پناهندگی بُزها به «تپه باستانی میل» + ویدئو

اعتمادآنلاین| همه چیز از توفان تیر سال 94 شروع شد، وقتی توجه‌های بیشتری به سمت تپه میل شهرری رفت، بعد از توفانی که حفاظ‌های «تپه میل» شهرری را تخریب کرد، اعلام شد «تا زمانی‌که نصب سازه دائم و مقاوم روی محوطه تاریخی «تپه میل» انجام نشود، ورود گردشگران به این محوطه تاریخی ممنوع است.» اما تقریباً یک سال بعد، در خرداد 1395 با وزش باد شدیدتری پوشش داربستی «آتشکده ری» (تپه میل) را از جا کند و این بار به بخش‌هایی از این محوطه‌ی تاریخی هم آسیب رساند.

دی ماه که خبر رسید بالاخره امکان برطرف کردن آسیب‌های وارد شده به این محوطه‌ی تاریخی فراهم شد و با تأمین بودجه‌ی اضطراری، سازه‌ای موقت برای این بنای تاریخی نصب شد.

اما یک ماه بعد، دادستانی شهرری به عنوان مدعی‌العموم از میراث فرهنگی استان تهران نسبت به بی‌توجهی به این محوطه‌ی تاریخی شکایت کرد. بی‌توجهی که می‌توان یکی از علل آن را اختصاص کم اعتباری برای این محوطه‌ی تاریخی دانست.

در طول یکی دو سال قبل اما خبرهای کمتری از تپه میل منتشر شدند هر چند به دلیل سرقت چند اثر از سایت موزه‌ی محوطه که سال 88 در یکی از اتاق‌های محل سایت افتتاح شده بود، آن سایت را هم جمع کردند.

بیش از ماه قبل البته خبرهای بهتری از تپه میل منتشر شدند، «با امضا تفاهم‌نامه اداره کل میراث فرهنگی استان تهران و دانشگاه شهید بهشتی، تپه میل، پایگاه مطالعات باستان‌شناسی حوزه‌ی ری باستان برای این گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شد.»

اما در طول سال‌های گذشته به نظر می‌رسد، اعتباری که باید را برای این محوطه‌ی تاریخی اختصاص نداده بودند و کارهایی که برای حفاظت این محوطه موظف به انجامش بودند را در دستورکار خود قرار نداده بودند که به راحتی گوسفندان می‌توانند از روی تپه خود را بالا بکشند و وارد سایت موزه تپه میل شوند.

در فیلمی که به تازگی منتشر شده است، چند بز در حال پریدن روی محوطه‌ی تپه میل هستند. حتی یکی از آن‌ها به زور خود را بالا می‌کشد و با پا خاک را کنار می‌زند.

امیرمسیب رحیم‌زاده، مدیر اداره میراث‌فرهنگی و گردشگری شهرری، بعد از بررسی موقعیت منطقه می‌گوید: عشایری که برای نوروز قشلاق می‌کنند، در حدود 700 متری محوطه‌ی تپه میل چادر زده‌اند و متأسفانه دچند رأس گوسفند از دام ان‌ها خود را به تپه رسانده‌اند.

او در پاسخ به این پرسش که آیا در حریم محوطه تپه میل فنس‌کشی انجام نشده تا مکان ورود فقط از ورودی محوطه که تحت کنترل است، باشد، بیان می‌کند: نمی‌دانم بزها چطور از تپه بالا می‌روند، آن‌ها از سینه کش تپه بالا رفته‌اند، تپه حریم دارد و فنس‌کشی نیز شده است، اما در برخی نقاط فنس‌ها پاره و باز شده‌اند. حتماً از آن مسیر وارد شده‌اند.

وی همچنین درباره‌ی زمان استقرار تیم دانشگاه شهید بهشتی درا ین محوطه‌ی باستانی می‌گوید: هفته‌ی گذشته بازدیدهای مسئولان دانشگاه از این محوطه انجام شده‌اند، نقشه‌ها گرفته شده‌اند و براساس تفاهم‌نامه احتمالاً تا یک ماه آینده آن‌ها در محوطه مستقر می‌شوند.

تپه میل که از آن آتشکده بهرام و آتشکده ری نیز نام برده می‌شود از آثار دوره ساسانیان در شهر ری است. گفته می‌شود این بنا آتشگاه بهرام گور بوده است. حدود 12 کیلومتری جنوب شرقی شهر ری به سوی ورامین بر بلندای تپه‌ای در روستای قلعه‌نو بقایای کاخ یا آتشکده‌ای واقع است که به تپه میل مشهور است و به سبب دو پایه بزرگی که بنا شده است از دور شبیه به میل است.

بخشی از بنای آتشکده ری در زمان حمله اسکندر به ایران خراب شد و تنها قسمتی از بنای چهارطاقی و زیبای این آتشکده به صورت دو میل باقی‌ماند. بیشتر قسمت‌های غربی بنا از میان رفته، در بخش زیرین مجموعه یک راهروی کم پهنا وجود دارد که سراسر طول بنا را طی می‌کند. بقایای معماری تپه معماری میل دارای ساختاری، تشکل از گل، خشت، لاشه سنگ، گچ و از نظر دیرینگی متعلق به دوره ساسانیان (حدود 1800 سال پیش) است و به آتشکده بهرام گور نیز معروف است.

آنچه از پوشش بنا در زمان حاضر بر جاست، یک جفت قوس هلالی با نقطه بیضی است، در راستای محور اصلی تالار، راهروی کم عرض تونل مانندی سراسر طول تالار را از زیر طی می‌کند که از منتهی‌الیه غربی، راهروی هم عرض دیگری بر آن عمود می‌شود و ورودی اصلی راهروی زیرین در جبهه شرقی، زیر ایوان اصلی است.

نخستین‌بار در سال 1913 میلادی «ژاک دومورگان» فرانسوی این آتشکده و سازه‌های پیرامون آن را مرمت کرد.

این بنا در سال 1933 توسط باستان‌شناس آمریکایی به نام «اریک اشمیت» مورد کاوش و حفاری قرار گرفت.

منبع: ایسنا