عدم پذیرش قواعد بازی دموکراسی، زمینه‌ساز انقلاب نافرجام 25 ژانویه بود

اعتمادآنلاین| «الهاشمی نویره» نویسنده و فعال سیاسی تونس و سردبیر روزنامه «الیوم» است. وی در تشریح انقلاب مصر در سال 2011 و تحلیل زمینه‌ها و پیامدهای بهار عربی در این کشور گفت: «انقلاب 25 ژانویه مصر به نظر من انقلاب نبود، بلکه با برخی تحرکات اجتماعی آغاز شد که دامنه آنها به تدریج گسترش یافت. زمینه‌های شکل‌گیری آن نیز به عوامل متعددی چون فقر حاکم بر جامعه باز می‌گردد که منجر به افزایش درخواست‌های اجتماعی و به تبع، اعتراضات اقشار ضعیف و مردمی شد».

وی گفت: دومین عامل شکل‌گیری این اعتراضات در سطح داخلی عدم پذیرش قواعد بازی دموکراسی توسط قدرت حاکم بود.

نویره در تبیین عوامل خارجی این انقلاب گفت که برخی کشورهای غربی تمایل شدیدی به تغییر داده‌های ژئوپلتیکی منطقه داشتند و قدرت‌های سنتی منطقه چون مصر و عربستان دیگر برای آنها قابل قبول و تحمل نبود. این موضوع می‌توانست زمینه‌ساز تحمیل یک توافق و سازش سیاسی در منطقه بر اساس مقیاس اسرائیل باشد.

وی تأکید کرد که آنچه که به اصطلاح «بهار عربی» خوانده می‌شود، فاکتور بسیار مهمی در راستای تحقق این اهداف به شمار می‌رفت.

سردبیر روزنامه الیوم در ادامه توضیح داد که به تبع، در به اصطلاح انقلاب مصر نیز خبری از ارکان انقلاب نبود، این تحرکات بدون برنامه و فاقد یک سیستم ارزشی جامع با افکار و عقاید هدفمند بود، بلکه هدف اصلی آن تخریب بنیان دولت وقت بود.

وی گفت: این انقلاب در تحقق اهداف اجتماعی و اقتصادی شکست خورد چرا که از ابتدا در قالب یک انقلاب حقیقی با برنامه اقتصادی و اجتماعی مدون و آشکار ظاهر نشد اما در مورد اهداف سیاسی آن باید گفت که فقط در زمینه‌سازی برای حکومت «اخوان المسلمین» موفق عمل کرد.

نویره افزود: باید تأکید کنم که تمایل غرب و به ویژه آمریکا توانمندسازی اخوان‌المسلمین برای در دست گرفتن قدرت بود و ناگزیر باید این تجربه را تعمیم می‌داد. در شرایط غیر عادی که در آن انتخابات در مصر برگزار شد و موجب به قدرت رسیدن «محمد مرسی» رئیس جمهوری سابق این کشور شد، هر فرضیه دیگری غیر از پیروزی مرسی غیرممکن بود. حکومت اخوان به طور کامل توسط سفیر آمریکا حمایت می‌شد که طراح اتاق فکر عملیاتی بود. بنابراین ناگزیر باید گفت که «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر با کودتای نظامی روی کار نیامد بلکه این سیاست‌های داخلی و خارجی اخوان المسلمین بود که شهروندان مصری را به تظاهرات خیابانی و اعتراضات سوق داد و روند تصاعدی را در پیش گرفت. من خود در مصر شاهد عینی خشم میلیون‌ها نفر از مردم مصر در خیابان‌ها بودم که ارتش، و فرمانده آن، السیسی مطابق خواست مردم رفتار کرده و خشم آنها را فرونشاندند.

وی درباره ارتباط مصر با رژیم صهیونیستی گفت که حجم این ارتباط پس از سقوط مرسی و سقوط قدرت اخوان المسلمین نشان می‌دهد که توافق‌هایی بین اخوان با اسرائیل وجود داشته است و من معتقد نیستم که به السیسی و دولت او مربوط باشد.

نویره موضوع ارتباط با عربستان سعودی را موضوع گسترده و قابل توجهی ندانست. وی گفت که هر کشوری بر اساس منافع خود متحدانی انتخاب می‌کند که مصر نیز از این قاعده مستثنی نیست.

سردبیر روزنامه الیوم معتقد است که حال و اوضاع مصر فقط در صورتی بهبود می‌یابد که از این بحران اقتصادی عبور کند. وی گفت این حال تمام کشورهایی است که نامشان با بهار عربی گره خورده است.

نویره در پایان گفت: صحنه سیاسی مصر نیز فقط درصورتی اصلاح می‌شود که تمام ارکان و عناصر این صحنه اقناع شوند که تنها الگوی مفید، دولت مدنی با اقتصاد منسجم و فضای ژئوپلتیکی ثابت و خالی از هر نوع تروریسم است.

منبع: ایلنا