آژانس همیشه بی طرف می ماند / نتایج نمونه‌برداری‌ها در ایران ابتدا به خود ایران اطلاع داده می‌شود

اعتمادآنلاین| مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگویی همکاری‌های سازنده اخیر ایران و آژانس از زمان روی کار آمدنش را تشریح و اظهار کرد که نتایج نمونه‌برداری‌های اخیر از دو محل در ایران پس از پایان بررسی‌ها ابتدا با ایران در میان گذاشته می‌شود و علنی نخواهد شد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه سوییسی نویه سورشر سیتونگ درباره ایران گفت: در زمینه عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای واضح است که ایران در مرکزیت فعالیت ما قرار دارد و در آینده‎ای قابل پیش‌بینی نیز چنین خواهد بود، اما مشکلات دیگری نیز وجود دارند. عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای یک چالش مداوم است و نمی‌توان در این زمینه دست از کار کشید.

گروسی در پاسخ به این سوال که آیا بازرسان آژانس اکنون دسترسی کافی به تاسیسات ایران را دارند، توضیح داد: بیایید کمی به عقب بازگردیم. چهار هفته پس از آن که من روی کار آمدم مشخص شد که ما مشکلی با ایران داریم. خواستار دسترسی به دو محلی شدیم که طبق نشانه‌هایی که داشتیم فکر می‌کردیم ممکن است به مواد یا فعالیت‌های هسته‌ای مرتبط باشند. ایران با استدلال این که ما حق این کار را نداریم، (از ایجاد دسترسی) خودداری کرد. این یک چالش آشکار در نظام نظارت هسته‌ای بود. اگر من این را قبول می‌کردم و ادعای ایران را می‌پذیرفتم که آژانس حق بازدید از یک محل مشخص را ندارد، یک رویه به شدت خطرناک با پیامدهایی بی‌شمار در جاهای دیگر را به وجود می‌آوردم.

گروسی در ادامه با اشاره به این که یک سال طول کشید تا آژانس از زمان ایجاد نگرانی درباره دو محل تعیین شده، به آن‌ها دسترسی پیدا کند، گفت: آیا این یک ضعف است؟ هم آری و هم نه. در هر موردی، بهتر از هر گزینه دیگری بود که می‌توانم به آن فکر کنم. در گذشته موارد مربوط به عدم اشاعه تسلیحاتی وجود داشته‌اند که به شکست منتهی شدند. اگر این بخش را با آن‌چه باراک اوباما رئیس جمهور پیشین آمریکا درباره توافق هسته‌ای وعده داده بود، یعنی بازرسی "در هر جا و در هر مکانی"، هنوز از این استاندارد فاصله زیادی داریم. ایران یک کشور اشغال شده مانند عراق پس از سال 2003 نیست که بازرسان خارجی با حمایت سازمان ملل بتوانند از هرجایی از آشپزخانه‌ها گرفته تا زرادخانه‌های نظامی بازدید کنند. ایران یک کشور مستقل و یک‌پارچه است. بر دو اساس با ما همکاری می‌کند: اقدامات توافق شده نظارتی و پروتکل الحاقی. ممکن است کسالت بار به نظر برسد اما این پروتکل الحاقی انتخاب‌ها و فرصت‌های بیشتری برای بازرسی‌هایمان ایجاد می‌کند.

مدیرکل آژانس در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا پس از این که ایران یکی از دو محلی واقع در آباده را که آژانس نگرانی‌هایی درباره آن داشته است تخریب و پاکسازی کرده است، آیا انجام دادن بازرسی در این محل، اکنون فایده‌ای هم دارد، گفت: بله. ما به روزترین فناوری‎ها برای کشف وجود برخی ایزوتوپ‌ها و مواد هسته‌ای به خصوص با دقت بالا بر اساس نمونه‌برداری محیطی را داریم. آژانس لابراتوار بسیار خوبی خارج از وین دارد که اکنون در آن‌جا مشغول بررسی این نمونه‌ها هستیم.

او در باره این که آیا می‌تواند توضیحی درباره آن‌چه از این بررسی‌ها حاصل شده است، ارائه کند، اظهار کرد: نه بررسی‌ها هنوز ادامه دارند و برای ارائه علنی هم نیستند. اگر چیز مشکوکی پیدا کنیم ابتدا درباره آن با ایران گفت‌وگو می‌کنیم و توضیح می‌خواهیم.

گروسی علاوه بر این در توضیح این که طبق گزارش مطبوعات، ابتدا بر اساس ادعاهایی که از رژیم صهیونیستی مطرح شد، درباره این دو محل در ایران شبهاتی برای آژانس ایجاد شد و آیا این آژانس را در موقعیت دشواری قرار نمی‌دهد که توسط نهادهای سری طرفی که مورد قبول طرف دیگر نیست اطلاعاتی را دریافت کند، بیان کرد: البته که اغلب اوقات این دشواری‌ها ایجاد می‌شود. اما هر کشوری حق دارد در [گردآوری] اطلاعات کمک کند. ما هیچ گاه این[ادعاها و اطلاعات] را بدون بررسی نمی‌پذیریم. اغلب پیش می‌آید که هیچ دلیلی برای این که اقدامی انجام دهیم نمی‌یابیم. مطمئنا این یک موضوع بسیار سیاسی است. اما ما همیشه بی‌طرف می‌مانیم.