ولیعهد سعودی روی فرش قرمز پرهزینه اتمی‌ها

اعتمادآنلاین| دو روز پیش رسانه ها از انتشار گزارشی جدید از سوی کمیته نظارت و اصلاحات مجلس نمایندگان آمریکا خبر دادند که محور اصلی آن نگرانی از اقدام دولت «دونالد ترامپ» برای اشاعه تجهیزات و تسلیحات اتمی در خاورمیانه است.

بر اساس این گزارش، ترامپ در ادامه تلاش هایش برای انتقال فناوری های بسیار پیشرفته هسته ای به عربستان، حدود ده روز پیش با سران شرکت های خصوصی فعال در این حوزه دیدار کرده ودرباره قول و قرار و نقشه های قبلی خود را با آنان گفت وگو کرده است.

گزارش کمیته نظارت می گوید دولت ترامپ برای راه اندازی سریع پروژه هایی با سود کلان چند میلیاردی با فشارهایی روبرو است. همچنین رد پای منافع شخصی در پروژه انتقال فناوری های پیشرفته هسته ای به عربستان در میان است و این در حالی است که دولت بارها با تذکرهایی از سوی نهادهای نظارتی و اطلاعاتی آمریکا مواجه شده است.

با وجود نگرانی های موجود در زمین اشاعه تسلیحات هسته ای در منطقه خاورمیانه، قوانین آمریکا و هشدارهایی که دولت ترامپ با آن مواجه شده، نشانه های پررنگی نزد قانونگذاران آمریکایی به خصوص دموکرات ها در خصوص تلاش برای دور زدن روندهای قانونی و اقدام منافی امنیت ملی به چشم می خورد. رقبای دموکرات ترامپ در کارزار انتخاباتی خود با این وعده که پرونده تخلفات و فسادهای ترامپ و اطرافیانش را پیگیری کنند توانستند اکثریت مجلس نمایندگان را از آن خود سازند.

در پرونده دلالی هسته ای دولت ترامپ نام دو چهره از پیرامونیان رئیس جمهوری آمریکا بسیار پررنگ است؛ یکی «جارد کوشنر» داماد و مشاور ارشد ترامپ که اصلی ترین واسطه معاملات او با صهیونیست ها و سعودی است. دیگری هم «مایکل فلین» اولین مشاور امنیت ملی دولت ترامپ که به دلایل حقوقی برکنار شد.

فلین البته پیش از روی کار آمدن ترامپ و در جریان رقابت های انتخاباتی آمریکا در سال 2016، نقش کلیدی در کنسرسیوم ابرشرکت های طالب صادرات تجهیزات و فناوری های هسته ای به کشورهای خاورمیانه داشت و با وعده های گوناگونی در این زمینه توانست مبالغ هنگفتی را برای کارزار سیاسی ترامپ جمع آوری کند.

تلاش ترامپ برای فروش رویای هسته ای «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی همچنان که اشاره شد با موانع قانونی روبرو است از جمله ماده 123 قانون انرژی اتمی آمریکا که محدودیت هایی را در زمینه انتقال فناوری های هسته ای به سایر کشورها وضع کرده است.

بر اساس همین محدودیت ها بود که اوایل حاکمیت دموکرات ها در کاخ سفید قراردادی اتمی با کشوری چون امارات منعقد شد. این قرارداد اماراتی ها را از غنی سازی هسته ای منع می کرد و معیار طلایی صادرات اتمی آمریکا نام گرفت. این در حالی است که سعودی ها پیش از پادشاهی سلمان به دنبال دستیابی به غنی سازی اورانیوم و تولید پلوتونیوم از سوخت‌ نیروگاه های هسته ‌ای بوده و خواستار مستثنی شدن از قوانین بازدارنده شده اند.

تلاش سعودی‌ها پس از روی کار آمدن بن سلمان اوج گرفت. وی علنا تهدید کرده بود که در صورت دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای، عربستان را به این تسلیحات تجهیز خواهد کرد. در میانه آبان ماه امسال هم نخستین راکتور تحقیقاتی عربستان به دست ولیعهد سعودی در حوالی ریاض راه اندازی شد.

چشم انداز سعودی در زمینه هسته ای که در چارچوب چشم انداز موسوم به 2030 تعریف شده، تاسیس و فعالیت شانزده راکتور اتمی است که قرار است با هزینه ای بیش از هشتاد میلیارد دلار صورت گیرد.

در این پیوند، دولت ترامپ پس از انعقاد قراردادهای نیم تریلیون دلاری تسلیحاتی با سعودی ها امید بسیاری دارد تا بتواند ده ها میلیارد دلار دیگر با عربستان قرارداد هسته ای به امضا رسانده و منافع شخصی و لابی های حامی خود را نیز تامین سازد.

از نگاه تحلیلگران، سود فراوانی که ترامپ از بلندپروازی های حاکمان کنونی ریاض جست وجو می کند سبب شده تا سیاست خاورمیانه ای واشنگتن دچار بازتعریفی مغایر با امنیت ملی آمریکا و نیز منطقه، رویکرد بسیاری از نخبگان سیاسی این کشور، خواست شرکای اروپایی، نگاه جامعه جهانی و گاه نگرانی سران رژیم صهیونیستی شود. صهیونیست ها بارها نگرانی خود از دستیابی کشورهای عربی به فناوری های پیشرفته هسته ای را عنوان داشته‌اند.

ریخت و پاش‌های بن سلمان برای دستیابی به اهداف اعلانی و پیشبرد پروژه های داخلی و خارجی ریاض از طریق جلب همراهی و حمایت کشورهای خارجی سبب شده تا بسیاری از کشورها به صرافت افتند تا از این سفره سرشار از درآمدهای نفتی بهره مند شوند.

در جریان سفر ولیعهد سعودی به هند، وی از امکان همکاری های صدمیلیارد دلاری میان دو کشور سخن گفت و این در حالی بود که پیش از این عربستان جایی میان سرمایه گذاران مهم در اقتصاد هند نداشت. اهمیت سفر بن سلمان به این کشور سبب شد تا «نارندرا مودی» نخست وزیر با زیر پا گذاشتن عرف دیپلماتیک خود شخصا برای استقبال از ولیعهد سعودی راهی فرودگاه شود.

استقبالی گرم تر از مودی را «عمران خان» از کلیددار مخازن سرمایه های سعودی به عمل آورد خصوصا زمانی که وی را در اقامتگاه رسمی نخست وزیر پاکستان اسکان داد و خود شخصا رانندگی خودرو حامل بن سلمان را به عهده گرفت. ثمره این میزبانی قرارداد سرمایه گذاری بیست میلیارد دلاری عربستان در پاکستان بود.

عمران خان چند ماه پیش هم با دست پر و اعتباراتی 12 میلیارد دلاری از ریاض به اسلام آباد بازگشته بود تا در مکش سرمایه های سعودی از رقیب سازش ناپذیر خود در شبه قاره پیشی جوید.

مقصد دیگر سفرهای اخیر بن سلمان چین تعیین شده و بسیاری مترصدند تا ببینند دیگر قدرت هسته ای چه امتیازاتی را از بن سلمان خواهد گرفت.

به این ترتیب می‌توان شاهد کمربندی غربی و شرقی از جنس اورانیوم بود که فرش قرمزی پرهزینه را برای بهره جویی از منابع سعودی پیش پای ولیعهد خامدست و بی تجربه این کشور گسترده است.

منبع: ایرنا