چه فرایندی باعث سازش عربی-اسرائیلی شد؟

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- سودان هم بعد از امارات متحده عربی و بحرین به جرگه کشورهای امضاکننده قرارداد سازش با اسرائیل پیوست، این در حالی است که گفته می‌شود چند کشور دیگر از جمله قطر، عربستان و عمان نیز در صف انتظار فراهم شدن فرصت مناسب برای انجام این کار هستند.

آیا واقعاً این سازوکار زاییده سیاست‌های چند سال گذشته ترامپ است یا اینکه برای آن فرایندی طولانی‌مدت از زمان امضای توافقنامه وادی عربه بین اردن و اسرائیل تا به امروز طی شده است؟

چرا جوامع کشورهای عربی، آن‌گونه که در گذشته از آنها انتظار می‌رفت، نسبت به این مقوله دست به اعتراضات خروشان نزده‌اند؟ و از همه مهم‌تر چرا کشورهای عربی با وجود تمامی اختلافات پایان‌ناپذیرشان در یک مساله یعنی حتمی بودن برقراری روابط با رژیم صهیونیستی به نوعی اجماع رسیده‌اند؟

باید اعتراف کرد جریان صهیونیست در کنار اشغال خزنده در سرزمین فلسطین و یهودی‌سازی وجب به وجب آن طی یک قرن گذشته، چند دهه‌ای است که در میان غفلت جوامع اسلامی نفوذ خزنده خود را به عمق اندیشه‌ها و فکر فرد فرد این جوامع آغاز کرده و اکنون به دستاوردهای مهمی در این جنگ فرهنگی‌-فکری رسیده است، به ویژه که در خروجی این جریان‌سازی نتایج سیاسی و حتی نظامی را می‌توان مشاهده کرد.

به گفته کارشناسان، در حالی که جوامع اسلامی و عربی سرگرم درگیری‌های فیمابین و جنگ افراطی‌گری و اعتدال‌طلبی بودند، جریان صهیونیست موفق شد در چند جبهه پرچم پیروزی را بر قله فکر و اندیشه این جهان به اهتزاز درآورد.

این کارشناسان با استناد به منابع و رسانه‌های عربی و حتی عبری برخی از این اقدامات را برمی‌شمرند:

1- اسرائیل اولین اقدام خود را به شکل داخلی و با به‌کارگیری شمار قابل توجهی از جوانان اسرائیلی آغاز کرد. این عده با بهره‌وری از فضای مجازی و راه‌اندازی صفحات فیک به نام‌های عربی، نوعی جو تبلیغاتی ضدفلسطینی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کردند و همچنان نیز پیگیر آن هستند.

2- با توجه به نفوذی که صهیونیست‌ها در شبکه‌های بزرگ اجتماعی و رسانه‌ای جهان همچون یوتیوب دارند، بیشترین هجمه تخریبی به سمت فلسطینیان روانه شد، به نحوی که طی یک دهه گذشته بیشترین کاریکاتورها، فیلم‌ها و مطالب در راستای فلسطینی‌هراسی آن هم به زبان عربی در این شبکه‌ها منتشر شده است.

انتشار اشعار و ترانه‌های ضدفلسطینی گرچه با واکنش فلسطینیان هم مواجه می‌شد، اما همین امر هم منجر به درگیری لفظی و اهانت متقابل بین فلسطینیان از یک سو و دیگر جوامع عربی از سوی دیگر شده و می‌شود.

3- شاید یکی از آشکارترین نمونه‌های تخریب وجهه فلسطینیان نسبت دادن تمامی اقدامات تروریستی و... که در کشورهای عربی و اسلامی رخ می‌دهد به فلسطینیان است، از جمله اعلام مکرر فلسطینی بودن عاملان عملیات انتحاری گروه داعش در عراق؛ رسانه‌های مختلف در یک اقدام کاملاً هماهنگ تقریباً تمامی عملیاتی را که طی دوره بحران داعش در عراق انجام می‌شد به فلسطینیان نسبت می‌دادند و می‌کوشیدند بر فلسطینی بودن عامل انتحاری تاکید کنند.

4- هر نوع موضع یا انتقادی از سوی مسئولان و رهبران فلسطینی علیه کشورها یا مسئولان عربی نیز به شدت در مرکز توجه رسانه‌ها قرار می‌گرفت، این رویکرد که از زمان جانبداری عرفات از صدام حسین در جنگ کویت آغاز شده بود با موضع‌گیری برخی از رهبران گروه‌های فلسطین له یا علیه کشورهای عربی در حوادث و رخدادهای مختلف نیز با ضرباهنگ خاصی همچنان ادامه دارد.

آنچه امروز حرکت جریان سازش عربی نام گرفته در واقع سرعت گرفتن جریانی است که شاید بعد از جنگ 33روزه اسرائیل علیه حزب‌الله آغاز شد و در جریان شکل‌گیری داعش به نقطه اوج خود رسید، و اکنون نیز بعد از بی‌حس کردن عصب واکنش افکار عمومی عربی و اسلامی نسبت به مساله فلسطین، گام بعدی آن که رسمیت بخشیدن به موجودیت اسرائیل در منطقه است، عملیاتی شده است.