حملات آمریکا علیه نیروهای مردمی عراق و سوریه توجیه حقوقی ندارد

اعتمادآنلاین| احمد مومنی راد با نامشروع دانستن حملات آمریکا به نیروهای بسیج مردمی در عراق و سوریه تصریح کرد: تجاوز آمریکا به خاک کشورهایی که کاخ سفید ادعا می کند در آنها گروه های تروریستی حضور دارند سال‌هاست به شکل های گوناگون ادامه دارد. اخیرا ایالات متحده حملات شدیدی علیه حشدالشعبی در عراق و نیروهای بسیج مردمی در سوریه ترتیب داد که این قبیل اقدامات آمریکا در پاکستان و افغانستان نیز سابقه دیرینه دارد.

به گزارش ایرنا، وی با بیان اینکه حملات آمریکا به نیروهای بسیج مردمی در دو کشور سوریه و عراق نقض صریح حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد است، خاطرنشان کرد: منشور ملل متحد مهمترین سندی است که کشورهای عضو سازمان ملل امضا کرده و متعهد شده‌اند به مفاد آن پایبند باشند.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران درباره مفاد منشور ملل متحد گفت: اگر بخواهیم به منشور ملل متحد استناد کنیم، بند 1 ماده 2 منشور ملل متحد اشاره می کند که کشورها با هم برابر هستند و این بند حاکمیت مساوی کشورها را به رسمیت می‌شناسد.

معنای آن این است که در حالت عادی، هیچ کشوری نمی‌تواند بگوید من نسبت به کشور دیگر برتر هستم و نسبت به آن حاکمیت دارم و اجازه دارم که خودم را برتر بدانم.

مومنی‌راد افزود: بند 7 ماده 2 منشور هم به لزوم عدم مداخله در امور داخلی کشورها اشاره دارد. بند4 ماده 2 منشور هم به موضوع عدم توسل به زور اشاره می‌کند و می‌گوید کشورها وقتی با هم برابر هستند طبیعتا در تعاملات بین المللی هیچ کشوری مجوز این را ندارد که در رابطه با کشورهای دیگر از قدرت نظامی استفاده کند.

وی با بیان اینکه اصل برابری حاکمیت دولت‌ها و اصل عدم توسل به زور و اصل عدم مداخله از اصول اساسی حقوق بین الملل هستند، گفت: منشور ملل متحد صریحا استفاده از زور و دخالت در دیگر کشورها را ممنوع اعلام کرده است اما آمریکا سال‌هاست که به خود اجازه می دهد این اصل را زیرپا بگذارد و حمله به افغانستان، عراق، سوریه و دیگر کشورها در دهه‌های اخیر تنها نمونه‌هایی از این نقض عهد از سوی ایالات متحده است.

این کارشناس ارشد حقوق، استدلال آمریکا برای توجیه حملات به نیروهای مردمی در عراق و سوریه را قابل پذیرش ندانست و افزود: آمریکا استدلال می‌کند که براساس ماده 51 منشور ملل متحد به نیروهای مردمی حمله کرده است و این در حالی است که ماده 51 منشور در خصوص دفاع مشروع است و دفاع مشروع هم شرایطی دارد و تا این شرایط احراز نشود، کشوری نمی‌تواند با استناد به این ماده به کشورهای دیگر حمله کند.

مومنی راد با اشاره به استناد برخی مقامات آمریکایی به دفاع پیشگیرانه یا دفاع پیشدستانه در توجیه حملات به نیروهای مردمی گفت: نظریات مربوط به دفاع پیشگیرانه یا دفاع پیشدستانه هنوز در حقوق بین الملل خیلی جا پیدا نکرده‌اند و به عنوان مفاد حقوقی برای استناد پذیرفته نشده‌اند. برخی حقوقدانان این نظریات را قبول دارند اما بسیاری از حقوقدانان این نظریات را رد کرده‌اند. بر فرض اینکه این دیدگاه هم پذیرفته شود، اعمال آن مبتنی بر شرایطی است.

آمریکا شروط حمله پیشدستانه را هم رعایت نمی‌کند

وی خاطرنشان کرد: حقوقدانانی که نظریات مربوط به دفاع پیشگیرانه یا پیشدستانه را پذیرفته‌اند شروطی برای این اقدامات مقرر کرده اند و تا وقتی که این شروط محقق نشود، هیچ کشوری حق اقدام نظامی پیشگیرانه یا پیشدستانه را ندارد. متاسفانه شاهد هستیم که هیچ کدام از شروط حقوقی برای اقدام نظامی پیشگیرانه یا پیشدستانه علیه نیروهای مردمی محقق نشده اما شاهد استناد مقامات آمریکایی به این نظریه ها برای توجیه اقدامات ضدبشری در سراسر جهان هستیم.

استاد حقوق دانشگاه تهران گفت: بر اساس موافقتنامه امنیتی سال 2018 بین بغداد و واشنگتن، آمریکا باید با هماهنگی دولت عراق با نیروهای تروریستی مبارزه کند نه اینکه به نیروهای حشد الشعبی که نیروی رسمی عراق در دفاع از این کشور هستند حمله کند؛ اینگونه اقدامات آمریکا نقض آن موافقتنامه هم محسوب می‌شود.

مومنی‌راد، اقدامات ادعایی ایالات متحده علیه تروریسم را دارای استاندارد دوگانه عنوان کرد و گفت: نتیجه مبارزه با تروریسم به صورت ادعایی این است که به اعتراف خود مقامات آمریکا داعش را ایجاد می‌کنند و ایران را که در صف مقدم مبارزه با این گروه تروریستی قرار دارد را حامی تروریسم معرفی می‌کنند. ایالات متحده سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی که به اذعان و اعتراف در مبارزه با تروریسم پیشگام و به واقع قهرمان مبارزه با تروریسم بود را در لیست سیاه تروریستی قرار داد و نهایتا به شهادت رساند.

وی به رسوایی آمریکا در مجامع حقوق بشری اشاره کرد و گفت: اخیرا 113 سازمان و گروه حقوق بشری فعال در حوزه آزادی‌های مدنی و صلح در آمریکا و دیگر نقاط دنیا طی نامه‌ای به رییس جمهوری آمریکا، حملات علیه بسیج مردمی عراق و سوریه را نامشروع و غیرقانونی اعلام و محکوم کردند.

این حقوقدان افزود: همچنین 41 نفر از دیپلمات‌ها، مسئولان امنیتی و دفاعی و شخصیت های برجسته ایالات متحده نیز طی نامه سرگشاده‌ای از بایدن خواستند به برجام برگردد و این مواجهه غیرمشروع و غیرقانونی با ایران را کنار بگذارد. اینها همه قرائن و شواهدی است که نشان می دهد حتی در داخل آمریکا، سیاست های یکجانبه و تجاوزطلبانه ایالات متحده به هیچ وجه پذیرفته نیست.

مومنی راد گفت: چه حقوق بین الملل عرفی و چه حقوق بین الملل موضوعه نمی‌تواند هیچ مشروعیتی را به حملات آمریکا علیه نیروهای بسیج مردمی عراق و سوریه بدهد. حملات آمریکا به حشدالشعبی و نیروهای بسیج مردمی سوریه و حتی در گذشته حملات پهبادی و موشکی به مناطقی در افغانستان و پاکستان هرگز مورد تایید حقوق بین الملل نیست و اقدام غیرمشروع محسوب می‌شود.

اقدامات آمریکا در منطقه ریشه در انگاره‌های غلط دارد

وی، تجاوز آمریکا به حقوق دیگر کشورها را برگرفته از ریشه های فکری غلط دانست و افزود: اینکه برخی نظریه‌پردازان روابط بین الملل صحبت از این می‌کنند که حق با صاحبان قدرت است از انگاره‌های غیرصحیح برخی از تئوریسین‌های سیاسی و روابط بین الملل است که این موضوع را در راستای منافع قدرتمندان به افکار عمومی القا کرده‌اند.

این کارشناس ارشد حقوق بین الملل گفت: اینکه قدرت مشروعیت و حقانیت می‌آورد و در روابط کشورها قدرت است که حرف اول را می زند انگاره غیرصحیحی است و به لحاظ حقوقی و سیاسی پذیرفته نیست اما متاسفانه قدرت‌های بزرگ در راستای اهداف خودشان از این انگاره ها استفاده می کنند.

مومنی راد به ایجاد سازمان ملل بعد از دو جنگ جهانی اول و دوم اشاره کرد و گفت: بعد از دو جنگ خانمان سوز جهانی، رهبران جهان به این نتیجه رسیدند که جنگ نباید باشد و سازمان ملل به این منظور تاسیس شد و منشور ملل متحد به همین خاطر نوشته شد. سازمان‌های بین المللی تاسیس شدند تا صلح و امنیت جهانی توسط جنگ‌طلبان تهدید نشود اما متاسفانه با رویکردی که قدرت های بزرگ دارند شاهد تکرار جنگ‌ها، بحران ها و تنش‌های فاجعه بار در جهان هستیم.

وی، وضعیت عراق، سوریه، یمن، افغانستان و دیگر کشورهای درگیر جنگ را حاصل تلاش قدرت‌ها برای چپاول منابع منطقه ارزیابی کرد و گفت: حقوق بین الملل تلاش کرده که جنگ‌طلبی قدرت‌ها را مهار کند ولی جاهایی موفق به مهار آنها نشده است. گرچه حقوق بین‌الملل در ایجاد نظام بین الملل در دنیا موثر بوده است ولی متاسفانه سازمان ملل که متولی حفظ صلح و امنیت بین‌الملل بر اساس حقوق بین‌الملل است تاکنون نتوانسته، ماموریتش را به درستی عملیاتی کند. متاسفانه هم اکنون شاهد سیطره سیاست قدرت و ثروت بر حقوق بین الملل و حقوق بشر در دنیا هستیم.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران به اشغال فلسطین توسط صهیونیست‌ها اشاره کرد و گفت: صلح بدون عدالت پذیرفته نیست زیرا وقتی یک طرف جنگ به سرزمین طرف دیگر تجاوز و آنرا اشغال کرده است، صلح معنا ندارد. حقوق بین‌الملل و حقوقدانان بین‌المللی حتی در داخل آمریکا، اقدامات یکجانبه آمریکا را نمی پذیرند و بسیاری از حقوقدانان آمریکایی اقدامات کاخ سفید علیه مردم خاورمیانه را محکوم کرده‌اند.

مومنی راد افزود: آمریکایی ها بعد از فروپاشی شوروی تصور کردند که دیگر رقیبی ندارند و نظم نوین جهانی را براساس تلقی خودشان تئوریزه کردند و خودشان را ناظم این نظم می دانند. این درحالی است که دنیا با این نظم مخالف است و ایران، اتحادیه اروپا، چین، روسیه، برزیل، هند و دیگر کشورهای مستقل این معنا را نمی پذیرند و آمریکا باید به حقوق بین الملل، تعهداتش در روابط بین الملل و رعایت حقوق دیگر کشورها برگردد.