چرا صلح آذربایجان و ارمنستان به نفع تهران است؟

اعتمادآنلاین| شارل أبی نادر در المیادین نوشت: به نظر می‌رسد امکان حل سیاسی بحران جنگ بین آذربایجان، اقلیم قره باغ و ارمنستان، رو به افزایش است. این در حالی است که شدت مقابله نظامی میان طرف‌ها همچنان بالاست و هر یک از طرف‌های درگیر نگران آن است که با کاستن از شدت مقابله، با سوء استفاده طرف دیگر مواجه شده و پایگاه‌های نظامی خود را از دست بدهد.

درست است که مقابله به سرعت به سطوح بالایی رسید، اما با افزایش خطر گسترش آن به طرف‌هایی غیر از طرف‌های اصلی، صدا‌های منطقه‌ای و بین المللی شنیده شد که خواستار توقف فوری درگیری‌ها شدند و این مساله نشان دهنده امکان دست یابی به یک راه حل سیاسی، برای جنگ خشونت آمیز در جنوب قفقاز است، که می‌توان آن را در دو نقطه مشخص کرد.

اول: تماس تلفنی بین حسن روحانی و همتای آذربایجانی اش، الهام علی اف و صحبت‌های روحانی مبنی بر اینکه ایران آماده اتخاذ هر گونه اقدامی برای پایان دادن به نزاع قره باغ است و پاسخ علی اف به او در خصوص اینکه امنیت ایران، امنیت آذربایجان است و این کشور اجازه نمی‌دهد درگیری فعلی باعث آسیب رساندن به امنیت دولت‌های همسایه شود. علاوه بر اینکه تهران روز دوشنبه گذشته اعلام کرد برنامه‌ای برای فیصله دادن به درگیری بین آذربایجان و ارمنستان طراحی کرده و اماده بررسی آن به همراه دو طرف است.

دوم: مضمون اظهارات نخست وزیر ارمنستان در مورد اینکه درگیری‌ها در قره باغ باید بر اساس امتیاز‌های متقابل، حل شود و کشورش آماده است تا در رابطه با منطقه، امتیاز‌هایی به آذربایجان بدهد، البته به شرطی که باکو نیز نیت مشابهی داشته باشد. مساله مهمتر آنکه رئیس جمهور ارمنستان، حمایت ترکیه از آذربایجان را دلیل تجدید نبرد‌ها در منطقه و شعله ور شدن مقابله‌ها دانست.

بر این اساس، می‌توان گفت که امکان حل سیاسی بحران، وجود دارد، اما مواضع ایران، بعد مهمی دارد، بخصوص در مورد مضمون دعوت علی اکبر ولایتی مبنی بر اینکه ارمنستان باید از بخش‌هایی از آذربایجان خارج شود، چرا که این دعوت به منزله موضع گیری قدرتمند و جسورانه ایران در مورد حل درگیری است که می‌تواند حساسیت زیادی برای طرف ارمنستانی داشته باشد، حال انکه رابطه بین ارمنستان و ایران، رابطه خوب و ممتازی است. پس چه چیزی باعث شده تا ایران به سمت اتخاذ چنین موضع گیری حساسی حرکت کند؟ و علت خطرناکی ادامه جنگ بین ارمنستان و آذربایجان برای تهران چیست؟

به دور از پیامد‌های جنگ فعلی، در هدف گرفتن مردم بی گناه دو کشور درگیر، که از بُعد انسانی مورد قبول ایران نیست، پیامد‌های مستقیم دیگری از این جنگ، متوجه ایران می‌شود که عبارتند از:

1-در موضوع اسرائیل

این جنگ، برای اسرائیل مهم است، به این دلیل که حضور غیر مستقیمی در آن داشته و پهپاد‌های زیادی را در اختیار ارتش آذربایجان قرار داده است، همین مساله فرصت میدانی گسترده‌ای را برای استفاده اطلاعاتی در مورد ایران، فراهم می‌کند، بویژه در منطقه شمالی آن که هم مرز آذربایجان و قره باغ است.

با اینکه ضرورتا آذربایجان در این هدف استعلامی علیه ایران، همراه با اسرائیل نیست و اسرائیلی‌ها با استفاده از توانایی علمی و تکنولوژیکی خود می‌توانند به تنهایی به اطلاعات مورد نظرشان در مورد ایران دست یابند، این حضور اطلاعاتی فعال اسرائیل در منطقه، خطر استراتژیک بزرگی برای امنیت ملی ایران است.

هر نزدیکی میدانی یا هوایی اسرائیل به خاک ایران، به صورت مستقیم از طریق پهپاد‌ها یا به صورت غیر مستقیم، از طریق کارشناسان سلاح‌های اسرائیلی که به آذربایجان فروخته می‌شود، قطعا فرصت گرانبهایی برای اسرائیل است تا بتواند پایگاه اطلاعاتی خود در مورد ایران و بخصوص منطقه شمالی اش را تکمیل کند، منطقه‌ای که طبیعتا مجهز به سامانه پدافند هوایی و موشکی ایران است.

2-در موضوع تروریسم

تهران و مسکو، اهمیت زیادی به خطر گروه‌های تروریستی می‌دهند که با حمایت ترکیه وارد آذربایجان می‌شوند. منطقه‌ای که در حال حاضر درگیری شدیدی در آن وجود دارد، جنوب شرق قره باغ، در مرز با ایران است و تمرکز تروریست‌ها در حال حاضر در این منطقه است. این امر می‌تواند در آینده برای داخل ایران نیز مشکل ساز باشد، بویژه آنکه حتی در صورت پایان جنگ نیز انتقال این تروریست‌ها به منطقه دیگری، دشوار است و این مساله می‌تواند از سوی آمریکایی‌ها که معروف به اداره نبرد تروریست‌ها هستند، مورد استفاده قرار گیرد، همانطور که در عراق و سوریه اینگونه است و در نهایت می‌تواند به انجام یک عملیات تروریستی، میدانی و نظامی علیه ایران منتهی شود.

با توجه به اینکه این تروریست‌ها همگی سوریه‌ای نیستند و وابسته به ملیت‌ها و دولت‌های مختلفی هستند و پیش از این نیز در سوریه وارد شدیدترین درگیری‌ها با گروه‌های مقاومت نزدیک به ایران شده بودند، امکان گسترش نبرد آن‌ها با ایران، در آینده نزدیک، وجود دارد و طبعا در این راستا، مورد حمایت آمریکا قرار می‌گیرند.

به این ترتیب، ادامه جنگ آذربایجان و ارمنستان کاملا به ضرر ایران است، به اضافه اینکه پایان نیافتن درگیری کنونی، موجب ایجاد شکاف امنیتی در منطقه‌ای می‌شود که دروازه زمینی ورود ایران به شرق است و با توجه به اهمیت فراوان اقتصادی و استراتژیک این دروازه برای ایران، این کشور یافتن راه حلی برای بحران جنگ بین ارمنستان و آذربایجان را ضروری می‌داند و معتقد است که باید نقش میانجی را بین آذربایجان و ترکیه از یک سو و دولت مستقر در قره باغ و ارمنستان از سوی دیگر، ایفا کند.

منبع: انتخاب