آیا اندونزی و فیلیپین رویای هسته ای شدن را در سر می پرورانند؟

اعتمادآنلاین| طبق گزارش جدید تارنمای نیکی ژاپن، این دو کشور جنوب شرق آسیا که در بحبوحه بحران کرونا در منطقه جنوب شرق آسیا قرار دارند از آمال خود برای دستیابی به نیروگاه های هسته ای دست برنداشته اند و برنامه های خود در این زمینه را دنبال می کنند.

براساس تازه ترین آمار منتشره افزون بر 180 هزار نفر در این منطقه به بیماری کووید-19 مبتلا شدند که اندونزی با بیش از 66 هزار نفر و فیلیپین با بیش از 48 هزار نفر به ترتیب جایگاه اول و دوم را در این منطقه به خود اختصاص داده اند و درخط اول مقابله با این بیماری قرار دارند.

اما گزارش نیکی ژاپن حاکی است که این کشورها با وجود قرار گرفتن در مرکز یک بحران بین المللی آمال های خود برای نیل به انرژی صلح آمیز هسته ای به منظور تامین نیازهای خود به انرژی را کنار نگذاشته اند.

اندونزی

برنامه اندونزی برای نیل به انرژی هسته ای صلح آمیز و کاربردی از سال 1954 آغاز شداما با کشف میدان های گازی در سال 1997 پیگیری های دولت وقت در این زمینه کمرنگ شد. برنامه های مرتبط با هسته ای شدن اندونزی ، اما از سال 2005 میلادی باردیگر مورد توجه مسئولان این کشور قرار گرفت.

برخی کارشناسان پیش بینی کرده اند نیاز اندونزی به انرژی در یک دهه آینده چهار برابر شود.

جاکارتا برای دستیابی مردم این کشور به برق تا سال 2025 با چالش های اساسی روبرو خواهد شد، طبق گزارش های بین المللی حتی اکنون نیز قریب به 10٪ از جمعیت این کشور دسترسی به انرژی برق یا هر نوع انرژی دیگری ندارند.

اندونزی در اوایل دهه جاری با امضای پیمان منع آزمایش هسته ای (سی. تی. بی. تی)، عضویت خود را در این پیمان به صورت رسمی اعلام کرد.

این کشور جنوب شرق آسیا باوجود بهره مندی از میادین عظیم گازی و منابع گسترده فسیلی همچنان به دنبال ساخت راکتورهای هسته ای برای تولید انرژی و مصارف صلح آمیز است، اما این رویکرد همچنان مخالفان و موافقان جدی داخلی و خارجی خود را دارد.

موافقان این طرح می گویند اندونزی در جنوب شرق آسیا باوجود برخورداری از ذخایر عظیم و غنی گاز، زغال سنگ و انرژی های گرمایی زمین باید تلاش های زیادی را برای ایجاد راکتورهای اتمی داشته باشد.

به گفته آنها جاکارتا درصورت توفیق در ساخت نیروگاههای هسته ای و کاهش تهدیدات زیست محیطی به طور همزمان ، می تواند بخشی از نیازهای روزافزون در حوزه انرژی را برای جمعیت بالغ بر 260 میلیون نفری تامین کند.

علاوه براین اندونزی متعهد است تا سال 2030 میزان انتشار گازهای گلخانه ای را 29٪ کاهش دهد که این امر نیاز و اشتیاق جاکارتا برای دستیابی به انرژی های تجدیدپذیر را دوچندان ساخته است.

اندونزی که عضو سازمان انرژی اتمی است و معاهده ان پی تی را امضا کرده ، دارای دو معدن تاکنون شناخته شده غنی اورانیوم است اما این کشور جنوب شرق آسیا دارای 170 هزار تن توریم است.

در مجموع آن چه که اکنون ممکن است جاکارتا را برای پیگیری برنامه های هسته ای بیشتر تشویق کند این است که درصورت ساخت راکتورهای اتمی بیش از چهار هزار مگاوات برق تولید و سیکل تقاضاهای روزافزون داخلی دراین زمینه تا سال 2025 پاسخ داده می شود.

همچنین این موضوع سبب می شود تا اندونزی از وابستگی خود به سوخت فسیلی کاسته و با توجه به افزایش و تلاطم بازارهای جهانی نفت، بتواند با تاثیر پذیر کمتری از این بازار مواج اهداف اقتصادی خود را موثرتر پیش برد و نیازهای درونی را پاسخگو باشد.

طبق برآورد این کارشناسان اندونزی ظرفیت ساخت بیش از 30 راکتور هسته ای را دارد.

بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی مخالف ایده ساخت نیروگاه های هسته ای در اندونزی نیز به دلیل اینکه این کشور روی حلقه آتش اقیانوسیه قرار دارد، آن را رویکردی خطرناک ارزیابی کرده اند.

به گفته آنها مجمع الجزایر اندونزی با 17 هزار جزیره در دل اقیانوس آرام بر روی کمربند آتش قرار داد و دارای طبیعت بسیار ناآرام به علت وجود رشته کوههای بزرگ آتشفشان فعال، زمین لرزه های متعدد و حوادث و بلایای زیست محیطی بسیار است.

منتقدان می گویند اندونزی به دلیل قرار گرفتن در این حلقه که صفحه های قاره ای در آن با یکدیگر تلاقی می کنند در سالیان متمادی گذشته همواره شاهد زمین لرزه های شدید متعدد و فعالیت های آتشفشانی و امواج سونامی بسیار مخرب بوده است و از این رو ایجاد نیروگاه هسته ای در این کشور فقط مخاطرات طبیعی این کشور را دامن می زند.

تارنمای مردکا اندونزی اما پیشتر به نقل از یک مقام ارشد وزارت انرژی و منابع معدنی اندونزی گزارش داد که روسیه و کشوری دیگر از آسیا علاقه مند به سرمایه گذاری در حوزه انرژی هسته ای و تجدید پذیر در اندونزی هستند.

طبق این گزارش جاکارتا از مسیر وزارت انرژی و منابع معدنی همچنان بحث و برنامه ساخت یک نیروگاه هسته ای در اندونزی را پیگیری می کند و مذاکره برای رسیدن به یک پاسخ مناسب از کشورهای دیگر ادامه دارد و مهمترین پیشنهاد سرمایه گذاری هسته ای، بسته پیشنهادی روسیه است که شامل ساخت وساز و آموزش کارشناسان می شود.

برخی از محورهای بسته پیشنهادی روسیه شامل آموزش و مدیریت هسته ای، ارائه تسهیلات، ایجاد نیروگاه و مراقبت و حفاظت از زباله های اتمی بوده است.

دولت اندونزی در اولویت های خود ساخت دو نیروگاه هسته ای در "بابیل" از منطقه "بانکا بلیتونگ" را با ظرفیت تولید 10 هزار و 600 مگاوات برق قرار داده است، رویکردی که در صورت تحقق حدود 40 درصد از نیاز برق مناطق سوماترا، جاوا و جزیره بالی را تامین کند.

به گفته مسئولان اندونزیایی ساخت این دو نیروگاه حداکثر تا سال 2030میلادی می تواند بخشی از برق مورد نیاز این مناطق را تامین کند.

فیلیپین

وزارت انرژی فیلیپین در ادوار مختلف دستیابی به انرژی هسته ای و ساخت راکتورهای هسته ای را راهی مناسب و مقرون به صرفه برای تامین نیازهای انرژی از جمله دسترسی آسان به برق برای جمعیت افزون بر100 میلیون نفری و روبه رشد این کشور جنوب شرق آسیا می داند.

فردیناند مارکوس دیکتاتور سابق فیلیپین همزمان درپی بحران انرژی و نفتی جهان در سال 1973 و خسارات گسترده ناشی از آن بر اقتصاد این کشور، فرمان ساخت تأسیسات هسته‌ای را در این کشور صادر کرد که در پی آن اولین نیروگاه و تأسیسات هسته ای در سال 1984 در ایالت "باتا آن Bataan" در غرب مانیل پایتخت این کشور تکمیل شد، اما دو سال بعد و پس از سقوط دیکتاتور، برنامه هسته‌ای فیلیپین به طور کامل متوقف شد.

مارکوس گفته بود که این فرمان را با هدف کاهش وابستگی به نفت خاورمیانه اعلام کرده است.

مانیل در این برنامه 2.3 میلیارد دلار هزینه ساخت تأسیسات هسته‌ای 621 مگاواتی "باتا آن" کرد، اما فاجعه چرنوبیل و سقوط مارکوس به برنامه های این کشور برای نیل به انرژی هسته ای خاتمه داد. بنیگنوآکینو پس از مارکوس فرمان پایان فعالیت ها و بسته شدن این نیروگاه را صادر کرد.

گزارش های رسانه ای اما حاکی است به رغم اینکه رودریگو دوترته رئیس جمهوری این کشور اعلام کرد که فیلیپین نیاز به انرژی هسته ای ندارد اما به نظر می رسد این کشور همچنان از آمال خود دراین زمینه دست برنداشته است.

از آن زمان تاکنون رسانه های مختلف هر از گاه این موضوع را مورد پیگیری قرار می دهند.

طبق گزارش وزارت انرژی فیلیپین نیاز به انرژی برای این کشور با توجه به رشد جمعیت و اقتصاد پویا تا سال 2040 میلادی سه برابر خواهد شد.

کارشناسان روسی در سال 2016 پس از بازدید از نیروگاه باتا آن اعلام کردند که این سایت ظرفیت اصلاح و تعمیر را دارد و هزینه آن تا 4 میلیارد دلار و در مدت زمان تا 5 سال برآورد شد.

وزارت انرژی فیلیپین نیز در همین سال پیشنهادی را برای بهره برداری مجدد از نیروگاه هسته ای باتا آن مطرح کردند که مورد موافقت قرار نگرفت.

اکنون این نیروگاه به یک جاذبه گردشگری در این کشور تبدیل شده است و سالانه حدود 6 هزار نفر گردشگر و دانشجو از این سایت بازدید می کنند.

نشریه آسین پست با این وجود با انتشار گزارشی دراین زمینه به نقل از آژانس بین المللی انرژی اتمی نوشت: فیلیپین برای نهایی سازی استراتژی هسته ای خود و تکمیل توسعه زیرساخت های مرتبط، از رویکردی منظم پیروی می کند.

طبق گزارش این نشریه آسیایی؛ نیروگاه هسته ای در استان باتا آن، یکی از 13 سایت بالقوه ای است که این کشور ظرفیت ساخت آن را دارد.

البته رودریگو دوترته رئیس جمهوری فیلیپین در سال 2016 مخالفت خود را با ازسرگیری برنامه های هسته ای صلح آمیز در این کشور اعلام کرد و به رغم اعلام نیاز وزارت انرژی این کشور برای استفاده از نیروگاه باتا آن گفت : احتمال دارد زمانی این امر محقق شود، اما قطعا در طول دوران ریاست جمهوری من نخواهد بود.

وی برخلاف دیدگاه بسیاری از نمایندگان و سناتورهای این کشور افزود: فیلیپین منابع انرژی لازم را برای تامین نیاز خود دارد و در شرایطی نیستیم که نیاز شدیدی به تامین انرژی داشته باشیم.

این درحالی است که برخی رسانه های آسیایی هراز گاه با انتشار گزارشی براین موضوع تاکید دارند که دوترته به رغم موضع اعلام شده در پی احیای نیروگاه باتا آن است.

درمجموع می توان گفت رویای نیل به انرژی هسته ای برای دو کشور اندونزی و فیلیپین آن گونه قوی است که مسئولان دو کشور سال گذشته با امضای تفاهم نامه ای توافق کردند تا امکان سنجی همکاری های مشترک و تبادل تجارب در این زمینه را مورد بررسی قرار دهند.

منبع: ایرنا