آیا محمد بن سلمان توانایی بندبازی روی چند طناب را دارد؟

سیدعماد حسینی- آیا محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در حال قمار با آینده خویش و کشور تحت پادشاهی پدرش است؟ با نگاهی به رویکرد و سیاست‌های محمد بن سلمان، شاهزاده جوان سعودی، می‌توان پی برد که او مدتی است دست به اقدمات متضاد و متناقضی در سطح منطقه‌ای و حتی جهانی زده است، امری که شاید در گذشته تنها از رهبران نوستالژیکی همچون شاه حسین پادشاه سابق اردن انتظار می‌رفت.

تقابل با آمریکا، همسویی با چین، از سرگیری روابط با جمهوری اسلامی ایران، گفت‌وگوی تلفنی با نتانیاهو و برقراری خط هوایی مستقیم از سرزمین‌های اشغالی به جده، گسترش روابط با روسیه و دعوت از زلنسکی برای نشست اتحادیه عرب، فشار برای بازگرداندن کرسی سوریه در همین اتحادیه و حذف بند سنتی و تکراری اماراتی‌ها در بیانیه‌های پایانی تنها برخی از اقدامات این سیاستمدار نه‌چندان جوان اما دارای سودای پادشاهی بر بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان محسوب می‌شود.

از منظر برخی کارشناسان، این اقدام بن سلمان تداعی‌گر سیاست به صفر رساندن مشکلات با تمامی طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است، در حالی که برخی دیگر آن را قدم گذاشتن بر لبه پرتگاهی تلقی می‌کنند که می‌تواند حتی با یک گام یا یک رفتار اشتباه تمام نقشه‌ها را برای رسیدن بالفعل به کرسی پادشاهی عربستان نقش بر آب کند.

بررسی عملکرد محمد بن سلمان، چه در بعد داخلی و چه در بخش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، نشان می‌دهد او به شدت عاشق گام نهادن در میادین مین و بازی با متناقض‌هاست.

رسانه‌های سعودی این رفتار او را ایجاد نظم نوین عربی توصیف می‌کنند و تلاش دارند چنین نشان دهند که ولیعهد عربستان پرچمدار آغاز فصل جدیدی در منطقه و پایان کشمکش‌های آن است. از سویی برخی دیگر از تحلیلگران معتقدند رفتارهای محمد بن سلمان برای رهبری منطقه قمار بزرگی است که تصور نمی‌شود بتواند او را به نقطه هدف برنامه ۲۰۳۰ عربستان برساند- یا حداقل آن را به شکلی که او می‌خواهد محقق کند- چون تصور نمی‌شود محمد بن سلمان برای مدتی طولانی توانایی بندبازی روی چند طناب را داشته باشد.