وام اربعین، از وعده تا عمل

وزیر امور اقتصاد و دارایی نیمه‌های شهریورماه ۱۴۰۱ پیش از آغاز پیاده‌روی اربعین اعلام کرد: «به منظور پرداخت تسهیلات ویژه برای حضور زمینی زائران اربعین، پس از هماهنگی‌هایی که با سازمان برنامه و بودجه، سازمان حج و زیارت، ستاد مرکزی اربعین، پلیس گذرنامه و بانک‌ها صورت گرفت، زائران سرپرست خانواری که یارانه دریافت می‌کنند، پس از درخواست این تسهیلات در سامانه حج و زیارت (سماح)، در صورتی‌که از مرزهای زمینی خارج شوند، مبلغ این تسهیلات به صورت خودکار و بدون نیاز به مراجعه به بانک‌ها به حساب یارانه آن‌ها واریز شده و با اقساط یک‌ساله از یارانه آن‌ها کسر خواهد شد.»

به گزارش ایسنا، براساس شرایطی که از سوی وزارت اقتصاد اعلام شده بود، متقاضی دریافت وام اربعین باید سرپرست خانوار و دریافت‌کننده یارانه باشد، در سامانه سماح سازمان حج و زیارت برای اربعین ثبت‌نام کرده و صرفا از مرزهای زمینی سفر کرده باشد.

این توضیح نیز داده شده زائرانی که سرپرست خانوار نیستند امکان بهره‌مندی از این تسهیلات با رضایت سرپرست خانوار را خواهند داشت.

میزان این تسهیلات برای یک نفر سرپرست خانوار سه میلیون تومان، به همراه یک نفر از اعضای تحت پوشش چهار میلیون تومان و همراهان دو نفر یا بیشتر پنج میلیون تومان اعلام شده است.

بنا بر اظهارات صحبت‌الله رحمانی ـ معاون عتبات سازمان حج و زیارت ـ‌ از بین بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفری که در سامانه سماح برای پیاده‌روی اربعین ثبت نام کرده بودند، حدود ۷۰۰ هزار نفر واجد آن شرایط بودند که مشخصات آن‌ها در اختیار وزارت اقتصاد و دارایی قرار داده شده است.

سازمان حج و زیارت به دنبال پیگیری خبرنگار ما بدون آن‌که به آمار و عدد مشخصی اشاره کند، اعلام کرد که اطلاع دارد تعدادی از آن واجدان شرایط، تسهیلات اربعین را دریافت کرده‌اند، ‌اما وزارت اقتصاد موظف و متعهد است به عنوان متولی این جریان، تکلیف سایر واجدان شرایط را نیز مشخص کند.

یک مقام مسؤول در سازمان حج و زیارت همچنین گفت که وزارت اقتصاد وضعیت واجدان شرایط دریافت تسهیلات اربعین را از دو طریقِ سازمان هدفمندی یارانه‌ها و نیروی انتظامی بررسی می‌کند تا تایید شود که متقاضی سرپرست خانوار بوده و از مرز نیز خارج شده است. سپس بدون مراجعه به بانک، ‌تسهیلات را به حسابی که متقاضی در سامانه سماح ثبت کرده است، ‌واریز می‌کنند.

او اضافه کرد:‌ مدیران حج و زیارت استان‌ها نیز پیگیر این مطالبه مردم از سازمان حج و زیارت هستند و مردم نیز تماس‌های زیادی با سازمان حج و زیارت می‌گیرند، درحالی که این مسؤولیت و تعهد اکنون با وزارت اقتصاد و دارایی است. در واقع سازمان حج و زیارت در زمان ثبت نام اربعین، امکانات سامانه سماح را در اختیار گذاشت تا درخواست‌ها از این طریق ثبت و به وزارت اقتصاد فرستاده شود. با این حال، سازمان حج و زیارت همچنان پیگیر وضعیت این مطالبه مردم است و از وزارت اقتصاد نیز خواسته علاوه بر  تعیین مرکزی برای پاسخگویی به این مطالبه زائران اربعین، سریعتر وضعیت زائران واجد شرایط را معلوم کند.

تعدادی از زاِئران در پیام‌هایی اعلام کرده‌اند با وجود گذشت زمان زیادی از بازگشت آن‌ها به کشور، که برای برخی به بیش از ۲۰ روز رسیده است، اما هنوز از وام اربعین خبری نشده است. از طرفی با پایان اربعین، امکان دسترسی در سامانه سماح نیز محدود شده و هیچ محل و مرکزی برای پیگیری و پاسخگویی وجود ندارد و سرگردانی ایجاد شده است.