چرا باید از هوش مصنوعی ترسید؟

محمدحسین لطف‌الهی- اشتیاق شرکت‌های بزرگ حوزه تکنولوژی به هوش مصنوعی بیشتر از اشتیاق کودکان به کریسمس است، اما اغلب مردم مشتاق و هیجان‌زده نیستند.

به گزارش اعتماد، شایرا اویده، تحلیلگر حوزه تکنولوژی در یادداشتی در روزنامه واشنگتن‌پست می‌نویسد: نتایج نظرسنجی‌های جدیدی که درباره نگرش عموم مردم به پدیده هوش مصنوعی انجام شده، دو درس مهم را به ما می‌آموزد؛ اول هر چه تاثیر هوش مصنوعی در زندگی ما افزایش یابد و این پدیده بیشتر به یک واقعیت غیرقابل انکار بدل شود، اطمینان کمتری وجود خواهد داشت که هوش مصنوعی یک پیروزی کامل و بی‌نقص برای بشریت است.و دوم ما همیشه متوجه تاثیر هوش مصنوعی بر اتفاقات عادی و روتین زندگی خود نیستیم. این تاثیر می‌تواند شامل فیلتر کردن اسپم‌ها در ایمیل‌مان یا پیشنهاد آهنگ‌های جدید براساس سلیقه موسیقایی‌ ما باشد. آگاهی از تاثیرات هوش مصنوعی ممکن است باعث شود ما نگاه دقیق‌تری در خصوص مزایا و خطرات این تکنولوژی داشته باشیم.

نتیجه‌‌گیری نهایی من این است که هوش مصنوعی هنوز نتوانسته اعتماد انسان‌ها را جلب کند. انسان‌ها می‌خواهند پیش از آنکه این تکنولوژی در بیمارستان، اتاق عمل، میدان جنگ یا در جاده‌ها مورد استفاده قرار گیرد مزایای آن را به‌طور کامل بشناسند.این شک و تردید بسیار مفید است. صادقانه به نظر می‌رسد که انسان‌های عادی نسبت به بسیاری از کارشناسانی که این فناوری‌ها را توسعه می‌دهند، درک بهتری نسبت به هوش مصنوعی داشته باشند. در صورتی که گوش شنوایی در کمپانی‌های بزرگ حوزه تکنولوژی وجود داشته باشد، انسان‌ها با صدای بلند و آشکارا درباره هوش مصنوعی و اینکه این فناوری در کجاها باید مورد استفاده قرار بگیرد و در کجا استفاده از آنها باید ممنوع باشد، نظرات‌شان را می‌گویند.

این مشکل عدم وجود اعتماد کافی به هوش مصنوعی نیز با پاسخ‌های نامتناسب چت‌بات هوش مصنوعی مایکروسافت یا تعمیرات و اصلاحات تسلا روی ماشین‌های خودکاری که با استفاده از هوش مصنوعی حرکت می‌کنند، حل نخواهد شد.بیایید کمی دقیق‌تر به نگرش‌های عمومی در خصوص هوش مصنوعی و جنبه‌هایی از این تکنولوژی که ممکن است بر زندگی شما اثرگذار باشد، توجه کنیم. 

تصویر ذهنی مردم نسبت به هوش مصنوعی

بر اساس نظرسنجی دانشگاه مونموث که اواسط ماه فوریه نتایج آن منتشر شد، تنها 9 درصد از امریکایی‌ها معتقدند که سود تکنولوژی هوش مصنوعی برای بشریت بیشتر از آسیب‌‌هایی است که می‌تواند به همراه داشته باشد.به گفته برگزارکنندگان این نظرسنجی، نگاهی به یک نظرسنجی مشابه که در سال 1987 برگزار شده، نشان می‌دهد در آن زمان تعداد بیشتری از پاسخ‌دهندگان (1 نفر از هر 5 نفر) باور داشتند که فایده‌های هوش مصنوعی بیش از آسیب‌های آن خواهد بود.

به عبارت دیگر، در حالی که سال 1987 تکنولوژی‌هایی که امروز مورد استفاده روزمره قرار می‌گیرد برای مردم آن زمان شبیه به داستان‌های علمی و تخیلی بود، مردم در سال 2023 در مقایسه با 35 سال پیش نگاه منفی‌تر و اعتماد کمتری به هوش مصنوعی دارند.موسسه آمارسنجی پیو سوالات مختلفی درباره هوش مصنوعی از شهروندان پرسیده است، اما نتایج نظرسنجی این موسسه نیز تفاوت معناداری با نتایج نظرسنجی دانشگاه مونموث ندارد.

این نظرسنجی که در دسامبر 2022 انجام شده، نشان می‌دهد تنها 15 درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که نسبت به رشد روزافزون استفاده از هوش مصنوعی در زندگی روزمره بیش از آنکه نگران باشند، هیجان‌زده‌اند. بیشتر پاسخ‌دهندگان هر دو نظرسنجی گفته‌اند که نسبت به مثبت یا منفی بودن استفاده روزافزون از هوش مصنوعی مردد هستند. مردیث بروسارد، پژوهشگر هوش مصنوعی و استاد دانشگاه نیویورک می‌گوید: «این فوق‌العاده است که نوعی بدبینی و تردید در خصوص هوش مصنوعی در میان افکار عمومی وجود دارد. اساسا این تردیدها باید وجود داشته باشند.»

هوش مصنوعی خوب، هوش مصنوعی بد

بسیاری از امریکایی‌ها  هم‌نظرند که هوش مصنوعی جای خود را باز کرده و در زندگی روزمره ما نقش دارد، اما معتقدند این نقش به همه حوزه‌ها گسترش نیافته است. دانشگاه مونموث از شهروندان 6 سوال درباره اینکه هوش مصنوعی در چه حوزه‌هایی باید مورد استفاده قرار گیرد، پرسیده است. بیشتر مردم معتقدند که هوش مصنوعی نباید برای هدایت پهپادهای نظامی استفاده شود و وسیله‌ای برای تشخیص دشمن از غیرنظامیان باشد.

آنها همچنین معتقدند پیکی که وظیفه تحویل کالا را دارد نباید یک ماشین بدون راننده یا یک پهپاد باشد. در مقابل اکثر پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که ایده استفاده از هوش مصنوعی در کارهای سختی نظیر کار در معدن زغال‌سنگ ایده خوبی است.به گفته مسوولان این دانشگاه، نتایج نظرسنجی تفاوت محسوسی را با نظرسنجی سال 2015 پیرامون این مساله که هوش مصنوعی در کجا باید مورد استفاده قرار گیرد و در کدام حوزه‌ها نباید توسعه پیدا کند، نشان نمی‌دهد.

آلک تایسون، از مدیران موسسه افکارسنجی پیو تاکید دارد که تحقیقات تیم این موسسه نشان می‌دهد که انسان‌ها می‌خواهند شواهدی مثبت از مزایای ملموس این فناوری ببینند پیش از آنکه استفاده از آنها در مشاغل حساسی نظیر تامین امنیت یا رانندگی همه‌گیر شود.نظرات و دیدگاه‌های عمومی می‌تواند تغییر کند، اما نکته اصلی این است که هوش مصنوعی در بسیاری از حوزه‌ها نظیر رانندگی که مردم درباره آن احساس نگرانی می‌کنند مورد استفاده قرار گرفته است. برخی کارشناسان هم درباره سرعت رشد این فناوری هشدار می‌دهند.

رومن یامپولسکی، متخصص هوش مصنوعی در دانشکده مهندسی دانشگاه لوئیزویل می‌گوید: «من نگرانم که شرکت‌ها با چه سرعتی به سوی ساخت محصولات هوش مصنوعی که برای فکر کردن مانند مغز انسان طراحی شده‌اند، حرکت می‌کنند. منظور من به کارگیری هوش مصنوعی در یک شرایط محدود نظیر پیشنهاد فیلم در نتفلیکس یا پیشنهاد موسیقی در اسپاتیفای نیست، برای کارهای پیچیده‌ای است که به هوش انسانی نیاز دارد.»

هوش مصنوعی همه جا حضور دارد چیزی که شاید نمی‌دانیم

ما هر روز و به انحای مختلف از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم و ممکن است این استفاده حتی بدون آگاهی باشد. پیشنهاد خودکار کالا در سایت‌هایی مثل آمازون، تفکیک اسپم از ایمیل‌های عادی، پشتیبانی آنلاین برخی وب‌سایت‌ها و در بسیاری از کارهای دیگر ردپای هوش مصنوعی دیده می‌شود. اما یافته‌های تحقیقاتی نشان می‌دهد بسیاری از مردم اطلاعی از اینکه هوش مصنوعی در این حوزه‌ها نقش دارد، ندارند.

محققان می‌گویند زمانی که از کاربران پرسیده می‌شود آیا حاضر به استفاده از هوش مصنوعی در زندگی روزمره خود هستید، اغلب پاسخ منفی می‌دهند و کاربران کمی تمایل به این کار دارند به همین دلیل زمانی که برای آنها درباره لیست کارهایی که بدون آگاهی و با استفاده از هوش مصنوعی انجام می‌دهند توضیح داده می‌شود، تعجب می‌کنند. الکسا، محصول شرکت آمازون و سیری، محصول شرکت اپل از جمله محصولاتی بودند که از هوش مصنوعی استفاده می‌کردند و در خانه بسیاری از پاسخ‌دهندگان وجود داشتند، اما آنها نمی‌دانستند. نمونه‌های دیگر و رایج‌تری هم وجود دارند. زمانی که شما در حال جست‌وجو درباره چیزی در گوگل هستید، این هوش مصنوعی است که به شما کمک می‌کند.

مردیث بروسارد، پژوهشگر هوش مصنوعی و استاد دانشگاه نیویورک معتقد است بخشی از نگرانی‌ها ناشی از تصویری است که فیلم‌های علمی- تخیلی نظیر «ترمیناتور» با شخصیت‌هایی نظیر اسکای‌نت‌ از هوش مصنوعی ارایه کرده‌اند.

او می‌افزاید: «من هم نگران رشد هوش مصنوعی هستم، اما نگرانی من از چیزهایی شبیه به اسکای‌نت و ترمیناتور نیست. نگران اعمال نظارت پلیس در ابعاد وسیع و استفاده از هوش مصنوعی برای جلوگیری از بروز وقفه‌هایی حتی کوتاه در کار کارگران هستم.»