ایران به دنبال درآمد 6.5 میلیارد دلاری از فروش پهپاد

ایران به زودی چند صد پهپاد به روسیه صادر می‌کند. این ادعایی بود که جیک سالیوان -مشاور امنیت ملی آمریکا- عصر دوشنبه 20 تیر (11 ژوئیه) در نشستی خبری مطرح کرد. سه‌شنبه 27 اردیبهشت نیز کارخانه تولید پهپاد تمام‌ایرانی ابابیل2 در تاجیکستان و با حضور مقامات دو کشور افتتاح شده بود.

به گزارش تسنیم، ژنرال مکنزی –فرمانده سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده)- در مورد پهپادهای کوچک و متوسط مسلح ساخت ایران می‌گوید: «(این پهپادها) یک تهدید جدید و پیچیده برای نیروهای ما و شرکا و متحدان ما هستند. برای اولین بار از زمان جنگ کره، ما بدون برتری کامل هوایی در حال عملیات هستیم.» به دلیل همین اعتراف در مورد کیفیت پهپادهای ایرانی، می‌توان به تصاحب بخش قابل توجهی از بازارهای جهانی تا سال 2028 امیدوار بود. به‌نظر می‌رسد ایران بتواند با یک برنامه‌ریزی شش ساله، 25 درصد بازار (معادل 6.5 میلیارد دلار) را از آن خود کند.

قدرت رقابت بالا

ارزش بازار پهپادهای نظامی در دنیا در سال 2021، 11.3 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. همچنین برآورد شده است که این رقم تا سال 2028 به 26.1 میلیارد دلار برسد. ترکیه در سال 2021، بیش از 3 میلیارد دلار از ارزش بازار را از آن خود کرد؛ به عبارت دیگر این کشور در سال میلادی گذشته، بیش از 25 درصد بازار را در اختیار داشت. از ارزش صادرات پهپاد ایران در بازارهای جهانی، اطلاعاتی در دست نیست. ترکیه نسبت به کشورمان، سهم بیشتری در بازارهای جهانی دارد اما پهپادهای ایرانی قدرت رقابت با محصولات این کشور را دارند. پیش‌تر که ترکیه به شورشیان اتیوپی پهپاد فروخته بود، ارتش این کشور توانست با خرید پهپادهای ایرانی، توازن را به نفع خودش تغییر دهد. همچنین ترکیه قبل از شروع جنگ روسیه و اوکراین، کی‌یف را به پهپادهای بیرقدار مجهز کرد و مدعی بود که این نوع پهپاد در ردیف بهترین پهپادهای دنیا قرار دارد. این در حالی است تجربه‌ی روس‌ها در جنگ اوکراین نشان داد که این پهپادها بسیار آسیب‌پذیرند.           

ظرفیت 6.5 میلیارد دلاری

کشورهایی مانند ایران و ترکیه نسبت به اروپایی‌ها در تولید پهپاد مزیت نسبی دارند و می‌توانند با قیمت تمام‌شده‌ی بسیار کمتر، این محصول را تولید کنند. بنابراین در بازار کشورهای با درآمد متوسط و اندک، دست برتر را دارند. حال اگر ایران بتواند کیفیت بالا و برتری تکنولوژیک پهپادهایش نسبت به مشابه ترکیه‌ای را در میدان عمل ثابت کند، می‌توان انتظار داشت که تا سال 2028 دست‌کم بتواند جای ترکیه را در بازار گرفته و 25 درصد ارزش بازار جهانی پهپادها را از آن خود کند؛ یعنی چیزی معادل 6.5 میلیارد دلار. احداث خط تولید در ونزوئلا و تاجیکستان و برنامه‌ی صادرات صدها پهپاد به روسیه نشان می‌دهد این رقم دور از دسترس نیست. این رقم تقریباً معادل کل صادرات ایران به ترکیه در سال 1400 است. بنابراین صادرات پهپاد (و به‌طور کلی تسلیحات) می‌تواند ارزآوری قابل توجهی برای کشورمان داشته باشد.

درآمدزایی مستقیم و غیرمستقیم

قدرت پهپادی و به طور کلی تسلیحاتی علاوه بر درآمدزایی مستقیم، اثرات مثبت غیرمستقیم بر اقتصاد ایران نیز دارد. به‌طور مثال، راه‌اندازی خط‌ تولید پهپاد در تاجیکستان، علاوه بر درآمدزایی اقتصادی دو هدف دیگر را نیز دنبال می‌کرد؛ یکی تقویت این کشور برای مقابله با خطر احتمالی طالبان در آینده و دیگری اطمینان‌دادن به تاجیکستان در این مورد که ایران به دنبال حمایت از کودتا در این کشور نیست. اعتمادسازی امنیتی، می‌تواند زمینه را برای تقویت همکاری‌های اقتصادی نیز فراهم کند. تجارت بین دو کشور در سال 2020 معادل 55 میلیون دلار بود. این رقم در سال 2021 به 121 میلیون دلار رسید. به‌نظر می‌رسد در سال جاری و پس از احاث خط تولید پهپاد ایرانی در این کشور، تقویت اعتماد بین دو کشور همسایه به استمرار رشد تجارت دوجانبه منجر شود. بنابراین به‌نظر می‌رسد ایران با تمرکز بر مزیت تکنولوژی خود در صنعت پهپاد می‌تواند بخش قابل توجهی از بودجه‌ی مورد نیاز برای تامین امنیت ایران در منطقه را از این طریق به دست آورده و وابستگی بودجه‌ی نظامی به نفت را کاهش دهد.