آیا گره بحران لبنان با حضور امیرعبداللهیان در بیروت باز خواهد شد؟

سیدعماد حسینی- همزمانی حضور فرستاده‌های آمریکایی و فرانسوی با سفر وزیر خارجه کشورمان به لبنان رسانه‌های این کشور را به حل بحران خلاء در ریاست‌جمهوری امیدوار کرد.

به نوشته رسانه‌های لبنانی، در حالی که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، به لبنان سفر کرده بود، آموس هوکشتاین و جان‌اف لودریان، فرستادگان آمریکا و فرانسه هم به لبنان آمدند. این حضور در زمان‌بندی نزدیک به یکدیگر باعث شد تا همگی به بیرون آمدن دود سفید از کاخ ریاست‌جمهوری لبنان امیدوار شوند.

به باور برخی در یک مقطع زمانی کوتاه شاهد آن بودیم که سه قطب اصلی تاثیرگذار بر روند حوادث در لبنان؛ یعنی محور مقاومت، محور آمریکایی- صهیونیستی و محور سنتی (فرانسوی) با رهبران لبنانی به گفت‌وگو و رایزنی پرداختند، آن هم در حالی که با رجوع به اظهارات لودریان و امیرعبداللهیان، عربستان به عنوان محور چهارم و صد البته مالی و اقتصادی این صحنه به نحوی اعلام کرده با طرف برنده بیرون آمده از این چالش خواهد بود.

در این بین نباید فراموش کرد که هوکشتاین گرچه اسماً نماینده و فرستاده دولت آمریکاست اما در ترسیم مرزهای دریایی نشان داد که اولویت اولش حفظ منافع اسرائیل در منطقه است. او در شرایطی که ضرباهنگ جنگ بین اسرائیل و حزب‌الله هر لحظه تندتر می‌زند، تلاش خود را برای جلوگیری از متضرر شدن اسرائیل در جنگی که به طور حتم در آن سکوهای گازی تل‌آویو هم مورد حمله قرار خواهند گرفت، به کار خواهد بست.

به اعتقاد کارشناسان رسانه‌های لبنانی، هوکشتاینی که تمامی همّ و غم خود را اسرائیل و گاز اسرائیل قرار داده به طور حتم نگران به وجود آمدن هرج و مرجی امنیتی در لبنان است که حاصل آن از دست رفتن کنترل حداقلی دولت لبنان بوده و موشک‌ها را از هر سوی متوجه اسرائیل خواهد کرد. از این رو در کنار پرونده ترسیم مرزهای زمینی به طور حتم نیم‌نگاهی هم به ثبات سیاسی در لبنان به شکل مطلوب واشنگتن و تل‌آویو خواهد داشت.

از سوی دیگر فرانسه همچنان خود را پدرخوانده لبنان دانسته و حداقل در بعد فرهنگی همچنان سایه و به تعبیری قبضه این کشور بر جامعه لبنان ادامه دارد.

کمتر تحلیلگری سفر و بازدید امانوئل ماکرون از ویرانه‌های اسکله بیروت را بعد از وقوع انفجار مهیب در آن فراموش می‌کند. او در آن زمان به نحوی رفتار کرد که گویی از یکی از شهرهای فرانسه بازدید می‌کند.

همچنین نباید فراموش کرد که فرانسه همواره به عنوان سایه کمرنگ ایالات متحده در لبنان عمل کرده و در عین حال نیم‌نگاهی هم به دیگر قدرت‌های تاثیرگذار همسو همچون عربستان برای همکاری دارد، اما هنوز مشخص نیست در رابطه با یک مساله خاص و ویژه به نام انتخاب رئیس‌جمهور لبنان با این دو قدرت همسویی پیدا کرده یا خیر؟

در ادامه این نظریه باید به گفت‌وگوی تلفنی نسبتاً طولانی چند ماه پیش امانوئل مکرون با سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان هم اشاره کرد. از دید این تحلیل‌گران احتمالاً در این گفت‌وگو مساله لبنان هم در حاشیه رایزنی در مورد آزادی زندانیان فرانسوی‌تبار در ایران، مورد بحث قرار گرفته باشد.

حال اگر این احتمال را در کنار احتمال پرداختن به این مساله در گفت‌وگوهای نه چندان رسمی منجر به تفاهم مبادله زندانیان ایرانی و آمریکایی و آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران قرار داده و سخنان روز پنجشنبه امیرعبداللهیان در بیروت را در رابطه با نظر مثبت ریاض جهت پیشبرد پرونده انتخاب رئیس‌جمهور لبنان به آن بیافزایم، می‌توانیم به پازلی برسیم که برخی از نکات مبهم شکل گرفته از چرایی حضور سه فرستاده به لبنان را در یک مقطع زمانی خاص- که اتفاقاً با تهدیدهای جنگی اسرائیل و تصمیم سازمان ملل بر تمدید ماموریت یونیفل همزمان شده‌اند- روشن می‌کند.

روزنامه لبنانی الدیار هم در گزارشی تحلیلی از این مساله نوشت: از دید ما و با توجه به اطلاعاتی که در اختیار داریم، سفر امیرعبداللهیان به لبنان مهم‌‌ترین سفر در بین سه سفر مذکور است، زیرا او خوب می‌داند که هوکشتاین چه می‌خواهد و خواسته‌های لودریان چیست و خود نیز به دنبال چیست؟ پس بدون آنکه در خوشبینی تندروی کنیم، احتمالاً حضور او، راه را به سوی کاخ بعبدا هموار خواهد کرد.