واقعیت‌های پنهان و آشکار انتخابات عراق کدام‌اند؟

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- عراق بعد از رهایی از کش‌وقوس‌های برگزاری انتخابات پارلمانی، وارد گرداب بزرگی از اختلاف نظرها در مورد سلامت یا تقلب در انتخابات شده است.

اما درگیری جریان‌های مختلف عراقی بر سر نتایج این انتخابات فقط نوک کوه یخی صحنه سیاسی عراق است که باقیِ آن نه در آب بلکه متاسفانه در گندابی فرو رفته که به هر روی، حاصل دموکراسی ناقص‌الخلقه در این کشور است.

یکی از نتایج اصلی ناکارآمدی نسخه عراقی دموکراسی، رویگردانی شدید مردم عراق از مشارکت در انتخابات اخیر این کشور است.

به اعتقاد کارشناسان، آنچه اکنون از نتایج انتخابات پیش از موعد عراق برمی‌آید این است که برخی از جریان‌ها به دلیل سازماندهی مستحکم‌تر موفق به کسب آرای اعضا و هواداران خود شدند و خبری از محبوبیت واقعی در میان جریان‌های سیاسی فعلی عراق نیست.

بسیاری این رویگردانی را به فساد و رانت‌خواری گسترده حاکم بر صحنه سیاسی عراق نسبت می‌دهند، اما این فساد نیز خود ناشی از دموکراسی عجیب‌الخلقه‌ای است که بیش از یک دهه و اندی در این کشور نهادینه شده است.

به بیانی روشن‌تر، آنچه طی دست‌کم 15 سال گذشته بر عراق حاکم بوده دموکراسی از نوع خاص عراقی است.

طی چهار دوره گذشته از انتخابات، چیزی به نام دولت حاکم و جریان مخالف قابل ملاحظه نبود و در واقع همه جریان‌‌هایی که هنگام انتخابات رودرروی هم می‌ایستادند و شدیدترین انتقادات را از عملکرد یکدیگر به زبان می‌آوردند، بعد از اعلام نتایج انتخابات در چارچوب دولت وفاق، یا به تعبیری بهتر سهم‌بندی سیاسی (مذهبی و نژادی)، دور یک میز می‌نشستند و همان رویه سابق را ادامه می‌دادند.

از همین روست که شخصیت‌های سیاسی عراق به نتایج انتخابات به دید پارامتر تعیین‌کننده میزان سهم‌شان از ادامه تقسیم غنایم در کشورشان می‌نگرند.

تفاوت دیگری که دموکراسی عراقی با دیگر دموکراسی‌های جهان دارد و باعث رویگردانی بسیاری از رأی‌دهندگان شده، این است که در فرایند سیاسی عراق ائتلاف بزرگ‌تر ائتلافی نیست که مردم به آن رأی می‌دهند بلکه ائتلافی است که یکی از شخصیت‌های برنده انتخابات بتواند بعد از راهیابی به پارلمان آن را تشکیل دهد.

از دیدگاه بسیاری از تحلیلگران و مردم معترض، کرسی‌های وزارتخانه‌های عراق به جای اینکه به افراد صاحب صلاحیت سپرده شود، از سوی شخصیتی که در صدد رسیدن به پست نخست‌وزیری است به مزایده گذاشته می‌شود، و شخصی که دنبال رسیدن به کرسی وزارت است باید مشخص کند چند نماینده را برای اعطای رأی اعتماد به نخست‌وزیر با خود همراه خواهد کرد تا بر اساس آن وزارتخانه مهم‌تری را تصاحب کند.

درست نیست که در این زمینه شخص یا جریانی را مقصر قلمداد کنیم، بلکه باید اعتراف کرد سیستمی که از همان ابتدا برای تشکیل ساختار صحنه سیاسی عراق از سوی آمریکا به عنوان دولت اشغالگر بنا گذاشته شده و صدالبته جریان‌های عراقی هم آن را نهادینه کرده‌اند، باعث شد تا فساد در صحنه سیاسی عراق پررنگ و مشارکت مردمی کمرنگ‌ شود.