رضایت شینزو آبه برای امضای معاهده صلح با روسیه بدون توافق نهایی بر سر مناقشات ارضی
ژاپن تلاش‌ها برای بهبود روابط با روسیه را دو برابر می‌کند
پوتین روز چهارشنبه به نخست‌وزیر ژاپن پیشنهاد امضای توافق صلح بدون پیش‌شرط را داد. این بیانیه پس از آن اعلام شد که «شینزو آبه»، نخست‌وزیر ژاپن در نشست انجمن اقتصادی شرقی گفت که او و پوتین تمام تلاش خود را برای به دست آوردن یک توافق صلح انجام خواهند داد. در حالی که برخی از کارشناسان معتقدند که این دو کشور می‌توانند طی سه سال آینده به توافق صلح دست پیدا کنند، برخی دیگر این امر را زیر سوال می‌برند و می‌گویند دستیابی به چنین توافقی امکان‌پذیر نیست.
اعتمادآنلاین| آتنا شهبازی- بعید به نظر می‌رسد که پیشنهاد «ولادیمیر پوتین» برای امضای یک توافق صلح بدون هیچ پیش‌شرطی با توکیو تا پیش از پایان سال جاری میلادی اجرا شود. با این وجود، کارشناسان معتقدند که دلایلی متعددی وجود دارد که باور کنیم ژاپن قصد دارد روابط دوجانبه با روسیه را تقویت کند. اما به نظر می‌رسد این موضوع قدم مهمی برای حل‌وفصل اختلافات گذشته است.
به گزارش گروه بین‌الملل اعتمادآنلاین به نقل از اسپوتنیک، پوتین روز چهارشنبه به نخست‌وزیر ژاپن پیشنهاد امضای توافق صلح بدون پیش‌شرط را داد. این بیانیه پس از آن اعلام شد که «شینزو آبه»، نخست‌وزیر ژاپن در نشست انجمن اقتصادی شرقی گفت که او و پوتین تمام تلاش خود را برای به دست آوردن یک توافق صلح انجام خواهند داد.
وزارت خارجه ژاپن از اظهارنظر درباره بیانیه پوتین خودداری کرد و اشاره کرد که موضع توکیو در رابطه با توافقنامه صلح با روسیه تغییری نکرده و تأکید کرد که مذاکرات مربوط به این معاهده باید پیرو حل‌وفصل مناقشات ارضی در کوریل جنوبی باشد.
تاریخچه این موضوع
واقعیت این است که ژاپن و روسیه پس از پایان جنگ جهانی دوم، هرگز یک معاهده صلح دائم امضا نکردند. سایه مالکیت چهار جزیره جنوبی کوریل بر روابط اقتصادی و سیاسی توکیو و مسکو و همچنین برنامه سفر رئیس‌جمهور روسیه به ژاپن که قرار است اواخر سال جاری میلادی انجام شود، سنگینی می‌کند و انتظار می‌رود مقامات ژاپنی این موضوع را در جریان مذاکرات با «ولادیمیر پوتین» نیز مطرح کنند.
مسکو پیش‌تر هم اعلام کرده بود که حاکمیت روسیه بر جزایر کوریل جنوبی قابل تردید نیست و نتایج کنفرانس یالتا، بیانیه پتسدام و برخی دیگر از اسناد موید این واقعیت است. جزایر کوریل جنوبی شامل کوناشیر، ایتوروپ، هابومای و شیکوتان از یک سو به دلیل برخورداری از منابع نفت و گاز و نیز ذخایر آبزیان و از سوی دیگر واقع شدن در اقیانوس آرام از موقعیت راهبردی برای روسیه و ژاپن برخوردار است.
رهبران اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده و انگلیس توافقنامه‌ای را امضا کردند که بر اساس آن در ازای مشارکت سربازان شوروی در جنگ علیه ژاپن، جزایر کوریل و ساخالین جنوبی به جماهیر شوروی داده شود.
اتحاد جماهیر شوروی به وعده‌اش عمل کرد و سه ماه پس از شکست آلمان نازی وارد جنگ با توکیو شد. ژاپن در دوم سپتامبر سال 1945 تسلیم شد. با این وجود، اتحاد جماهیر شوری در سال 1951 در کنفرانس سانفرانسیسکو پیمان صلح با ژاپن را امضا نکرد. با این حال، شوروی و ژاپن در 19 اکتبر سال 1956، اعلامیه مشترکی برای پایان دادن به جنگ و بازسازی روابط دیپلماتیک و کنسولی امضا کردند؛ اما روسیه در سال 1956 آن را لغو کرد.
مفاد پیشنهاد پوتین
این اولین باری نیست که رهبر روسیه مهلتی برای امضای یک توافق صلح پیشنهاد می‌دهد. باید به سال 1997 برگردیم، زمانی که «بوریس یلتسین»، رئیس‌جمهور روسیه و «ریوتارو هاشیموتو»، نخست‌وزیر ژاپن موافقت کردند تا حداکثر تلاش خود را برای امضای معاهده تا سال 2000 به کار گیرند.
طبق گفته «کازوهیکو توگو»، دیپلمات بازنشسته ژاپنی و مدیر موسسه امور جهانی در دانشگاه «کیوتو سانگیو»، پیشنهاد پوتین باید در قالب «کلی» تلاش‌های سالیانه دو رهبر برای بهبود روابط دوجانبه و با در نظر گرفتن مسئله سخت معاهده صلح بررسی شود.
«توگو» می‌گوید: «6 سال از زمانی که پوتین و آبه قدرت را در سال 2012 به دست گرفتند می‌گذرد و هر دو رهبر تلاش می‌کنند تا روابط دوجانبه میان روسیه و چین تقویت شود و از شکل‌گیری معاهده صلح اجتناب نمیکنند.»
این دیپلمات بازنشسته بر این باور است که آبه در ماه سپتامبر برای یک دوره سه‌ساله دیگر انتخاب می‌شود و بهبود روابط با روسیه را به‌عنوان یکی از اولویت‌های سیاست خارجی خودش تعیین می‌کند. این کارشناس همچنین اشاره می‌کند پیشنهاد پوتین نشان‌دهنده این است که او نتیجه گرفتن از این معاهده صلح را وظیفه‌ای مهم می‌داند.
فرصت جدید برای آبه
«کازوهیکو توگو» معتقد است که امکان دستیابی به «توافق بر سر چهار جزیره» به این زودی امکان‌پذیر نیست. او خاطرنشان می‌کند که در طول 70 سال گذشته روسیه و ژاپن امکان دستیابی به چنین توافقی را داشتند؛ اما چنین امکانی دیگر وجود ندارد. توگو تأکید می‌کند که توکیو و مسکو طی سه سال آینده می‌توانند به توافق صلح دست پیدا کنند.
موافقت با پیشنهاد پوتین به معنای خودکشی سیاسی خواهد بود
«ایرینا رومانوا»، استاد مطالعات آسیا و آفریقا در دانشگاه مسکو احتمال شکل‌گیری معاهده صلح بین روسیه و ژاپن را زیر سؤال می‌برد. این کارشناس می‌گوید که رضایت آبه برای امضای این توافق بدون توافق نهایی بر سر مناقشات ارضی در کوریل جنوبی، به خودکشی سیاسی منجر خواهد شد.
«والری کیستانوف»، مدیر مرکز مطالعات ژاپن در موسسه مطالعات خاور دور در آکادمی علوم روسیه خاطرنشان می‌کند که ابتکار عمل پوتین، شکاف میان موضع دو کشور در مورد این موضوع را نشان داد.
این کارشناس تأکید می‌کند: «مشخص کردن زمان برای دستیابی به معاهده صلح بیهوده است؛ چرا که این مسئله پیچیده است و حل‌وفصل آن ممکن است چندین دهه طول بکشد. می‌توانیم پیشنهاد «بوریس یلتسین» در سال 1997 برای امضای معاهده صلح تا سال 2000 را مثال بزنیم که هیچ‌وقت اجرا نشد.»
دیدگاه تان را بنویسید