تصویب قطع‌نامه‌ تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران منتفی است

اعتمادآنلاین| تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر سال جاری میلادی بر اساس قطعنامه 2231 که برجام نیز ذیل ‌آن تعریف می‌شود، برداشته خواهد شد؛ اما آمریکا و کشورهای عضو برجام با این موضوع مخالف بوده و تلاش می‌کنند تحریم‌های ایران حتی اگر در قالب شورای امنیت دنبال می‌شود، در سازو کار دیگری قرار بگیرد.

«امیرعلی ابوالفتح» تحلیل‌گر مسائل اروپا و آمریکا، درباره فشارهای آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران و تهدید ایران به پایان یافتن برجام با جلوگیری از لغو این تحریم‌ها با توجه به شرایط پیش روی دو کشور،‌ اظهار داشت: آمریکایی‌ها تمام امکانات خودشان را بسیج کردند که این تحریم‌ها در 18 اکتبر 27 مهرماه منقضی شود و صراحتاً گفتند که از هر ابزاری که در اختیار داشته باشند، برای این جلوگیری از لغو تحریم‌ها استفاده می‌‌کنند.

وی با بیان اینکه مسیر تمدید تحریم‌ها نیاز به رأی مثبت همه اعضای دائم شورای امنیت به ویژه روسیه و چین دارد که قویاً با این تمدید مخالفت کرده‌اند، گفت: پیش‌نویسی در اختیار اعضای شورای امنیت قرار گرفته است که اگر آمریکا خواهان به رای گذاشتن آن باشد به احتمال قوی به یقین، روسیه و چین یا یکی از این دو کشور آن را وتو می‌کنند، بنابراین تصویب یک قطع‌نامه جدید مبنی بر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران منتفی است.

این کارشناس مسائل بین‌المللی افزود: آمریکایی‌ها پلن[نقشه] دومی دارند و مدعی هستند که چون نامشان در قطعنامه 2231 درج شده است و این قطع‌نامه همان سند برجام است، بنابراین خودشان را محق می‌دانند به مکانیزم تعبیه شده در برجام متوسل شوند و درخواست جلسه کمیسیون حل اختلاف کنند و پس از طی کردن فرآیند آن به موضوع مکانیزم ماشه برسند و تمامی تحریم‌های شورای امنیت از جمله تحریم‌های تسلیحاتی بدون اینکه نیاز به رای گیری و خطر وتوی روسیه و چین وجود داشته باشد را بازگردند. این ادعای آمریکایی‌ها نه مورد پذیرش روسیه و چین و نه اروپایی‌ها قرار نگرفته است.

وی اضافه کرد: در نشستی که مدتی پیش به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد و آقای ظریف نیز در آن صحبت کرد؛ نماینده آلمان صراحتاً گفت «اگر بناست مکانیزم ماشه فعال شود این اروپایی‌ها هستند که باید آن را انجام دهند»؛ به نوعی پیامی داشت برای آمریکایی‌ها که شما حق استفاده از این مکانیزم را ندارید و اگر بنا باشد تحریم‌ها بازگردانده شوند این اروپایی‌ها هستند که باید تصمیم بگیرند.

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجه با بیان اینکه در مذاکراتی که بین مقام‌های آمریکایی و اروپایی انجام شده، اروپایی‌ها یک راه حل بینابینی را مطرح کرده‌اند، اما از طرف دیگر نیز موافق برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیستند و معتقدند که این تحریم‌ها باید بماند، ادامه داد: آمریکایی‌ها ادعا دارند تا زمانی که ایران به کشوری نرمال تبدیل نشود باید تحریم‌ها باقی بماند؛ اما شورای امنیت همیشه تحریم‌ها را مدت‌دار و برای مدت 6 ماه تا یک سال تصویب و بعد دوباره اگر لازم شد آنها تمدید می‌کند، آمریکایی‌ها معتقد هستند که باید یک بار برای همیشه قید زمان را برداشت و ایران را الی الابد در تحریم قرار‌ داد.

وی یادآور شد: اروپایی‌ها معتقدند که باید زمانی را برای تحریم‌ها مشخص کنند و درخواست آمریکا برای تمدید تحریم‌ها به یک دوره زمانی مشخص پیوند بخورد.

همچنین ایران اجازه خرید و فروش سلاح داشته باشد اما به شدت کنترل شده باشد برای اینکه دسترسی ایران به جنگ افزارهای بزرگ و اساسی محدود شود. آمریکایی‌ها راه حل بینابینی اروپا را نپذیرفتند و همچنان مصر هستند که تحریم‌ها دوباره به طور کامل بازگردند و ایرانی‌ها اجازه خرید هیچ‌گونه جنگ افزاری را نداشته باشد.

ابوالفتح در پاسخ به این سوال که حمایت روسیه و چین از ایران تا کجا ادامه پیدا می‌کند و نقش اروپا در تنش‌های بین ایران و آمریکا چه خواهد بود، با بیان اینکه پیش از پاسخ به این سوال باید به این سوال پاسخ بدهیم که «چرا روسیه و چین قبل از برجام به کلیه قطع‌نامه‌های تحریمی علیه ایران رای مثبت دادند و حتی رای ممتنع ندادند؟»، بیان داشت: نگرانی از اشاعه تسلیحات هسته‌ای توسط ایران عاملی بود که روسیه و چین با کشورهای غربی همراه شدند و تحریم‌های ایران را تایید کردند.

بنابراین اگر ایران در بخش‌های نظارتی برجام تجدیدنظر کند و از زیر نظارت‌های بین‌المللی خارج شود دوباره در جهان ترسی ایجاد می‌کند که ایران در حال حرکت و یا در‌ آستانه ساخت سلاح اتمی است، در این شرایط نه فقط اروپایی‌ها بلکه به احتمال قریب به یقین روسیه و چین نیز با آمریکایی‌ها همراه می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: برای همین است که در مقابل خروج آمریکا از برجام، ایران فعلا بخش‌های فنی برجام را کنار گذاشته است، یعنی به لحاظ تعداد و نوع سانتریفیوژ، ذخایر آب سنگین، ذخایر و درصد اورانیوم دیگر ایران به برجام عمل نمی‌کند؛ اما به بخش‌های دیگر بخش‌های نظارتی عمل می‌شود به طوری که ایران پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه به صورت کامل رعایت می‌کند و در مجموع نظارت و بازرسی‌ها بصورت 24 ساعته انجام می‌شود؛ البته آژانس گله‌هایی دارد اما در کل ایران تعهداتش را انجام می‌دهد و گزارش‌های آژانس نیز بر این موضوع صحه می‌گذارند.

ابوالفتح با بیان اینکه گویا روسیه و چین از ایران خواستند که بخش‌های نظارتی برجام همچنان باقی بماند، گفت: در آن صورت روسیه و چین در برابر فشارهای آمریکا مقابله می‌کنند اما اگر ایران وارد حوزه حساس از نظر پکن و مسکو که همان موضوع عدم اشاعه است، شود،‌ موضع روسیه و چین متفاوت از چیزی که اکنون هست، خواهد شد.

این تحلیل‌گر مسائل آمریکا درباره این گزاره که برخی کارشناسان می‌گویند « موضوع تحریم‌های تسلیحاتی بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و اگر لغو شوند شکست سیاسی برای آمریکا به همراه داد اما در عمل باتوجه به اینکه ایران توسط آمریکا و اروپا نیز تحریم تسلیحاتی است، لغو این تحریم‌ها اثری ندارد و واقعی نیستند»، اظهار داشت: این تحریم‌ها حتماً واقعی است که آمریکایی‌ها آنقدر مصر هستند.

این یک بحث راهبردی و استراتژیک است که آمریکایی‌ها معتقد هستند با برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران، موازنه قدرت در منطقه به هم می‌خورد. اگر بود و نبود این تحریم‌ها اهمیت نداشت، آمریکایی‌ها اینقدر برای آن تلاش و تقلا نمی‌کردند.

وی اضافه کرد: البته ایران هم اکنون برای تهیه دارو و مواد غذایی تحت فشار است و آمریکایی‌ها راه‌ها را محدود کردند به طوری که ایران برای تهیه اقلام دارویی دچار مشکل است اما ممکن است روسیه و چین به عنوان کشورهای اصلی صادرکننده سلاح به ایران مکانیسمی تعبیه کنند که شرکت‌هایی با ایران وارد معامله شوند که آمریکا نتواند آنها را تحریم کند. چون بحث حاکمیتی و منافع بزرگ‌تر مطرح است.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌المللی با بیان اینکه آمریکا فقط نگران صادرات سلاح به ایران نیست بلکه نگران صادرات سلاح از ایران نیز هست، تصریح کرد: ممکن است روسیه و چین به ایران سلاح نفروشند یا به خاطر تحریم‌ها مردد شوند؛ اما نمی‌توانند پیبش از اینکه به ایران فشار وارد کنند. ایران می‌‌تواند به راحتی سلاحش را صادر کند و به قول‌ آمریکایی‌ها در اختیار نیروهای مورد حمیات خود قرار دهد.

وی در پایان گفت: وقتی ایران نمی‌تواند کالاهای اساسی و غیرنظامی را خرید و فروش کند، طبیعتا کالاهای نظامی را هم مشکل می‌تواند خرید و فروش کند؛ اما بحث دیگر درباره توازن قدرت است و وحشتی که قدرت کشورهای منطقه دارند که گویی قرار است سیلی از سلاح به ایران سرازیر شود و موازنه قدرتی که بین ایران با عربستان، ترکیه، اسرائیل وجود دارد به هم بخورد و منطقه به سمت بی ثباتی برود. البته این‌ها تبلیغات بوده و واقعی نیست اما آمریکایی‌ها به هرحال نگرانی‌هایی دارند.

منبع: ایلنا