سناریوهای تحولات عراق؛ همان همیشگی!

سید عماد حسینی- طی چند روز اخیر، دریچه‌های سد بن‌بست سیاسی عراق باز شده تا شاهد سرعت گرفتن تحولات یا به تعبیری ورود به پروسه تشکیل کابینه باشیم.

بی‌تردید در دموکراسی‌های واقعی نه آن بن‌بست‌های اختناق‌آمیز و نه این سرعت گرفتن‌های ناگهانی هیچ یک روند سالم و قابل قبولی محسوب نمی‌شوند، اما در این نوع شبه‌دموکراسی‌ها که در کشورهایی همچون لبنان و عراق جریان دارد، این فعل و انفعالات به هر شکل پالس‌های امیدبخشی برای پایان استیصال شکل گرفته بر اثر خلأ قدرت به شمار می‌رود.

اینکه مقتدی صدر و جریانش همچنان در چارچوب مخالفان باقی بمانند یا مجدداً به بازی سیاسی بازگردند، یا آنکه حلبوسی چرا با شکل‌گیری ائتلاف جدید در عراق پشت چشم برای دیگر جریان‌های سیاسی و ایضاً متحدان خود نازک کرد، یا آنکه چرا باید اصولاً روند تشکیل کابینه عراق از هر نقطه‌ای که آغاز می‌شود به یک دورهمی همگانی (ائتلاف فراگیر تمام احزاب و تشکل‌ها) برسد، همگی پرسش‌‌هایی است که پاسخ به هر یک از آنها نه یک یادداشت بلکه پژوهش و تحقیقی مطول در رابطه با ساختارهای تشکیل‌دهنده صحنه سیاسی عراق را طلب می‌کند.

در چارچوب همین فرایند هم شاهد تشکیل ائتلاف جدیدی به نام اداره دولت بودیم، ائتلافی که تصور نمی‌شود تفاوت چندانی با ائتلاف بزرگ دوره‌های قبل که به ائتلاف شیعیان یا... معروف بودند داشته باشد.

اینکه امروز مقتدی صدر به این ائتلاف نپیوسته هم از دیدگاه کارشناسان اتفاق چندان مهمی محسوب نمی‌شود، چون همه می‌دانند هم جریان‌های سیاسی عراقی از بیم اقدامات تخریبی مقتدی صدر خود را نیازمند ساکت کردنش در قالب چند وزارتخانه می‌بینند و هم او ثابت کرده است که با وجود تمامی ادعاهایش به چیزی جز حضور در صحنه سیاسی در هر سطحی و هرچه بالاتر بهتر فکر نمی‌کند و این کار را طی چند روز اخیر در خیابان‌های بغداد و چند شهر دیگر هم نشان داده است.

مخالفت نمایندگان مجلس عراق با استعفای حلبوسی هم ثابت کرد اکثر ارکان تشکیل‌دهنده صحنه سیاسی عراق تمایلی به تغییر در شکل و شمایل این چارچوب و این قطب‌بندی‌ها که بعد از سقوط صدام حسین در عراق شکل گرفته ندارند و با وجود تمامی ادعاهای خود در انجام اصلاحات مبارزه با فساد همچنان همان همیشگی را ارائه داده و از هر نوع تغییر واقعی وحشت‌زده می‌شوند.

در فرایند استفعا و تثبیت رئیس مجلس عراق، سخن از تلاش حلبوسی برای تاکید بر مشروعیتش بود، اما مشروعیت از دست رفته رئیس‌جمهور عراق بعد از پایان دوره قانونی پروسه انتخاب جانشین و به تبع آن رقابت نه‌چندان سالم جریان‌های سیاسی برای رساندن نامزد دلخواه خود به قدرت، چه نوع مشروعیتی دارد؟ این در حالی است که توصیه معروف آیت‌الله سیستانی «آزموده را آزمودن خطاست» همچنان در گوش عراقی‌ها طنین‌انداز است.