چالش جهانی واکسن کرونا؛ پس از کشف، تامین و احتکار، اکنون انقضا

اعتمادآنلاین| روزنامه ال پائیس اسپانیا نوشت: در حالی که جهان هنوز چالش تولید واکسن علیه کووید-19 برای پوشش دهی کل جمعیت خود را حل نکرده ، چالش جدیدی در آستانه ظهور است؛ "جلوگیری از انقضای صدها هزار دوز واکسن تولید شده پیش از تجویز".

به گزارش ایرنا، این نشریه اسپانیایی در ادامه نوشت: جهان امسال برای پشت سر گذاشتن بدترین بیماری همه‌گیر در یک قرن گذشته به 10 تا 14 میلیارد دوز واکسن برای هفت میلیارد و 800 میلیون نفر جمعیت ساکنان زمین نیاز دارد اما به عقیده کارشناسان، اینکه کشورهای ثروتمند با احتکار عظیم واکسن‌ها، فقیرترین کشورهای جهان را در صف دریافت قرار داده اند، نه تنها تاسف برانگیز است بلکه با تحمیل برنامه‌ای نامشخص و نا منظم از زمان دریافت محموله‌های واکسن و نزدیک شدن تاریخ انقضا، هرگونه برنامه‌ریزی و آماده سازی نظام‌های بهداشتی را مختل کرده اند.

به نوشته ال پائیس، گذشته از احتکار ذخایر واکسن در کشورهای ثروتمند که گذشتن تاریخ انقضای دوزها را به چالشی تاسف برانگیز تبدیل کرده اما در آفریقا با کمترین میزان ایمنی‌زایی و پایین ترین میزان دسترسی به محموله‌های واکسن، ضعف شدید نظام بهداشتی و ناتوانی در توزیع به موقع سبب شده تا مسئله انقضای اکسن در این منطقه نیز معضلی جدی تلقی شود. تا کنون 20 هزار دوز واکسن کرونا در مالاوی و 50 هزار دوز در سودان جنوبی که تاریخ انقضایشان 13 آوریل (24 فروردین) بوده است، از بین رفته اند.

«دیمیتری اِینیکِل» عضو دفتر اروپایی پزشکان بدون مرز در بروکسل گفت: ما تجربه موفقیت آمیز واکسیناسیون گسترده در آفریقا در سال‌های گذشته را داریم اما این نیازمند برنامه‌ریزی است.

به نوشته این نشریه اسپانیایی، کانادا کشوری است که نسبت به جمعیت 37 میلیونی خود، بیشترین دوزهای واکسن (بیش از 400 میلیون) را خریداری کرده است. اگر چه بخشی از این قراردادها مربوط به آینده است اما بدبینی‌ها به واکسن آسترازنکا و عقب نشینی شهروندان این کشور از دریافت این واکسن، خطر از دست رفتن حجم گسترده واکسن‌ها در آینده نزدیک را افزایش داده است. بر اساس نظرسنجی انجام شده از هر سه کانادایی، یک نفر به دریافت این واکسن تمایل دارد.

«پدی هایدو» وزیر بهداشت کانادا به تازگی در نامه به مقام‌های بهداشتی استان‌ها از آنها خواست تا از منقضی شدن هزاران دوز واکسن آسترازنکا در صورت ناتوانی در تزریق دوزها تا پایان ماه جاری میلادی (می/ اردیبهشت- خرداد) جلوگیری کرده و آن‌ها را در اختیار استان‌هایی قرار دهند که ظرفیت این کار را دارند.

هر چند مشخص نیست چه تعداد واکسن آسترازنکا در معرض منقضی‌شدن است، اما انتاریو در تلاش است 45 هزار دوز واکسن آسترازنکا را تا پایان ماه جاری مصرف کند. 10 هزار دوز دیگر از همین واکسن که اکنون در اختیار این استان قرار دارد، ژوئن امسال (خرداد- تیر) فاسد خواهند شد.

به نوشته ال پائیس به نقل از رسانه‌های محلی، خرید حجم گسترده واکسن فایزر- بیون‌تک برای جمعیت هفت و نیم میلیون نفره هنگ کنگ نیز تا سه ماه آینده دردسرساز خواهد شد. این ذخیره عظیم واکسن سبب شده تا هنگ کنگ به منظور تشویق شهروندان به دریافت واکسن، جایزه قرعه کشی یک دستگاه آپارتمان به ارزش بیش از یک میلیون یورو برای واکسینه شده ها تعیین کند.

در ادامه این گزارش آمده است: کشورهای مختلف با واقعیت‌های متفاوت مواجه هستند اما «گییِم لوپز کاساسنوواس» مدیر مرکز تحقیقات اقتصادی و بهداشتی دانشگاه فابرای بارسلونا معتقد است: کشورهای ثروتمند با خرید گسترده محموله‌های واکسن، چندین برابر نیاز خود سیاستی در راستای امنیت حداکثری اجرا کرده و ارسال دوزهای اضافی را به زمانی مطمئن تر موکول کرده اند اما این دسته تدابیر دارای هزاران مشکل لجستیکی و خطرات بزرگ و کوچک است.

«متیو هِردر» مدیر موسسه حقوق پزشکی دانشگاه دالهاوزی کانادا نیز از «رویکرد به شدت ملی‌گرایانه دولت‌های جهان به رغم آگاهی از این مطلب که همه‌گیری تهدیدی جهانی است» انتقاد کرد و گفت: تا کنون هر گونه ابتکار عملی که می‌توانست دسترسی و توزیع واکسن‌ها را بهبود بخشد، مورد حمایت کشورهای ثروتمند قرار نگرفته است.

این نشریه اسپانیایی در ادامه به مسئله تصویب معافیت ثبت اختراع واکسن کرونا از سوی سازمان تجارت جهانی پرداخت و نوشت: شرکت‌های دارویی که دفاتر اصلیشان عمدتا در کشورهای ثروتمند است، علاقه ای به واگذاری این حق مالکیت حقوقی نداشته و این امر مانع بزرگی در مسیر ورود تولیدکنندگان جدید و افزایش تولید واکسن است.

این همان اتفاقی است که اکتبر گذشته (مهر 99) پیرامون پیشنهاد هند و آفریقای جنوبی برای تولید داروها و تجهیزات پزشکی مقابله با کووید-19 به سازمان جهانی بهداشت رخ داد؛ پیشنهادی که با رد شدن از سوی اتحادیه اروپا، آمریکا، ژاپن، سوئیس و سایر کشورهای ثروتمند به بن بست رسید.

نشریه ال پائیس اسپانیا پیشتر نیز پیرامون توزیع نابرابر واکسن کووید-19 نوشت: تا زمانی که ویروس آزادانه در سایر نقاط زمین در حال گردش است، خطر ظهور گونه‌های جدید و از بین رفتن اثربخشی واکسن‌هایی که تا امروز تزریق شده است، وجود دارد. بنابراین «هیچکس در امان نخواهد بود، اگر همه در امان نباشند».