7 موشک ماهواره‌بر ناکام را بشناسید

اعتمادآنلاین| خوشبختانه تازه‌ترین مورد از پرتاب‌های فضایی که طبق برنامه پیش نرفت، به فاجعه ختم نشد و فضاپیمای «سایوز» پس از عدم پرتاب موفق برای سفر به ایستگاه فضایی بین‌المللی، موفق شد به طور ایمن روی زمین فرود آید و سقوط نکرد.

تاکنون موشک‌های بسیاری برای ارسال ماهواره به فضا پرتاب شده‌اند که پرتاب برخی از آنها با موفقیت و برخی دیگر به دلایل گوناگون با شکست مواجه شده است، در این گزارش قصد داریم 7 موشک ماهواره‌بر را که پرتاب آنها با شکست مواجه شده است، معرفی کنیم.

ونگارد تی‌وی 3 (Vanguard TV3)

62 سال پیش موشک ونگارد تی‌وی 3 (Vanguard TV3) ایالات متحده آمریکا که با نام «Vanguard Test Vehicle Three» نیز شناخته می‌شود، در 6 دسامبر سال 1957 و در ساعت 16:44 به وقت ساعت هماهنگ جهانی از «پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال» پرتاب شد. «Vanguard TV3» نخستین تلاش ایالات متحده برای ارسال یک ماهواره به مدار اطراف زمین بود. موشک «Vanguard TV3» حامل ماهواره «Vanguard 1A» بود. «Vanguard 1A» یک ماهواره کوچک بود که برای آزمایش قابلیت‌های پرتاب سه مرحله‌ای Vanguard و بررسی اثرات محیط بر روی یک ماهواره و سیستم‌های آن در مدار زمین طراحی شده بود. این موشک تنها چند ثانیه پس از پرتاب و در حالی‌که فقط در حدود چهار فوت (1/2 متر) از زمین فاصله گرفته بود، سقوط کرد و پس از برخورد با مخازن سوخت به طور کامل منفجر شد و این انفجار سبب وارد شدن خسارت زیادی به سکوی پرتاب نیز شد. لازم به ذکر است ماهواره‌ای که این موشک حامل آن بود نیز به طور کامل خراب شد. علت دقیق این حادثه مشخص نیست، اما برخی بد عمل کردن سیستم سوخت‌رسانی را علت این حادثه می‌دانند.

پولو 6 (Apollo 6)

آپولو 6 (Apollo 6) که در تاریخ 4 آوریل سال 1968 توسط موشک ساترن 5 (Saturn V) در ساعت 12:00 به وقت ساعت هماهنگ جهانی و از مرکز «پرتاب 39 پایگاه فضایی کندی» پرتاب شد، دومین مأموریت نوع A برنامه آپولوی ایالات متحده عربی و آخرین ماموریت آزمایشی بدون سرنشین از پروژه آپولو بود.

اهداف این پرواز آزمایشی، نشان دادن قابلیت پرواز مداری(trans-lunar injection) موشک «ساترن 5» با یک بار محاسبه شده تقریبا حدود 80 درصد از کل فضاپیمای آپولو کامل و نمایش قابلیت سپر حرارتی ماژول فرماندهی (CM) برای مقاومت در برابر ورود مجدد به ماه بود.

احتراق ناپایدار منجر به تغییرات در بخش نیروی رانشی موتور می‌شود که موجب تغییر شتاب در ساختار انعطاف‌پذیر خودرو می‌شود که به نوبه خود سبب تغییرات در فشار سوخت و سرعت جریان سوخت می‌شود. بنابراین، حتی اگر این موشک با موفقیت به فضا پرتاب شد اما دانشمندان با بررسی برخی مسائل دریافتند که این ماموریت که قسمتی از پروژه آپولوی ناسا برای آماده‌سازی فرود انسان بر سطح کره ماه بود، برای حمل فضانوردان مناسب نیست. این ماموریت 9 ساعت و 57 دقیقه و 20 ثانیه به طول انجامید و در 4 آوریل سال 1968 و در ساعت 21:57:21 به وقت ساعت هماهنگ جهانی نیز فرود آمد.

فضاپیمای چلنجر (Challenger space shuttle)

فضاپیما چلنجر ایالات متحده آمریکا در 28 ژانویه سال 1986 پرتاب شد اما تنها یک دقیقه پس از پرتاب فضاپیما منفجر شد و یک واقعه تلخ را رقم زد. زمانی که شاتل فضایی چلنجر در(ماموریت اس‌تی‌اس-51-ال) 73 ثانیه بعد از پرواز خود منفجر و تبدیل به چند تکه شد، منجر به مرگ تمام هفت خدمه این شاتل شد. این فضاپیما در طول اقیانوس اطلس و در سواحل فلوریدای مرکزی دچار نقص فنی و انفجار شد. محفظه خدمه و بسیاری از قطعات دیگر فضاپیما پس از یک جستجوی طولانی و عملیات بازیابی از کف اقیانوس جمع‌آوری شد.

ماهواره هواشناسی «GOES-G»

ماهواره هواشناسی GOES-G تنها چهار ماه پس از انفجار مرگبار شاتل فضایی چلنجر و در تاریخ 3 مه 1986 سوار بر موشک «دلتا 3914 D178» و در ساعت 22:18 به وقت ساعت هماهنگ جهانی پرتاب شد. این ماهواره توسط «اداره ملی اقیانوسی و جوی»(National Oceanic and Atmospheric Administration) ایالات متحده آمریکا اداره می‌شد. GOES-G برای حس کردن و نظارت بر شرایط هواشناسی از یک «مدار زمین‌ثابت» (Geostationary orbit) طراحی شده بود و هدفش جایگزینی «سامانه ماهواره عملیاتی زیست‌محیطی زمین‌ایستا»(GOES-5) و ارائه پروفیل عمودی از درجه حرارت و رطوبت جو بود اما تنها 71 ثانیه پس از پرتاب، اولین موتور اصلی موشک به دلیل مشکل الکتریکی خاموش شد و پرتاب با شکست مواجه شد.

ماهواره «GPS IIR-1»

ماهواره «جی پی اس GPS IIR-1» که با نام «GPS SVN-42» نیز شناخته می‌شود 17 ژانویه سال 1997 و سوار بر موشک دلتا 2 در ساعت 16:28:01 به وقت ساعت جهانی از پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا پرتاب شد.

دلتا 2 یکی از موشک‌های پرکاربرد ناسا است اما در سال 1997 این موشک نتوانست پرتاب خوبی داشته باشد و تنها 13 ثانیه پس از پرتاب با شکست مواجه شد. علت این حادثه اختلال درسیستم تقویت کننده موشک دلتا2 اعلام شد.

فالکون 9

موشک فالکون 9 شرکت اسپیس ایکس در 28 ژوئن سال 2015 پرتاب شد اما تنها 3 دقیقه پس از پرتاب این شرکت خبر از شکست این موشک را داد.

مهندسان مرکز فضایی کندی علت این شکست را بررسی کردند و دریافتند که گسیختگی تانک اکسیژن مایع قسمت بالای موشک فالکون 9 علت آن بوده است.

موشک MOMO-2

موشک ژاپنی MOMO-2 در 30 ژوئن سال 2018 هنگام پرتاب در آتش سوخت. یک موشک ساخته شده توسط یک شرکت خصوصی ژاپنی به نام MOMO-2 پس از اینکه موفق به پرتاب نشد، پس از کمی ارتفاع گرفتن سقوط کرد و در آتش سوخت. این پرتاب در جزیره تایکی واقع در شمال ژاپن انجام شد و پس از کمی ارتفاع گرفتن از سطح زمین، سقوط کرد و در اثر برخورد با زمین آتش گرفت.

موشک MOMO-2 که توسط شرکت خصوصی Interstellar Technologies توسعه یافته بود، از شهر تایکی پرتاب شد و قرار بود به ارتفاع 100 کیلومتری رفته و در فضا قرار بگیرد. فیلم‌های تلویزیونی نشان می‌دهد که این موشک لاغر با قد 10 متری، تنها کمی از سکوی پرتاب خود فاصله می‌گیرد و سپس سقوط می‌کند و در اثر برخورد با زمین آتش می‌گیرد. این حادثه هیچ صدمه انسانی دربر نداشت.

منبع: ایسنا