ائتلاف‌های انتخاباتی در عراق؛ نگاهی به آرایش سیاسی شکل گرفته تاکنون
هرچه به برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی عراق نزدیک می‌شویم؛ تحرکات گروه‌های سیاسی بیشتر می‌شود و به سرعت ائتلاف‌های سیاسی در حال ظهور هستند.
اعتمادآنلاین| عراق اولین تجربه انتخابات زودهنگام پارلمانی پس از سال 2003 را تجربه می‌کند. پس از 18 سال از حمله به عراق و تغییر رژیم صدام، بار دیگر تحولی جدید در تاریخ بغداد آکنده از کودتاها و خونریزی رخ داد تا خواسته مردمی بر برگزاری انتخابات زودهنگام باشد.
به گزارش تسنیم، موعد برگزاری انتخابات دهم اکتبر آینده اعلام شده است اما برخی درباره اینکه در موعد مقرر برگزار شود شک و تردید دارند و حتی اینکه انحلال پارلمان را در فاصله اندک چند روز مانده به برگزاری آن تعیین کرده‌اند در واقع به نوعی شک و تردید درباره انتخابات زودهنگام قلمداد کرده‌اند، اما دولت و کمیساریای عالی انتخابات عراق تاکید کرده است که در موعد مقرر برگزار خواهد شد.
موضوع دیگری که درباره این انتخابات وجود دارد بحث نظارت بر آن است که کمیساریای عالی انتخابات از 54 سفارت و 21 سازمان بین المللی برای ارسال ناظران خود دعوت به عمل آورده است.
همچنین چند روز قبل هم «فؤاد حسین»، وزیر امور خارجه عراق از اتحادیه عرب خواست که ناظرانی برای نظارت بر انتخابات زودهنگام عراق اعزام کند.
ائتلاف بندی‌ها
با نزدیک شدن موعد انتخابات پیش از موعد عراق که بسیاری آن را سرنوشت‌ساز دانسته‌اند، تشکل‌های سیاسی وارد رایزنی‌ها برای تشکیل ائتلاف‌های جدید شده‌اند.
اکثر احزاب سیاسی در عراق مشتاق ورود به ائتلاف‌های انتخاباتی نیستند. این به دلیل قانون جدید انتخابات است که براساس نظام تک رایی و حوزه‌های انتخابیه کوچک (329 کرسی توزیع شده در 83 حوزه انتخابیه) است که به احزاب سیاسی این امکان را می‌دهد تا قدرت ویژه خود را بدون ائتلاف با سایر احزاب نشان دهند.
ثبات ائتلافات شیعی
بر اساس برآوردها روند سیاسی در عراق ائتلاف‌های سیاسی از ثبات برخوردار هستند.
ائتلاف‌های برگرفته از گروه‌های شیعه به ترتیب زیر است:
1-ائتلاف فتح به رهبری «هادی العامری» و «قیس الخزعلی» که گروه‌های شیعی از جمله جنبش «بدر»، «صادقون» را شامل می‌شود.
«نعیم العبودی» نماینده وابسته به فراکسیون «صادقون» در پارلمان عراق ضمن تاکید بر یکپارچگی ائتلاف فتح هرگونه تشتت در این ائتلاف را رد کرد و گفت که این ائتلاف به شکل یکپارچه و متحد در انتخابات وارد خواهد شد.
وی همچنین اعلام کرد: برخی شخصیت‌های سنی به ائتلاف فتح ملحق خواهند شد.
2- ائتلاف دولت قانون به رهبری «نوری المالکی» نخست وزیر پیشین عراق که جنبش اراده و حزب الله عراق و جنبش جوانان و برخی گروه‌های وابسته به حزب الدعوه از جمله این ائتلاف هستند.
3- ائتلاف «العقد الوطنی» به ریاست فالح الفیاض رئیس سازمان حشد شعبی.
4-ائتلاف نیروهای دولت ملی به رهبری «عمار حکیم» که «حیدر العبادی» نخست وزیر سابق عراق رهبری شورای ریاستی آن را بر عهده دارد. حزب کنگره عراق هم در این ائتلاف جای دارد.
5-جریان صدر به رهبری مقتدا صدر که بدون شریک(سیاسی) وارد رقابت انتخاباتی خواهد شد. این جریان حاضر به ائتلاف با هیچ گروهی نشده است هرچند مذاکراتی را برای ائتلاف‌های بعد از انتخابات آغاز کرده است.
6- ائتلاف نصحح (تصحیح ) به رهبری همام حمودی که شامل مجلس اعلای اسلامی و سازمان عمل اسلامی می‌شود.
«مصطفی الکاظمی»، نخست‌وزیر عراق، نیز که زمزمه‌هایی از تلاش وی برای تشکیل ائتلافی و حمایت از آن مطرح شده بود اعلام کرد که در انتخابات نامزد نخواهد شد و تشکلی سیاسی را که به وی منسوب می‌شد، منحل کرد.
«ایاد علاوی»، رئیس ائتلاف الوطنیه، نیز با انتشار بیانیه‌ای از تشکیل ائتلاف «جبهه ملی مدنی» که متشکل از چند تشکل و شماری از چهره‌های سیاسی و جوانان تظاهرات است خبر داد و تأکید کرد که در سرتاسر عراق نماینده معرفی خواهد کرد.
ائتلاف الوطنیه به رهبری «ایاد علاوی» که مجموعه ای از تشکل‌های مختلط اسلامی و لیبرال دمکرات به شمار می رود به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران به دلیل ضعفی که در روند سیاسی و پارلمان نشان داده، چندان توفیقی در انتخابات آتی نخواهد داشت.
این گروه که در انتخابات گذشته 26 کرسی به دست آورد، انتظار می‌رود بر اساس تحولاتی که عراق در پس آن شاهد بود، با ریزش آرای مردمی مواجه شود بویژه اینکه گروه مزبور نتوانست راه حل یا اثرگذاری قابل ذکری در روند سیاسی عراق برجای بگذارد.
برخی معتقدند که روی گردانی حامیان خارجی مانند اعراب و آمریکا از این گونه گروه‌ها و اهتمام آنها به سمت گروه های نوظهور با خطاب تند ضد اسلامی باعث شده است که این گروه از مقبولیت اجتماعیش در عراق کاسته شود.
تشتت ائتلاف سنی
رهبران سنی سه ائتلاف تشکیل داده اند؛
نخست، ائتلاف عزم العراق به رهبری «خمیس الخنجر». این ائتلاف به دیدگاه ترکیه و قطر نزدیک است.
اعضای تشکیل دهنده این ائتلاف سیاسی عبارتند از:
خالد العبیدی
سلیم الجبوری
صلاح مزاحم الجبوری
مثنى السامرائی
محمد الکربولی
جمال الکربولی
راکان الجبوری
سلمان اللهیبی
محمد العبد ربه
قتیبه الجبوری
تشکلات آن اهل سنت صلاح الدین، حزب الحل، تشکیل اهل سنت دیالی در این ائتلاف هستند. این ائتلاف یکی از قوی‌ترین ائتلاف سنی در انتخابات آتی محسوب می‌شود و رقابت شدیدی با ائتلاف تقدم الوطنی برای به دست آوردن آرای سنی‌ها دارد.
دوم،ائتلاف «تقدم الوطنی» که نسل دوم از سیاستمداران سنی است که نزدیک به عربستان و امارات است.
«الحلبوسی» که گرایش زیادی به دنیای غرب دارد این بار می‌کوشد تحت عنوان گروه سیاسی «تقدم الوطنی» به تنهایی در انتخابات آینده ورود کند و «مشعان الجبوری» از شخصیت‌های برجسته اهل سنت تاکید کرده است که الحلبوسی مورد حمایت خارجی گسترده‌ای در جهان عرب قرار دارد.
وی اضافه کرده است که بسیاری از ثروتمندان جهان عرب از «الحلبوسی» حمایت کرده و همچنان یکی از گروه‌های سیاسی مهم در انتخابات آینده به شمار می‌رود.
پیش از این برخی گزارش‌ها امارات متحده عربی را یکی از مهمترین حامیان عربی گروه الحلبوسی معرفی کرده بود.
کارشناسان یکی از ویژگی های الحلبوسی در مقایسه با دو رقیب سیاسی خود را انعطاف سیاسی او می‌دانند که می‌تواند زمینه ائتلاف بین او با دیگر ائتلاف ها از جمله شیعیان و کردها را فراهم کند در حالی که دو گروه دیگر صرفا به ائتلاف‌های فرقه‌ای پایبندی نشان داده‌اند.
جریان‌های سیاسی سنی استان الانبار جزو این ائتلاف هستند. حلبوسی به دنبال ائتلاف با کردها و شیعیان هم هست.
سوم، ائتلاف طرح ملی برای نجات به ریاست «اسامه النجیفی» و مشارکت شخصیت‌هایی از استان نینوا.
بسیاری کارشناسان معتقدند که رقابت سیاسی در داخل اهل سنت در انتخابات آینده، بین ائتلاف «الخنجر» و «الحلبوسی» منحصر می‌شود و «اسامه النجیفی» رئیس پیشین پارلمان و رهبر «جبهه نجات» از شانس کمتری برای کسب حداکثری کرسی های پارلمان برخوردار است.
این ائتلاف شامل جریانات سیاسی سنی در استان موصل در راس آنها «الکتله الموصلیه» به ریاست «النجیفی» است.
با نگاهی به ائتلاف بندی‌ها سنی می‌توان گفت که تشتت ویژگی بارز این گروه‌هاست و این مفهومش این است که آرای رای دهندگان سنی دچار تشتت خواهد شد و طیف‌های این ائتلافات به دنبال منافع انتخاباتی و پارلمانی هستند و عراق و طیف سنی برای آنها اهمیت چندانی ندارد. رقابت اصلی همانطور که گفته شد میان «عزم العراق» و «تقدم الوطنی» در استان‌های سنی نشین به ویژه الانبار است.
ائتلاف بندی کُردها
گروه‌های سیاسی کُرد اقلیم کردستان عراق نیز با دو تشکل عمده ائتلاف کردستان و حزب دموکرات کردستان در انتخابات شرکت خواهند کرد که شامل ائتلاف کردستان به ریاست لاهور شیخ جنگی از اعضای ارشد ائتلاف ملی کردستان است و متشکل از اتحاد میهنی کردستان و جنبش تغییر است.
در حالی که برخی اعضای برجسته حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق 12 سال قبل در انتقاد از عملکرد این حزب از آن جدا شده و در 2009 «جریان تغییر» را ایجاد کردند، برخی گزارش‌ها حاکی است که جریان تغییر درصدد ائتلاف با اتحادیه میهنی کردستان عراق در انتخابات آینده و تشکیل ائتلاف کردستان است.
ائتلاف‌های دیگر
فهرست جنبش‌های سیاسی که بارزترین فهرست آن «خانه ملی» و «اتحادیه کار و حقوق عراق» و «جنبش امتداد» و نیز «اتحادیه عراق» و سایر فهرست‌هایی است که در این انتخابات رقابت خواهند کرد.
همچنین گفته می‌شود شخصیت‌هایی از طیف‌های مختلف شامل عشایر، چهره‌های دانشگاهی و از شوراهای منحل شده استان‌ها و نیز چهره‌های ورزشی و برخی وزیران و نمایندگان سابق و کنونی و برخی سیاستمداران مستقل در بیشتر استان‌های عراق به شکل مستقل در انتخابات آینده شرکت خواهند کرد.
ائتلاف صدر با بارزانی به کجا رسید؟
چندی قبل،«هوشیار عبدالله» نماینده مجلس عراق از استان سلیمانیه، از توافق سیاسی میان حزب دموکرات کردستان به ریاست «مسعود بارزانی» و جریان صدر برای ترسیم نظام حکومت در عراق در مرحله آینده خبر داده بود.
عبدالله در پیغامی توئیتری تأکید کرده بود که نمایندگان جریان صدر و حزب دموکرات تاکنون 14 دیدار داشته‌اند که هدف از آن رسیدن به توافقی است که به موجب آن «حزب دموکرات به جریان صدر به عنوان تنها مرجع تصمیم‌گیری سیاسی شیعیان نگاه می‌کند و جریان صدر به حزب دموکرات به‌عنوان تنها مرجع تصمیم‌گیری سیاسی کردها».
وی افزود که دیدارهای دو طرف برای توافق نهایی ادامه دارد و این پرسش را مطرح کرد که نوع نظام سیاسی آینده عراق چگونه خواهد بود.
این نماینده کُرد تأکید کرد که در سال 2003 دو حزب اصلی کرد با شیعیان برسر نحوه تقسیم قدرت به این توافق رسیدند که بغداد دست شیعیان و اربیل دست کردها باشد و افزود که آن توافق میان کردها و حزب الدعوه بود و اکنون مسعود بارزانی در پی احیای آن با جریان صدر است.
مشارکت 3 هزار و 523 نامزد
کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق بیان کرد: زمان تعیین شده یعنی دهم اکتبر حتمی و غیرقابل تغییر است؛ زیرا انتخابات آینده برای ثبات کشور و نشان دادن اراده رای دهندگان از طریق صندوق‌های رای حائز اهمیت بسیار زیادی است.
قرار است 44 ائتلاف سیاسی عراقی از جمله 267 حزب که همگی مجوز دارند، در انتخابات آینده رقابت داشته باشند.
تعداد نامزدها حدود سه هزار و 523 نفر است که یک هزار و دو نفر آنان از سوی ائتلاف‌ها هستند و یک هزار و 634 نفر از سوی احزاب دیگر معرفی شده‌اند اما نامزدهای مستقل بالغ بر 887 نفر هستند و از نظر تعداد کل نامزدها ، سهمیه زنان 25 درصد در نظر گرفته شده است و تعداد نامزدهای زن نیز 936 نفر است.
دیدگاه تان را بنویسید