ایران نفت را زیر قیمت مرسوم به چین می‌فروشد/ سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ایران بسیار اندک است

چین به تازگی با عربستان قرارداد همکاری اقتصادی منعقد کرده و تقریبا همه مفاد این قرارداد اقتصادی برخلاف قرارداد 25 ساله با ایران مشخص و شفاف است. همین موضوع واکنش‌های زیادی به همراه داشته است و انتقادهایی به سیاست خارجی ایران وارد شده است. برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند تا زمانی که ایران با دنیا وارد یک رابطه منطقی نشود و FATF هم به تصویب نرسد حتی شرکت‌ها و بانک‌های چینی هم حاضر به همکاری اقتصادی با ایران نیستند. این در حالی است که برخی بر این باورند میزان سرمایه‌گذاری چین در اقتصاد ایران به دلیل تحریم‌ها بسیار ناچیز است و نمی‌توان آن را با سرمایه‌گذاری آنها در کشورهای حاشیه خلیج فارس مقایسه کرد.

به گزارش ایلنا، فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، گفت‌وگویی در این زماینه انجام داده که مهم‌ترین بخش‌های آن را می‌خوانید:

• این قبیل توافق‌های تجاری بین کشورهای مختلف معمول است و قاعدتا ما هم انتظار نداریم و نباید داشته باشیم که چین به خاطر ما وارد معامله با دیگر کشورها نشود.
• چین و سایر کشورها در برقراری روابط تجاری و سیاسی منافع ملی خود را دنبال می‌کنند؛ ما هم باید همین روال منطقی را در پیش بگیریم؛ اگر در کشور ما اقتصاد قربانی سیاست می‌شود، این موضوع ارتباطی با دیگر کشورها ندارد.
• وابسته شدن صرف به یک کشور در روابط بین‌الملل منطقی نیست. تردیدی وجود ندارد که چین مانند سایر کشورها، منافع خود را در نظر می‌گیرد و به دنبال تامین نیازهای خود و مردمش است. ما باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که چین و سایر کشورها برای تامین نیازهایشان به همکاری با ما نیازمند باشند.
• روابط دوجانبه باید برد-برد و به نفع هر دو یا چند کشور طرف قرارداد باشد.
• چین نفت ایران را با قیمت معمول بازارهای جهانی خریداری نمی‌کند. به عبارتی ما نفت را زیر قیمت مرسوم به چین می‌فروشیم. در این میان تقصیری متوجه چین نیست چون ما تحریم هستیم و در شرایط خاصی به سر می‌بریم که لازم است برای حفظ سهم‌مان در بازار جهانی تخفیف بیشتری نسبت به سایر رقبا لحاظ کنیم؛ اگر ما روابط معمولی با جهان داشته باشیم، آن‌وقت شاید لازم نباشد به هیچ کشوری امتیاز خاص و ویژه‌ای بدهیم، مگر اینکه در مقابلش امتیازی بگیریم.
• اقتصاد چین بسیار بزرگ است و به هیچ عنوان قابل مقایسه با اقتصاد ایران نیست. این کشور دومین اقتصاد برتر جهان است و کارخانه ساخت و تولید کالا و خدمات در دنیا تلقی می‌شود و حجم تجارت خارجی این کشور سرسام‌آور است.
• تجارت چین با اروپا و آمریکا بالای 2 هزار میلیارد دلار است در حالی که تجارت ایران و چین در بهترین حالت خود از حد 50 میلیارد دلار فراتر نرفته. طبیعی است که چین برای حجم بالای تجارت خود نیازمند شرکای متعددی و زیادی در نقاط مختلف جهان است.
• چین از نظر وسعت و جمعیت بیش از 20 برابر ماست از این‌رو حجم تجارتش هم نسبت به ما بسیار بسیار بزرگتر است. زمانی‌که تحریم‌ها علیه ایران اعمال نشده بود و ما می‌توانستیم نفت خود را به این کشور بفروشیم تراز تجاری بین دو کشور همیشه به نفع ما مثبت بود اما در شرایط فعلی اوضاع تغییر کرده است؛ اقتصاد ما تک محصولی است و چه خوب می‌شد اگر می‌توانستیم برای فروش مواد خام ارزش افزوده بالاتری ایجاد کنیم.
• این دو نباید به یک معنا در نظر گرفته شود، چین در ایران برای پروژه‌های مختلف از طریق فاینانس، تامین مالی انجام داده اما سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ایران بسیار اندک است چراکه امنیت سرمایه‌گذاری در اقتصاد ما بسیار پایین است و کشورها در جایی که امنیت سرمایه‌گذاری تقویت نشده و زیرساخت‌ها فراهم نیست، به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.
• زمانی‌که ما در تحریم هستیم؛ بانک‌های چین نمی‌توانند با ما مراوده داشته باشند به این دلیل که اگر با ما وارد معامله شوند تجارت آنها با آمریکا زیر سوال می‌رود و از آنجایی‌که تجارت چین و آمریکا بسیار بزرگ‌تر و بیشتر از تجارت با ماست، به طور طبیعی آنها خودشان به خطر تحریم از سوی آمریکا نمی‌اندازند.
• از سوی دیگر ما هنوز FATFرا که یک استاندارد بین‌المللی در مراودات پولی است نپذیرفته‌ایم، در حالی که FATF اساس تجارت پول و روابط بانکی است و وقتی این اصل وجود ندارد تجارت ما در همین حد باقی می‌ماند و رشد آن قابل توجه نخواهد بود. بانک‌های چین هم تلاش می‌کنند حتی‌الامکان اعتبار خود را در مراوده با ما که در لیست سیاه FATF هستیم، زیر سوال نبرند.