روسیه و اوکراین با مذاکره فوری از وقوع جنگ جهانی دیگر جلوگیری کنند

هنری کیسینجر ۹۹ ساله، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا جمعه در مطلبی نوشت، در ۱۹۱۶ دولت آمریکا فرصت داشت که به جنگ جهانی اول از طریق دیپلماسی پایان دهد اما این فرصت را به دلایل سیاست داخلی از دست داد.

به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری تاس، کیسینجر استدلال خود را در نسخه ۱۷ دسامبر مجله «د اسپکتیتور» (The Spectator) بیان کرد و درگیری کنونی را به عنوان «جنگی که در آن دو قدرت هسته‌ای بر سر کشوری با تسلیحات متعارف به رقابت می‌پردازند» توصیف کرد. این اشاره‌ای به این است که جنگ میان روسیه و اوکراین به جنگ نیابتی بین ایالات متحده و روسیه تبدیل شده است.

«فرایند صلحی» که هنری کیسینجر پیشنهاد می‌کند، «اوکراین را به ناتو مرتبط می‌کند» زیرا او معتقد است که بی‌طرفی برای کی‌یف دیگر گزینه‌ به شمار نمی‌رود. او همچنین از روسیه می‌خواهد که به خطوط قبل از ۲۴ فوریه (قبل از آغاز جنگ اوکراین) عقب‌نشینی کند، در حالی که سایر مناطق مورد خواست اوکراین شامل دونتسک، لوهانسک و شبه‌جزیره کریمه «ممکن است پس از آتش‌بس موضوع مذاکره قرار گیرند.»

او توضیح داد، این توافقنامه علاوه بر «تایید آزادی اوکراین» برای «تعریف یک ساختار بین‌المللی جدید، به‌ویژه برای مرکز و شرق اروپا» است که روسیه باید «در نهایت» جایی در آن بیابد.

در حالی که برخی «روسیه‌ای را که در جنگ ناتوان شده است» ترجیح می‌دهند، کیسینجر با این استدلال مخالفت کرده و می‌گوید که «نقش تاریخی مسکو نباید تضعیف شود». فروپاشی روسیه ممکن است قلمروی وسیع آن را به یک «خلاء مورد مناقشه» تبدیل کند، جایی که «جوامع رقیب ممکن است تصمیم بگیرند اختلافات خود را از طریق خشونت حل و فصل کنند» و ممکن است همسایگان از طریق زور ادعای قلمرو کنند و همه این اتفاقات هم در حضور «هزاران سلاح هسته‌ای» رخ دهد.

در اصل، این همان پیشنهادی است که کیسینجر برای اولین بار در ماه مه ارائه کرده بود و بعد از آن به او برچسب «دشمن اوکراین» زده شد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین در اوایل ماه جاری میلادی در مصاحبه‌ای هر نوع آتش‌بسی را که مرزهای ۱۹۹۱ کشورش را نقطه شروع نمی‌دانست، قاطعانه رد کرد.

همچنین پس از اذعان آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان مبنی بر اینکه آتش‌بس سال ۲۰۱۴ مینسک به منظور «زمان دادن به اوکراین» برای آماده شدن برای جنگ بود، دیگر مشخص نیست که آیا مسکو اصلا آتش‌بس با میانجیگری غرب را می‌پذیرد یا خیر.

آنچه در مقاله کیسینجر جدید است، استدلال اوست. او به اوت ۱۹۱۶، در اوج جنگ جهانی اول اشاره دارد، زمانی که قدرت‌های درگیر به دنبال میانجیگری ایالات متحده برای پایان دادن به درگیری‌های بی‌سابقه بودند. گرچه «صلح مبتنی بر وضعیت قبلی اصلاح شده در دسترس بود»، وودرو ویلسون، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا مذاکرات را تا زمانی که بتواند در نوامبر دوباره به ریاست برسد، به تعویق انداخت. در آن زمان دیگر خیلی دیر شده بود و جنگ دو سال دیگر ادامه یافت و «به طور جبران‌ناپذیری به تعادل برقرار شده اروپا آسیب رساند».

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به پیشنهاد کیسینجر گفت که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه «مایل به مطالعه کامل این مقاله است اما «متاسفانه هنوز فرصت این کار را پیدا نکرده است.»

هنری کیسینجر که مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا هم بود، گفت که جهان ممکن است در «نقطه عطفی» در جنگ اوکراین باشد و خواستار گفت‌وگو برای دستیابی به صلح شد.

کیسینجر در مجله «اسپکتیتور» نوشت که زمستان در حال تحمیل توقف بر عملیات نظامی روسیه در اوکراین است و آن را به وضعیتی در اوت ۱۹۱۶ تشبیه می‌کند که نیروهای اصلی غربی در جنگ جهانی اول به دنبال میانجیگری ایالات متحده برای پایان دادن به درگیری به صورت صلح‌آمیز بودند. او گفت که وودرو ویلسون می‌توانست با دیپلماسی کشتار را متوقف کند و جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد.

این دیپلمات کهنه‌کار نوشت: آیا جهان امروز خود را در نقطه عطف مشابهی در اوکراین می‌بیند، در شرایطی که زمستان توقفی را به عملیات‌های نظامی گسترده در آنجا تحمیل می‌کند؟ من بارها حمایت خود را از تلاش نظامی متحدان برای خنثی کردن تجاوز روسیه به اوکراین اعلام کرده‌ام. اما زمان آن دارد نزدیک می‌شود که طبق تغییرات استراتژیک عمل کرده و آنها را در یک ساختار جدید ادغام کنیم تا به صلح از طریق مذاکره دست یابیم.

به گفته کیسینجر، «اوکراین برای اولین بار در تاریخ مدرن، به کشوری بزرگ در مرکز اروپا تبدیل شده است» که با نیروهای روسیه مقابله می‌کند. او همچنین گفت که جامعه بین‌المللی - از جمله چین - با تهدید یا استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای خودش مخالف است. کیسینجر گفت که معتقد است بی‌طرفی اوکراین دیگر معنا ندارد و «فرایند صلح باید اوکراین را به ناتو مرتبط کند، حال هر طور که می‌خواهد بیان شود».

این وزیر خارجه پیشین آمریکا گفت که نتیجه این جنگ نباید تضعیف روسیه باشد. او گفت «روسیه طی پانصد سال کمک‌های تعیین‌کننده‌ای به تعادل جهانی و توازن قدرت داشته است. نقش تاریخی آن نباید تضعیف شود. چنانچه روسیه با دسترسی هسته‌ای جهانی خود، گرفتار مشکلات داخلی شود، این ممکن است مشکلاتی را در سراسر جهان ایجاد کند.»

کیسینجر ۹۹ ساله گفت: چنانچه تقسیم‌بندی پیش از جنگ میان اوکراین و روسیه، چه از طریق مذاکره یا جنگ، حاصل نشود، ممکن است توسل به اصل حق تعیین سرنوشت مورد بررسی قرار گیرد. رفراندوم‌های تحت نظارت بین‌المللی در رابطه با خودمختاری می‌توانند برای مناطقی که دچار تفرقه هستند و طی قرن‌ها بارها دستخوش تغییراتی بوده‌اند، اعمال شوند.

او افزود: هدف یک روند صلح دو چیز خواهد بود؛ تایید آزادی اوکراین و تعریف یک ساختار بین‌المللی جدید، به‌ویژه برای مرکز و شرق اروپا. در نهایت روسیه باید جایگاه خود را در چنین نظمی پیدا کند. راه دیپلماسی ممکن است پیچیده و خسته‌کننده به نظر برسد اما پیشرفت به سمت آن، هم به بینش و هم شجاعت نیاز دارد. جستجوی صلح و نظم دارای دو مولفه هستند که گاهی متضاد تلقی می‌شوند؛ پیگیری عناصر امنیتی و الزام به اقدامات سازش‌جویانه.