل‌های استفاده از آن در داخل و خارج کشور برای کالاها متفاوت بود و این مساله تولیدکنندگان و صادرکنندگان را با دردسرهای بسیاری مواجه می‌کرد؛ از همین رو  در بازطراحی نشان به گونه ای عمل شد تا نوشتار داخل نشان از سمت راست همچنان به فارسی ایران خوانده شده و از سمت چپ کلمه انگلیسی INSO، مخفف نام جدید سازمان ملی استاندارد، قابل رویت باشد تا دیگر نیاز به بازطراحی بسته بندی محصولات برای داخل و خارج کشور از بین  رفته و یک وحدت بصری در نشان ایجاد شود.

چرا نشان استاندارد سبز شد؟

مدیر روابط عمومی سازمان ملی استاندارد همچنین یادآور شده که «برای اینکه بتوان نشان استاندارد را از آرم سابق تشخیص داد، طی فراخوانی، گروه بازطراحی که به احترام استاد مرحوم مرتضی ممیز نام آن ها ذکر نخواهد شد، انتخاب شده و پس از انجام موارد یاد شده پیشنهاد دادند تا رنگ نشان نیز از سیاه و آبی به سبز ایرانی یعنی  «Persian Green» که از سال ۱۹۳۰ در دیکشنری رنگ، به نام ایران و فرهنگ ایران ثبت شده است، تغییر کند تا هویت ملی در آرم جدید تقویت شود و نشان استاندارد ایران پرچمی باشد که معرف تاریخ کهن ایران اسلامی است.»