مأمور سابق FBI: امریکا سال 2002 به طالبان باخت

اعتمادآنلاین| استیلای توفانی طالبان بر افغانستان و حوادث پس از آن از جمله مسائل جهانی است که تا سال‌ها می‌توان از آن نوشت و به تحلیل جوانب مختلف آن بر جهان پرداخت.

به گزارش ایران،مجله آلمانی «اشپیگل» در جدیدترین شماره خود برای تحلیل این رویداد به سراغ «علی صوفان»، مأمور سابق اف‌بی‌آی رفته است. کسی که سال 2001 زمانی که 30 ساله بود، اولین کسی بود که توانست در بازجویی‌های همراه با شکنجه اطلاعات مهمی را درباره افراد پشت پرده حملات 11 سپتامبر به دست آورد و اکنون به عنوان مشاور و نویسنده زندگی آرام‌تری را سپری می‌کند. بخش‌هایی از این مصاحبه را می‌خوانید:

*****
+اشپیگل: شرایط این روزهای افغانستان را چگونه می‌بینید؟

*صوفان: ما (امریکا) بعد از 20 سال به نقطه اول دایره‌ای که در حال ترسیم آن بودیم بازگشته‌ایم. طالبان دیگربار بر افغانستان چیره شده و علاوه بر آن خروج امریکا از افغانستان، نه فقط یک پیروزی برای طالبان که یک منبع الهام بخش برای تمامی گروه‌ها و جنبش‌هایی است که با امریکا می‌ستیزند. این نخستین پیامد جدی است که امریکا با آن مواجه خواهد شد.

+جو بایدن در سخنرانی خود گفت هیچ جایگزینی برای خروج از افغانستان وجود ندارد. آیا موافق او هستید؟

*بگذارید شفاف بگویم. امریکا پاییز سال 2002 زمانی که جورج بوش برای حمله به عراق خیز برداشت، به طالبان و القاعده که در حال تجدید قوای خود بودند، باخت. علاوه بر آن هر دولتی که در امریکا بر سر کار آمد، به این فکر کرد که افغانستان باید چگونه باشد. هیچ کس فکر نکرد که این کشور چگونه هست؟ این بزرگترین دلیل شکست امریکا بود. امریکا تلاشی برای شناختن دشمن خود نکرد. افغانستان کشوری قبیله‌ای است. مردم آن به‌دلیل فساد موجود در طبقه حاکمیت هرگز اعتمادی به دولت نداشته‌اند و در زمان بروز هر مشکلی به جای مراجعه به دولت به جرگه که تشکیل شده از بزرگان اقوام هستند، رفته‌اند. امریکا در افغانستان نیازمند فرهنگ کابل، مزارشریف و هرات بود، نه فرهنگ واشنگتن.

+جنگ افغانستان در دوره 4 رئیس جمهوری امریکا جریان داشت. سهم هر کدام را از این جنگ چگونه می‌بینید؟

*این جنگ یک شکست ملی بود که هم جمهوریخواهان و هم دموکرات‌ها در آن سهیم بودند و به نوبه خود اشتباه‌هایی در آن داشته‌اند. دولت بوش اشتباه کرد چون جنگ را به عراق کشید. اوباما حتی نیروهای بیشتری به آنجا اعزام کرد و هشت سال امیدوار بود اتفاق معجزه‌آسایی رخ دهد. ترامپ هم بدون اینکه درک درستی از وضعیت داشته باشد، به سراغ مذاکره با طالبان رفت و دولت کابل را رها کرد که 5 هزار زندانی طالبان را بدون اینکه چیزی در ازای آن بخواهد، آزاد کرد. واقعاً باورنکردنی بود!

*جو بایدن همیشه مخالف این جنگ بود.
+بله و بخاطر همین نمی‌توان او را مسئول تمام اتفاقات قبلی دانست. ترامپ یک توافق بد برای او به جا گذاشت و البته او اصلاً مجبور نبود آن را بپذیرد. او وقت داشت توافق بین دولت کابل و طالبان را از طریق مذاکرات دوحه پی بگیرد. البته من مخالف خروج امریکا از افغانستان نیستم و از اساس معتقدم امریکا باید سال 2003 که مشخص بود جنگ را باخته، افغانستان را ترک می‌کرد.

*بایدن می‌گوید امریکا در جنگ با تروریسم برنده شد.

+شاید او این طور ببیند. اما من نه. در سپتامبر 2001 تنها با 500،400 نیروی القاعده در افغانستان مواجه بودیم. اما امروز می‌بینیم که القاعده هزاران نیرو در نقاط مختلف خاورمیانه دارد. داعش از دل همین‌ها آمد.

قبل از 11 سپتامبر ما در لیبی، سوریه و یمن سفارتخانه و دفتر دیپلماتیک داشتیم اما اکنون دیگر این سفارتخانه‌ها و دفاتر دیپلماتیک که از طریق آنها نفوذ خود را اعمال می‌کردیم، وجود ندارند. این یک فاجعه است. این برد نیست آن هم در حالی که چینی ها با طالبان درمورد پروژه‌های خط لوله مذاکره می‌کنند.