ناتوی عربی در اتاق مراقبت‌های ویژه در حال احتضار است

اعتمادآنلاین| «عبدالباری عطوان» در این مطلب که در روزنامه «رأی الیوم» منتشر شد، نوشت: «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهوری مصر بتازگی دو سیلی به آمریکا زد، نخست اینکه تصمیم گرفته تا به ائتلاف اقتصادی و امنیتی خاورمیانه موسوم به ناتوی عربی که هدف آن مواجهه با نفوذ ایران در منطقه است، نپیوندد و دوم اینکه قاهره قصد دارد تا از روسیه جنگنده‌های «سوخو 35 » پیشرفته برای جایگزینی جنگنده‌های «اف 16» و «اف 35» آمریکایی خریداری کند.

خبرگزاری «رویترز» پنجشنبه گذشته به نقل از چهار منبع مصری گزارش داد که دولت قاهره به آمریکا اعلام کرد که نماینده‌ای به نشست ناتوی عربی که روز یکشنبه (فردا) در ریاض برگزار می شود، نخواهد فرستاد.

رویترز از دلایل این عقب‌نشینی قاهره، بی اطمینانی دولت مصر به احتمال پیروزی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا در دوره دوم ریاست جمهوری به‌عنوان کسی که طرح ناتوی عربی را دنبال می کند، ذکر کرد و افزود که قاهره ترجیح می‌دهد تنش‌های این کشور با ایران افزایش نیابد و وارد یک جنگ فرقه‌ای با تحریک آمریکا و عربستان نشود.

عطوان اضافه کرد که نشست سه‌جانبه غیرمنتظره‌ای در قاهره با حضور «عبدالله دوم» شاه اردن و«عادل عبدالمهدی» نخست‌وزیر عراق کنار السیسی این نظریه درباره تغییر رویکرد مصر را تقویت می کند و نشان می‌دهد که عراق دروازه اصلی غیرمستقیم به سمت تهران است.

او یادآور شد که منابع عربی به رای الیوم گزارش دادند که عبدالله دوم نیز برای پیوستن به این ائتلاف مطمئن نیست و تصمیم قاطع نگرفته که چند دلیل دارد و مهم ترین دلایل آن تعامل از بالا به پایین عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس با امان، توقف کمک‌ها به این کشور، حمایت از «معامله قرن» به اعتبار اردن، متزلزل کردن هویت اردن در اتحادیه عرب، جدا کردن جزئی از اراضی این کشور و سرازیر شدن میلیون‌ها آواره فلسطینی به اردن است که این کشور را تبدیل به وطن جایگزین می‌کند. همچنین دور شدن کشورش از جریان عادی‌سازی روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس با تل‌آویو از دیگر دلایل عدم تمایل اردن به حضور در ناتوی عربی است.

عطوان افزود که «سلمان بن عبدالعزیز» شاه سعودی اخیرا در دیدارش با شخصیت‌های اردنی و فلسطینی از قیمومیت اردن بر اماکن مقدس در قدس اشغالی حمایت کرد و گزارش‌ها درباره تلاش ریاض برای تحمیل قیمومیت خود بر مقدسات اسلامی در قدس به جای خاندان هاشمی اردن را رد کرد تا از نگرانی‌ها امان در این زمینه بکاهد.

عطوان تصریح کرد که به نظر نمی رسد که این سخنان خیال اردن را آسوده سازد و حالت تنشی که در روابط دو کشور به این دلیل وجود دارد را از بین ببرد، چرا که حاکم فعلی در ریاض «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی است که از حامیان معامله قرن به دلیل دوستی قوی با مهندس این طرح یعنی «جراد کوشنر» داماد و مشاور ترامپ است که سخنان ملک سلمان مورد تایید وی نخواهد بود و عملی نخواهد شد و آنچه به امان گفته می شود تنها از روی تعارف است.

این تحلیلگر نوشت: نزدیکی اردن و ترکیه و نیز اردن و عراق در بالاترین سطوح این را القا می‌کند که امان گزینه‌های سابق خود در ائتلاف با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را دنبال نمی‌کند و دنبال افق‌های جدید است و سیاست هایی را دنبال می کند که بیشتر با دیدگاه اقشار مردم آن و خواسته‌های آنها سازگار است، حتی سیاست باز نسبت به ایران یا سوریه. بعید نیست که یک روز چه بسا در آینده نزدیک شاهد تصمیم اردن برای گشودن مقبره‌های شیعیان در «الکرک» برای زائران ایرانی از جمله ضریح «جعفر طیّار» باشیم.

وی افزود: السیسی به آنچه از حمایت مالی کشورهای حاشیه خلیج فارس نیاز داشت (نزدیک به 50 میلیارد دلار)، دست یافته و قصد دارد سیاست‌هایی را در جهت استقلال بیشتر از کشورهای این منطقه و آمریکا در پیش گیرد و نمی خواهد که شاهد تکرار صحنه های الجزایر و سودان در مصر باشد.

عطوان اضافه کرد که بازگشت مصر به سمت روسیه برای تجهیز ارتش این کشور دو دلیل اصلی دارد: نخست سلاح روسیه بسیار پیشرفته بوده و خرید آنها به هیچ شرط سیاسی ندارد و برخی تجهیزات همانند تجهیزات نظامی آمریکا به دلیل رعایت حال اسرائیل از آن برداشته نشده و دوم سلاح‌های روسی کم‌هزینه‌تر و شرایط پرداخت آن مقرون به‌صرفه‌تر است.

او افزود که ترامپ رئیس جهموری آمریکا که شاهد هجوم مشتریان سلاح کشورش به سمت مسکو بخصوص برای خرید سامانه موشکی «اس 400» است، خشمگین شده و مصر و ترکیه را تهدید به تحریم می‌کند، اما این تهدیدها چه تأثیری دارد؟ آیا می خواهد کمک‌های مالی آمریکا به ارزش یک میلیارد و 500 میلیون دلار در سال را قطع کند، در حالی که بیشتر آن به جیب شرکت‌های تسلیحات آمریکایی می‌رفت. این درحالی است که روسیه نیز می تواند این کمک ها را برای قاهره تامین کند و مصر را از زنجیر اسارت آمریکا رها سازد.

جنگنده روسی سوخو 35 که مصر قصد خرید آن را دارد، پیشرفته‌ترین جنگنده در جهان است که موشک‌های هوا به هوا و هوا به زمین را حمل کرده و سرعت آن به 2 هزار و 400 کیلومتر در ساعت می‌رسد که دو برابر سرعت صوت است و در مسافت 3هزار و 600 کیلومتری پرواز می‌کند بدون اینکه به سوختگیری نیاز داشته باشد، در نتیجه مصر از این فرصت در حالی که از شمال توسط اسرائیل و از جنوب توسط اتیوپی به دلیل خطرات سد «النهضه» تهدید می شود، استفاده می‌کند.

عطوان نوشت که خروج مصر از ناتوی عربی اگر واقعا اجرایی شود، تصمیم راهبردی شجاعانه‌ای است که قاهره را از بندگی آمریکا و کشورهای خلیج فارس نجات می‌دهد و استقلال و عزت آن را بازخواهد گرداند و چه بسا مقدمه‌ای برای تغییر سیاست‌های آن در ادامه همکاری با دولت اشغالگر اسرائیل در سیناء که خواست بسیاری است، باشد. بخصوص که اگر دولت مصر این تغییر را با رویکرد باز سیاسی و احترام به حقوق بشر و دوری کردن از سیاست‌های سرکوبگرانه نسبت به تشکل های سیاسی مختلف مصری همراه کند.

منبع: ایرنا