ارزیابی مقامات سابق سازمان سیا درباره روسیه - بخش دوم

اعتمادآنلاین| در بخش نخست این گزارش مشکلات ارزیابی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا از سیاست‌ها و مقاصد روسیه و نفوذ دستگاه‌های جاسوسی مسکو در ایالات متحده، سیاست‌ها و احزاب این کشور مورد بحث قرار گرفت.

به گزارش گروه بین‌الملل اعتمادآنلاین ، نشنال اینترست در این بخش به مشکل منابع اطلاعاتی آمریکا و رویکردهای کلی نهادهای اطلاعاتی این کشور در قبال روسیه می‌پردازد.

استخدام منابع اطلاعاتی

یکی از موضوعاتی که در این جلسه مطرح شد دشوارتر شدن استخدام منابع اطلاعاتی داخل روسیه نسبت به دوران شوروی بود. به گفته بردن، سازمان سیا پیش از فروپاشی شوروی بر «داوطلبانی» متکی بود که به نیروهای اطلاعاتی آمریکا مراجعه می‌کردند، اما امروز حوض افرادی که حاضر به خیانت به دولتشان بودند خشک شده است. بردن، در ادامه با اشاره به ناشناخته بودن علت این مسئله افزود: باتوجه به نفوذ روس‌ها در سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا، این احتمال وجود دارد که ترس از افشا شدن، بسیاری از منابع اطلاعاتی احتمالی را فراری داده باشد.

کلمنت درباره این موضوع گفت: تلقی روس‌ها از ایالات‌متحده به قدری منفی شده که حتی لیبرال‌های تحصیل‌کرده روس نیز کمترین علاقه‌ای به واشنگتن نشان نمی‌دهند - در نتیجه استخدام جاسوس‌ها برای آمریکا بسیار دشوار شده است. افزون بر این، بسیاری از مردم روسیه که در نظام پیشین به دولتشان خیانت کرده بودند، دیگر الزامی نمی‌بینند که به بهای زندانی شدن یا مرگ برای سازمان سیا فعالیت کنند. مخالفان دولت روسیه، امروز به جای فعالیت برای این سازمان، به‌سادگی خاک روسیه را به مقصد غرب ترک می‌کنند - امکانی که در دوران شوروی برای ایشان فراهم نبود.

با این حال، بیب در اظهاراتش گفت در عصر فناوری - که بیومتریک و شبکه‌های اجتماعی رایج هستند - عصر استخدام منابع اطلاعاتی انسانی به پایان رسیده است. بیب بیان کرد: «داده‌ بیومتریک یعنی شما به‌طور کلی نمی‌توانید فردی را اینجا در واشنگتن تحت پوشش قرار دهید و سپس بگذارید که در جهان مسافرت کند، با پوشش دیپلمات ظاهر شود و افراد جدید را به‌کار گمارد. [این روش] دیگر پاسخگو نیست. کسی که تحت پوشش فعالیت می‌کند، به سرعت توسط دولت‌هایی که قصد شناسایی ایشان را دارند کشف می‌شود.»

سازمان‌های اطلاعاتی - خصوصاً آن‌هایی که نظیر سازمان سیا به داده‌های انسانی متکی هستند - باید با واقعیات جدید سازگار شوند. بیب افزود: «به نظر من، جاسوسی به سمت حوزه دیجیتال می‌رود. [جاسوسی] سایبری خواهد شد، و دسترسی به افراد و اطلاعات در مقیاس حجیم بسیار ساده‌تر می‌شود. نمی‌توان با روش‌ قدیمی این‌کار را به سادگی انجام داد.»

مادامی که فناوری اطلاعات جدید می‌تواند دسترسی به داده‌ها را برای سازمان‌های جاسوسی امکان پذیر کند، دسترسی به زمینه این اطلاعات و فهم مقاصد آن‌ها بسیار دشوارتر خواهد شد. بیب در ادامه افزود: «دانلود حجم زیاد داده‌ها درباره هدف خارجی یک مسئله است و فهمیدن زمینه این اطلاعات که تنها از طریق گفت‌وگو با مردمی که می‌توانند فهم آن را امکان پذیر کنند بخش مهم این مسئله است [...] امکان انجام این کار همگام با تغییر فناوری‌ها دشوارتر می‌شود.»

گام بعدی چیست؟

کلمنت با طرح پرسش‌هایی نظیر «پوتین در شش سال آینده و پس از پیروزی در انتخابات اخیر دقیقاً چه کارهایی انجام می‌دهد؟ آیا او استراتژی خاصی دارد؟ او به دنبال چه چیزی است؟» اضافه کرد: در سال‌های اخیر دو مکتب فکری راجع به جهت‌گیری احتمالی کرملین رشد کرده‌ است. یک مکتب معتقد است که روسیه به شکل غیرقابل بازگشتی از غرب گسسته و دست کم یک قرن زمان خواهد برد که سازش با غرب امکان پذیر شود. مکتب دوم معتقد است که پوتین واقع‌گراست و تشخیص می‌دهد که مسکو اگر خواهان مدرن‌کردن اقتصادش باشد ناچار به تعامل با غرب خواهد بود. شکست این سیاست به آن معناست که ثروت روسیه تا ابد وابسته به قیمت انرژی باقی می‌ماند. اما با نفت بشکه‌ای 70 دلار «پوتین می‌تواند گرفتن تصمیمات سخت را به تعویق بیندازد.»

با این توصیف به نظر می‌رسد که طبق نظر چرچیل روسیه تا سال‌های آتی همچنان «چیستانی پیچیده در راز و درونش معمایی دیگر باقی خواهد ماند».