ترس غرب از مشارکت تمام عیار اقتصادی و دفاعی ایران و روسیه

به گزارش فرارو به نقل از نیویورک تایمز، به گفته یک مقام ارشد ایرانی ایران و روسیه گامی در جهت یکپارچه‌سازی سیستم‌های بانکی خود برداشته‌اند اقدامی که همکاری‌های تهران و مسکو را گسترش می‌دهد، زیرا ایران و روسیه تلاش می‌کنند تا تاثیر تحریم‌های غرب که دسترسی هر دو کشور به سرمایه خارجی را خنثی کرده بی اثر یا کم اثر سازند.

"محسن کریمی" معاون بانک مرکزی ایران اخیرا اعلام کرد که بانک‌های ایرانی از این پس می‌توانند به خدمات پیام رسانی بانک‌های روسیه تکیه کنند و این امکان را به آنان می‌دهد تا تراکنش‌های بین‌المللی انجام دهند و در عین حال بسیاری از بانک‌های جهانی را دور بزنند. تحریم‌های اقتصادی شدید اعمال شده توسط کشور‌های غربی ارتباط بانک‌های هر دو کشور را با سوئیفت قطع کرده است. سوئیفت انجمن ارتباطات مالی بین بانکی در سراسر جهان یک سرویس پیام رسانی بلژیکی است که بیش از ۱۱۰۰۰ موسسه مالی در سراسر جهان را به هم مرتبط می‌سازد.

این سیستم برای پرداخت‌های فرامرزی حیاتی است و به بانک‌های بین‌المللی و شرکت‌های مالی اجازه می‌دهد دستورالعمل‌های پرداخت را مخابره کنند و پیش از تراکنش‌ها به یکدیگر هشدار دهند. کریمی با بیان این که شبکه ملی پیام رسان بانکی دو کشور را متصل کرده‌ایم و دیگر نیازی به سوئیفت نداریم افزود:"این سامانه حدود ۷۰۰ بانک روسی را با ۱۰۶ بانک از حداقل ۱۳ کشور دیگر متصل می‌کند". او اشاره کرده است که نمایندگان بانک مرکزی روسیه که هنوز این توافق را تایید نکرده‌اند قرار است تا چند روز دیگر برای نهایی کردن جزئیات وارد ایران شوند.

سوئیفت در سال ۲۰۱۸ میلادی پس از خروج "دونالد ترامپ" رئیس جمهور وقت آمریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ میلادی و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه تهران روابط خود را با بانک‌های ایرانی قطع کرد. پس از آن که برخورد شدید با اعتراضات در ایران صورت گرفت دولت بایدن در ماه‌های اخیر تحریم‌های جدیدی را علیه تهران اعمال کرد. به همین ترتیب، برخی از بانک‌های روسی نیز ارتباط با سوئیفت پس از تهاجم گسترده مسکو به اوکراین در سال گذشته قطع شد.

"مایکل پارکر" دادستان فدرال سابق ایالات متحده که اکنون ریاست سازمان مبارزه با پولشویی را بر عهده دارد، می‌گوید: "ما شاهد اقدامات دو کشور سرکش هستیم که در تلاش هستند راه‌هایی را پیدا کنند که از طریق آن بتوانند به یکدیگر در مقابله با آن چه می‌تواند به عنوان یک تهدید مشترک برای هر دو تلقی شود کمک کنند".

او می‌افزاید: "زمانی که بازیگران دولتی را از هسته اصلی دور می‌کنید و به سوی محیط پیرامونی سوق می‌دهید منطقی است که یکدیگر را پیدا کنند".

به نظر می‌رسد حرکت به سوی یکپارچه سازی سیستم‌های بانکی نشان دهنده این است که ایران و روسیه ممکن است در حال تحکیم روابطی باشند که مقام‌های غربی آن را اتحادی مناسب توصیف کرده‌اند. دولت بایدن سال گذشته هشدار داد که روسیه و ایران در حال تقویت پیوند‌های نظامی خود در یک "مشارکت دفاعی تمام عیار" هستند.

به گفته "پارکر" پیوند دادن سیستم‌های بانکی دو کشور به تهران و مسکو اجازه می‌دهد تا تجربیات‌شان را تحت برنامه‌های تحریمی به اشتراک بگذارند برنامه‌هایی که "بر اساس دو تهدید متفاوت قابل درک هستند" و به طور یکسان برای هر دو کشور یا سیستم‌های مالی اعمال نمی‌شوند.

تحریم‌های مالی روسیه که برخی آن را گسترده‌ترین تحریم‌های تاریخ مدرن می‌نامند اقتصاد آن کشور را فرسایش داده و تلاش‌های پس از دوره شوروی برای مدرنیزاسیون در راستای خطوط غربی را محدود کرده است. تحریم‌های فلج کننده در ایران به طور مشابه دسترسی آن کشور به بازار‌های بین‌المللی را قطع کرده و باعث کاهش ارزش و بهره‌وری ۳۰ درصدی اقتصاد و پول آن کشور شده است.

ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه از لحاظ تاریخی به تعمیق روابط با ایران با احتیاط نزدیک شده است، اما محاسبات او تغییر کرده، زیرا جنگ او با اوکراین روسیه را از بازار‌های غربی دور کرده و مسیر را در برابر روس‌ها مسدود کرده است. اکنون مسکو به طور فزاینده‌ای به تهران به عنوان یک شریک اقتصادی برای کمک به کاهش برخی از اثرات تحریم‌های غرب نگاه می‌کند.

پارکر می‌گوید: "ایران سال‌ها وقت صرف کرده تا مهارت‌های خود را تقویت کند تا تاثیر برنامه‌های تحریمی بسیار جامع‌تری را که علیه آن کشور و اقتصادش اعمال شده‌اند کاهش دهد". روسیه نیز به نوبه خود دارای یک سیستم بانکی بسیار قوی‌تر و مدرن‌تر است که هنوز به طور کامل از اقتصاد جهانی بسته نشده است.

به گزارش "تاس" خبرگزاری دولتی روسیه یک نماینده تجاری روسیه در ماه اکتبر به این توافق نامه اشاره کرد و گفته بود سیستم بانکی جدید می‌تواند ظرف چند ماه آینده عملیاتی شود.

"الکساندر براژنیکوف" مدیر اجرایی انجمن صنعت رمز ارز دیجیتال و بلاک چین روسیه در اوایل ماه جاری به یک روزنامه روسی گفت که با ایران برای راه‌اندازی یک ارز دیجیتال مشترک همکاری می‌کند. این همکاری ظرفیت بالقوه کاهش بیش‌تر اثرات تحریم‌های غرب را با اجازه دادن به هر دو کشور برای انجام تراکنش‌های خارج از سیستم بانکی بین المللی با کشور‌هایی که مایل به تجارت ارز دیجیتال هستند را خواهد داشت.