در خصوص حادثه قندوز نباید از نقش احتمالی طالبان غفلت کرد/با توجه به عدم تغییر نگرش طالبان به شیعه یکی از روش‌های طالبان انجام برخی اقدامات مدنظر خود به نام داعش است/ 11 نفر از شیعیان هزاره توسط طالبان به رگبار بسته شدند/چه بخواهیم چه نخواهیم طالبان در حال

اعتمادآنلاین| عبدالرضا فرجی‌راد، عضو هیئت علمی گروه ژئوپلیتیک واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان، ایکنا درباره جنایت تروریستی در مسجد سیدآباد قندوز افغانستان و شهادت حدود صدها تن از شیعیان و اعلام داعش به عنوان عامل این جنایت گفت:‌ به اعتقاد من در خصوص این حادثه نباید از نقش احتمالی طالبان غفلت کرد. در زمان اشرف غنی و اوج قدرت‌نمایی تروریستی طالبان عملیات‌هایی در افغانستان انجام می‌شد که شیعیان کشته می‌شدند و خبرنگاران و مقامات امنیتی بابت شناخت از نحوه عملیات تروریستی آن را کار طالبان می‌دانستند.

به گزارش ایکنا وی افزود: حتی در شش ماه اخیر که تعداد زیادی از خبرنگاران مشهور افغانستان ترور شدند باز هم بعضا گفته می‌شد کار داعش یا گروه‌های دیگر است اما با بررسی‌های بیشتر مشخص شد که همه این ترورهای خبرنگاران کار خود طالبان بوده است.

انجام برخی اقدامات به نام داعش؛ روش کار طالبان

وی با بیان اینکه یکی از روش‌های طالبان انجام برخی اقدامات مدنظر خود به نام داعش است، گفت: تا آنجا که به یاد دارم ذبیح‌الله مجاهد، یکی از مقامات طالبان، در اولین حرکت تروریستی داعش بعد از به قدرت رسیدن طالبان بیان کرد که داعش در افغانستان با داعش در سایر کشورها متفاوت است و داعش در این سرزمین یک سری از گروه طالبان با رویکردهای تند هستند که از طالبان جدا شده و گروه‌های دیگری را تشکیل داده‌اند و این اقدامات تروریستی کار آنهاست که البته این سخنان یک نوع توجیه است.

فرجی‌راد اظهار کرد: همه می‌دانند نگرش طالبان به شیعیان تغییر نکرده و شیعه را کافر می‌داند. در همان روزها و هفته‌های اول به قدرت رسیدن طالبان، 11 نفر از شیعیان هزاره توسط طالبان به رگبار بسته شدند که یکی از آنها کودک بود و چون نمی‌توانستند از پاسخگویی فرار کنند اعلام کردند اینها توسط افراد خودسر طالبان بدون هماهنگی با مرکز کشته شده‌اند. الان هم طالبان به بسیاری از مردم قوم هزاره اعلام کرده که باید خانه و کاشانه و زمین‌های خود را ظرف سه هفته ترک کنند تا پشتون‌ها جایگزین آنها شوند و تقریبا این پروژه در حال اتمام است و این یک تغییر بافت جمیعتی علنی و رسمی است و این به خاطر آن است که می‌خواهند شیعیان در برخی نقاط وجود نداشته باشند.

طالبان در حال تحمل ایران است

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: ما هم چه بخواهیم چه نمی‌خواهیم طالبان در حال تحمل ایران است و در این مسیر شیعیان را عامل یا ستون پنجم ایران تلقی می‌کند و از طرف دیگر معتقد است شیعیان مخالفتی با آمریکا و ناتو نداشتند. جنایت روز جمعه در مسجد سیدآباد به این خاطر بود که به احتمال قوی با نام داعش، به شیعیان نشان دهند که اجازه نمی‌دهند با خیال راحت مراسم مذهبی خود را در مساجد انجام دهند و عزاداری و نماز جماعت خود را برگزار کنند.

وی یادآور شد: تصور من این است این نوع جنایات را یا طالبان به صورت مستقیم انجام می‌دهد یا به شکل سفارشی توسط داعشی که خودشان مدعی هستند انجام می‌شود. از همان قضیه کشته شدن تعداد زیادی از مردم در فرودگاه کابل در آغاز به قدرت رسیدن طالبان تا عملیات‌های بعدی، یک حرکت جدی از سوی طالبان در مقابله با داعش انجام نشده است. این در حالی است که طالبان به خوبی اعضای این داعش ادعایی و مکان حضور آنها در ولسوالی‌های مختلف را می‌شناسد. بنابراین به نظر می‌رسد این جریان برخورد و خشونت با شیعیان به نام داعش ادامه پیدا می‌کند اما بالاخره دست طالبان رو خواهد شد.

پیام اعلام محکومیت این جنایت توسط مقامات رسمی ایران به طالبان چیست

فرجی‌راد درباره پیام‌ اعلام محکومیت‌های صادر شده از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران در خصوص این جنایت به طالبان گفت: پیام مقامات رسمی و روحانیون و مراجع تقلید در ایران و عراق دو گونه بود. پیام مقامات مذهبی و مراجع تقلید بیشتر دادخواستی به سازمان‌های بین‌المللی برای برخورد با عاملان این جنایت بود و پیام مقامات رسمی کشور نیز به نوعی بود که ضمن محکومیت این جنایت، روابط با طالبان تیره نشده و شرایط ایجاد شده برای شیعیان سخت‌تر از این نشود تا در ادامه ببینند این روند ضد شیعه ادامه پیدا می کند یا خیر.

سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان ابراز کرد: قطعا این دو نوع پیام متفاوت است روحانیون و مراجع تقلید چون در مصدر امور نیستند راحت‌تر می‌توانند به مقامات در کابل حمله کنند یا از سازمان‌های بین‌المللی مطالبه‌گری کنند اما مقامات سیاسی با توجه به اینکه به هر حال روابط و مبادلاتی با افغانستان برقرار است نمی‌خواهند وضعیت را تندتر و پیچیده‌تر کنند و لذا با این پیام می‌خواهند طالبان را به نوعی تست کنند تا ببینند اینکه مقامات طالبان را مسئولیت امنیت جان شهروندان افغانستانی از جمله شیعیان معرفی کردند، جواب لازم را می‌دهد یا خیر. قطعا اگر طالبان پاسخ مناسبی به این پیام ندهد، پیام‌های بعدی ایران تندتر می‌شود.

تصور طالبان از کسب مشروعیت بین‌المللی

فرجی‌راد در پاسخ به این سؤال که با توجه به نیاز طالبان به کسب مشروعیت بین‌المللی احساس می‌شد طالبان وقتی به قدرت می‌رسد انعطاف به خرج دهد اما این اتفاق با نوع قانون اساسی، تشکیل دولت غیر فراگیر و انحصاری و رسمی اعلام کردن مذهب حنفی و برگزاری همه مراسم و مناسک مذهبی براساس اصول این مذهب، رنگ باخته است، در خصوص این عدم احساس نیاز طالبان به کسب مشروعیت جهانی گفت: طالبان در خصوص کسب مشروعیت بین‌المللی آنگونه که در ذهن ما وجود دارد، فکر نمی‌کند. برای طالبان مهم این است که بتواند کمک‌های خارجی را دریافت کند و ارتباط خود را با آمریکا، اروپا، پاکستان، چین و... داشته باشد و در این مسیر همین که دو روز پیش با مقامات آمریکایی در قطر مذاکراتی انجام دادند و به توافقاتی رسیدند برای آنها کافی است.

فرجی‌راد اظهار کرد: طالبان به خوبی می‌داند این شیوه حکمرانی ایدئولوژیک سختگیرانه، هیچگاه مورد تأیید جامعه بین المللی به ویژه اروپا و آمریکا قرار نمی‌گیرد اما آنها تنها به دنبال هموار کردن راه خود هستند تا اینکه در سازمان ملل حضور پیدا کنند، سفارتخانه‌ها را در اختیار بگیرند، پول‌های بلوکه شده افغانستان آزاد شود و کمک‌های بین‌المللی به سمت افغانستان سرازیر شود و در نهایت هفت، هشت کشور وجود داشته باشند که از آنها حمایت کنند.

وی با اشاره به دستوری بودن برخی از اقدامات و خشونت‌های طالبان و نقش پشت پرده پاکستان در این رابطه گفت: پاکستان براساس میزان نفوذ دیگر کشورها در افغانستان، راه‌هایی جلوی پای طالبان می‌گذارد و وقتی احساس می‌کند نفوذ یک کشور از پاکستان در افغانستان در حال بیشتر شدن است، چنین جنایاتی هم به وقوع می‌پیوندد، به ویژه در زمانی که گروه حقانی قدرت حداکثری را در گروه طالبان در دست دارد.