دستان خالی آمریکا و عربستان در مسقط؛ مذاکرات حل بحران یمن در عُمان بی‌نتیجه ماند

اعتمادآنلاین| در سایه موفقیت نیروهای صنعاء در عملیات میدانی در استان مأرب که چیزی به آزادسازی کامل آن نمانده، نماینده آمریکا و سازمان ملل که با دست خالی به مذاکرات عُمان رفتند تا شکست میدانی را جبران کنند، با دستان خالی نیز آن را ترک کردند.

به گزارش فارس، رسانه‌های خبری گزارش دادند که نمایندگان آمریکا، عربستان و سازمان ملل در سفر اخیر خود به مسقط، پایتخت عمان، پیشنهاد جدیدی با خود به همراه نداشته‌اند و تنها پیشنهادهای پیشین را تکرار کرده‌اند؛ پیشنهادهایی که صنعاء آن‌ها را در وهله نخست، فرار آنان از شکست در نبرد میدانی در استان مأرب و در وهله دوم، سعی آمریکا برای خلاص شدن از فشارهای داخلی برای متوقف کردن جنگ می‌داند.

تلاش آمریکا برای توافق پیش از آزاد شدن مأرب

روزنامه «الاخبار» لبنان در گزارشی از جدیدترین تحولات دیپلماتیک در پرونده یمن می‌نویسد که آمریکا، انگلیس و عربستان سعودی برای پایان دادن به جنگ کنونی در یمن در حال انجام تلاش‌هایی سیاسی و دیپلماتیک هستند تا به یک راه‌حل دست پیدا کنند چراکه ادامه وضعیت (میدانی در یمن) دیگر به نفع هیچ یک از این کشورها نیست.

این روزنامه لبنانی در ادامه می‌افزاید که تمام طرح‌های پیشین و طرح‌هایی که «تیم لندرکینگ»‌ نماینده آمریکا و «مارتین گریفیتس» نماینده سازمان ملل در امور یمن، در مذاکرات پریروز در مسقط مجددا آن را مطرح کرده‌ا‌ند،‌ از یک سو، مبتنی بر حذف ابزارهای نظامی بود -که صنعاء در این زمینه از برتری برخوردار است- و از سوی دیگر، بر فعال‌سازی مکانیزم‌های اقتصادی و سیاسی تأکید داشته که متجاوزان به یمن در آن دست برتر را دارند.

الاخبار نوشت، ادعاهایی مطرح شده درباره اینکه طرف‌های جنگ از جمله واشنگتن، به دنبال یک الگوی سیاسی هستند که اقتدار باقی‌مانده عربستان سعودی و آبروی این کشور را حفظ کنند؛ اما وقایع سیاسی و روند مذاکرات به‌کل این ادعاها را رد می‌کند چراکه اساس مذاکره آمریکایی-سعودی مبتنی بر سلطه پیدا کردن عربستان و تلاش برای تحمیل آن دسته از خواسته‌هایی است که این کشورها با عملیات نظامی نتوانستند آن را در یمن محقق کنند و اکنون از طریق مذاکره سیاسی و دیپلماسی دنبال تحقق آن هستند.

بر اساس این گزارش، همزمان با سفر لندرکینگ به منطقه، یک موج رسانه‌ای گسترده برای تبلیغ ابتکار سیاسی پایان جنگ یمن به راه افتاد که این موج بر آنچه «جامعه بین‌الملل» خوانده شده بود، استوار بود؛ جامعه بین‌المللی که در این سروصدای رسانه‌ای تمام توان خود را جمع کرده تا به درگیری‌ها در یمن پایان دهد و گفته می‌شود که دیگر کشورهای تأثیرگذار در جهان و منطقه به ادامه این فاجعه رضایت ندارند.

در ادامه این گزارش همچنین توضیح داده شده است که پیش از رسیدن لندرکینگ به مسقط، تبلیغاتی در آمریکا و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس آغاز شد که در آن ادعا شد، فرستاده آمریکا و مارتین گریفیتس در گفت‌و‌گوهای مسقط بر تضمین رسیدن منظم کالا و کمک‌های انسانی به جای جای یمن متمرکز خواهند بود آن هم بدون هیچ گونه مانعی.

الاخبار همچنین اشاره کرد که در کنار این ادعا، ادعای دیگری درباره حمایت از آتش‌بس دائم و بردن طرف‌های جنگ به سوی روند سیاسی مطرح شد.

در ادامه آمده است، امـا رهبری صنعاء می‌داند که واشنگتن و ریاض در تلاش هستند تا پیش از رسیدن نیروهای صنعاء به شهر مأرب [مرکز استان مأرب و قبل از آزادشدن آن به دست نیروهای صنعاء] به یک توافق [سیاسی] دست پیدا کنند [تا مانع شکست در میدان نبرد شود] از این رو آن‌ها در تلاش برای رسیدن به تفاهماتی درباره اصل خواسته‌های یمن در خصوص جدا کردن مسائل انسانی از مسائل سیاسی و نظامی بودند.

این روزنامه لبنانی اشاره می‌کند که به منظور پیش‌دستی از واکنش احتمالی انصارالله، به نظر می‌رسید که دولت آمریکا تحت یک سری فشارهای داخلی نیز برای پایان دادن به جنگ قرار دارد که عمده آن از سوی کنگره متوجه دولت است.

الاخبار نوشت، دولت آمریکا در تلاش است با چسباندن اتهام رد درخواست‌های سیاسی به صنعاء از شر این فشارها رهایی یابد که همراه شدن سناتور «کریس مورفی» رئیس کمیسیون امور اروپا با فرستاده آمریکا در سفر به منطقه به این موضوع اشاره داشت؛ مورفی که در متفق کردن برخی از اعضای کنگره برای مخالفت با جنگ و سیاست‌های داخلی و خارجی «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی نقش بسزایی داشت.

در ادامه این گزارش آمده است، در طرحی که آمریکا از طریق میانجی عمانی به صنعاء ارائه کرد، هیچ پیشنهاد جدیدی در کار نبود و برای همین «عبدالملک العجری» عضو هیأت مذاکره‌کننده یمن در توییتی جالب توجه نوشت: اینکه گفته می‌شود فرستاده‌های آمریکا و سازمان ملل دست خالی از مسقط بازگشتند درست نیست؛ درست‌تر این است که گفته شود، آن‌ها اصلا دست خالی به مسقط آمدند.

اصلی‌ترین موارد مطرح شده در طرح‌ها

این روزنامه لبنانی با گریزی به طرح‌های پیشین، می‌نویسد، طرح‌هایی که نمایندگان آمریکا و سازمان ملل، پیشتر، آن‌‌ها را مطرح کرده بودند بر موافقت مشروط با بازگشایی محدود فرودگاه صنعاء آن هم با پروازهایی مشخص، اجازه به ورود کالا و فرآورده‌های نفتی به بندر الحدیده متمرکز بود؛ اما در تمام این طرح‌های مطرح شده بر سه شرط مهم تأکید شده بود:

1. تبدیل شدن عربستان سعودی از فرمانده جنگ به میانجی صلح میان طرف‌های محلی که این گام به طور کامل جنایت‌های مرتکب شده علیه کشور و مردم یمن را نادیده می‌انگارد.

2. جلوگیری از یمن برای استفاده از منابع قدرت و منابعی که این کشور از آن برای رشد و شکوفایی خود استفاده می‌کند زیرا طرح‌های کنونی و تصمیم‌هایی بین‌المللی که بعدها امکان دارد، اتخاذ شود، بر این امر متمرکز خواهد بود که کشورهای متجاوز و در پس آن‌ها آمریکا، تصمیم صلح و جنگ (ماندن در مرحله نه جنگ نه صلح) و تضعیف حاکمیت ملی کشور از راه کنترل تأسیسات هوایی، دریایی و زمینی را در اختیار داشته باشند.

3. در نظر گرفتن عملیات ارتش یمن در آزادسازی شهر مأرب به مثابه گامی برای از بین بردن روند سیاسی و پیچیده کردن راه‌‌حل‌های احتمالی در آینده با در نظر گرفتن بازتاب این اقدام نظامی بزرگ بر تغییر روند جنگ یمن و از دست رفتن برگه دولت مستعفی که مأرب مرکز اصلی نظامی و اقتصادی آن به شمار می‌رود.

الاخبار در ادامه اشاره می‌کند که «محمد عبدالسلام»‌ رئیس هیأت مذاکره‌کننده صنعاء پس از شکست مذاکرات مسقط، در حساب کاربری خود در شبکه توئیتر نوشت: «از نبردی جزئی صحبت می‌کنند و کشور محاصره شده یمن را رها کرده‌اند.

این محدود کردن جنگ نه‌تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه آن را تشدید می‌کند و به برقراری صلح در یمن کمکی نمی‌کند و تنها مدت زمان جنگ را به درازا می‌کشاند. هر گونه فعالیت جدید شورای امنیت قابل تحقق نخواهد بود مگر زمانی که در راستای منافع یمن باشد و حق امنیت و حاکمیت این کشور را در نظر بگیرد».

در عین حال، رسانه‌های نزدیک به ائتلاف سعودی-اماراتی پس از شکست آمریکا در این مذاکرات مدعی شدند که هیأت مذاکره‌کننده صنعاء بند مربوط به آتش‌بس فراگیر ابتکار ریاض و اعلام سازمان ملل را رد کرده است و در مقابل، خواستار متوقف شدن حملات هوایی به ازای پایان دادن به حملات پهپادی و بالستیکی در عمق خاک عربستان سعودی شده‌اند.

این رسانه‌ها همچنین مدعی شده بودند که هیأت صنعاء، در عین حال، صحبت از حمله به شهر مأرب را رد کردند.

با این حال، الاخبار خاطر نشان می‌کند که سیاست مذاکره یمن مبتنی بر جدایی مسائل انسانی از مسائل سیاسی و نظامی است از این رو این احتمال وجود ندارد که چانه‌زنی درباره رفع کامل محاصره صورت بگیرد و از طرفی دیگر، هیأت صنعاء اجازه ورود به بحث نظامی و سیاسی پیش از برداشته شدن کامل محاصره را ندارد.