گلوله‌باران دهوک و مشکل لاینحل صحنه سیاسی عراق

سید عماد حسینی- نیروهای امنیتی عراق تمامی مقرهای دیپلماتیک ترکیه را از عصر دیروز در محاصره خود قرار دادند تا مانع تهاجم احتمالی به آن در واکنش به گلوله‌باران یک سیاحتگاه در کردستان شوند.

به اعتقاد کارشناسان، صرف‌نظر از تلفات انسانی و خسارات مالی‌ای که در حمله توپخانه‌ای ساعت ۱۳:۵۰ روز چهارشنبه علیه منطقه درکار از توابع بخش زاخو در استان دهوک کردستان عراق به وجود آمد که در حد خود تالم‌برانگیز است، رخدادهای پیرامونی این اقدام یک پیام عمده و یک دستاورد مهم به همراه داشت.

گرچه وزارت دفاع ترکیه ادعا کرد اطلاعی از انجام چنین تهاجمی توسط نیروهایش ندارد، اما انگشت اتهام طیف‌های مختلف سیاسی عراق به سوی این کشور نشانه رفت تا حتی کار به تقدیم شکایت به سازمان ملل هم کشیده شود.

اینکه این تهاجم تا چه حد به دست‌های خالی رجب طیب اردوغان در بازگشت از سفرش به تهران برای همراه کردن تهران و مسکو در تهاجم علیه سوریه مربوط می‌شود- که البته به شکل خلاصه از هر منظری که به آن نگریسته شود بی‌ارتباط هم نیست- مجال دیگری برای تحلیل طلب می‌کند، اما آنچه بیش از هر چیز توجه تحلیلگران امور عراق را در این حادثه به خود جلب کرد، همسویی ناگهانی طیف‌های متخاصم عراقی در محکومیت این اقدام است.

از مقتدی صدر گرفته تا رهبران چارچوب هماهنگی، از رهبران کرد عراقی تا نخست‌وزیر عراق و از قطب‌های حشدالشعبی تا رهبران اهل تسنن، همگی در بیانیه‌‌هایی این اقدام را محکوم و خواهان مجازات ترکیه و اخراج نیروهای این کشور از خاک عراق شدند.

به گفته یک تحلیلگر عراقی، اینکه طیف‌های متخاصم عراقی که تا ساعاتی قبل از این حادثه در حال افشای اسرار و رسانه‌ای کردن شنودهای خود از دفاتر رهبران طرف مقابل بودند، ناگهان و ظرف چند ساعت به این همسویی و این هم‌افزایی می‌رسند هم جای امیدواری نسبت به آینده عراق دارد و هم نگرانی و وحشت را نسبت به اوضاع این کشور افزایش می‌دهد.

امیدواری‌ها از این بابت است که عراقی‌ها ظرفیت هم‌افزایی و همسویی را در بسترهای مناسب دارند، اما وحشت‌انگیز آنکه رهبران احزاب و جریان‌های عراقی که دیگر در جایگاه کنش و هدایت جامعه این کشور قرار نداشته و رفتاری منفعل از جریان جامعه دارند در سایه واکنش شدید مردمی به این گلوله‌باران اسب خود را برای محکومیت اقدام ترکیه زین کرده‌اند، آن هم در حالی که در حملات و اقدامات دیگر سابقه سکوت اختیار کردن یا صدور بیانیه کوتاهی در محکومیت چنین اقداماتی داشته‌اند. در هر حال نبود یک لیدر کاریزماتیک در جامعه عراق همچنان به عنوان مشکل لاینحل صحنه سیاسی این کشور احساس می‌شود.